Η ψηφιακή «ματιά του αετού»

Η αυταρέσκεια του ανθρώπου και ο κομπασμός του ότι είναι το τελειότερο δημιούργημα της πλάσης, σίγουρα έχουν να κάνουν με τον εξελικτικό θρίαμβο του εγκεφάλου του - και μόνο. Διότι, κατά τα λοιπά... ποιος άνθρωπος δεν έχει ζηλέψει την όραση του αετού; Αυτός δεν είναι άλλωστε και ο συνειρμικός λόγος που το πτηνό αυτό κυματίζει ακόμη στις σημαίες πολλών χωρών του πλανήτη;

Πώς βλέπει ο αετός
Οι πραγματικοί λόγοι που οι αετοί έχουν ως και πέντε φορές καλύτερη όραση από τον άνθρωπο είναι συγκεκριμένοι: Κατά πρώτον, οι αμφιβληστροειδείς τους είναι πολύ πιο πυκνά επικαλυμμένοι με τα φωτοευαίσθητα κύτταρα που αναγνωρίζουν τα χρώματα και που ονομάζονται κωνία. Αυτό τους παρέχει πολύ μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα, με τον τρόπο που η υψηλότερη πυκνότητα εικονοστοιχείων (pixels) αυξάνει τη διακριτική ικανότητα των φωτογραφικών μηχανών. Κατά δεύτερον, τα μάτια των αετών έχουν πολύ βαθύτερο βοθρίο (fovea) - τη δομή που επικαλύπτεται με κωνία και που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού, ανιχνεύοντας το φως από το κέντρο του οπτικού πεδίου. Ενώ το βοθρίο του ανθρώπινου οφθαλμού είναι σαν κούπα τσαγιού, στον αετό ή το γεράκι μοιάζει με βαθύ πηγάδι. Αυτό επιτρέπει στα μάτια τους να λειτουργούν ως τηλεφακοί, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα μεγέθυνσης στο κέντρο του οπτικού τους πεδίου.

Πέρα από τη διακριτική και τη μεγεθυντική ικανότητα, τα μάτια των αετών βλέπουν και «πουσαρισμένα» τα χρώματα: Αφενός, τα βλέπουν όλα πιο έντονα, ώστε να διακρίνουν ακόμη και μέσα στις σκιές. Αφετέρου, βλέπουν ακόμη και το υπεριώδες φάσμα του φωτός (UV) - πράγμα που τους επιτρέπει να διακρίνουν και τις ανακλάσεις των... ούρων των λαγών σε αυτό το μήκος κύματος. Τέλος, η τοποθέτηση των ματιών των αετών σε γωνία 30 μοιρών μεταξύ τους, τους δίνει ένα σχεδόν πανοραμικό οπτικό πεδίο 340 μοιρών, ενώ το πεδίο της ανθρώπινης όρασης περιορίζεται στις 180 μοίρες. Το μόνο «μείον» των αετών είναι ότι χρειάζεται να κουνούν πιο συχνά το κεφάλι τους. Αρχικά ρίχνουν «πλάγιες ματιές», σαρώνοντας με το τηλεσκοπικό βοθρίο τους το τοπίο ώσπου να εντοπίσουν κάποιο θήραμα. Αφού το βρουν, το κοιτούν κατά μέτωπο, με στερεοσκοπική όραση ώστε να υπολογίσουν την απόσταση και να ρυθμίσουν την ταχύτητα με την οποία πρέπει να ορμήσουν στο ανυποψίαστο θύμα.

Τα καλά νέα είναι ότι αυτή η περιζήτητη όραση των αετών έγινε πλέον μηχανή ανθρώπων, μέσω της επινοητικότητας ενός Ελληνα. Τα κακά νέα είναι πως όλοι εμείς οι κοινοί θνητοί μπορούμε κάλλιστα να παίξουμε τον ρόλο του... θηράματος.

Η τεχνολογία υποκαθιστά τη φύση
Πριν από ακριβώς 100 χρόνια ο μόνος συντοπίτης μας που κατάφερε να δει τον κόσμο με τη «ματιά του αετού» ήταν ο Χρήστος Κάκαλος, που ανέβηκε πρώτος στο Πάνθεον του Ολύμπου (τον Μύτικα) στις 2 Αυγούστου 1913. Κοίταξε αριστερά και είδε όλο τον κορμό της Πίνδου ως τα Γιάννενα. Κοίταξε δεξιά και αντίκρισε και τα τρία πόδια της Χαλκιδικής να λούζονται στο αστραφτερό Αιγαίο, ως τον Αθω... Ομως στον υπόλοιπο κόσμο είχε ήδη αρχίσει η εποποιία της τεχνολογικής κατάκτησης μιας τέτοιας ματιάς. Το πρώτο βήμα έγινε με τα διπλάνα, το δεύτερο με τα ελικόπτερα, το τρίτο με τα αεριωθούμενα, το τέταρτο με τους δορυφόρους, το πέμπτο με τα «λεωφορεία του Διαστήματος». Θα μπορούσε να πει κανείς πως ο άνθρωπος κοίταξε όχι μόνον από το ύψος που πετάει ο αετός αλλά και από πολύ μακρύτερα. Ωστόσο, ποιοτικά συνεχίζαμε να υστερούμε, καθ' ότι οι φωτογραφικές μηχανές που χρησιμοποιούσαμε αιχμαλώτιζαν είτε «εικόνες τοπίου» ή «τηλεσκοπικά εστιασμένες λεπτομέρειες» - ποτέ και τα δύο ταυτόχρονα. Δηλαδή η ευελιξία του πανόπτη αετίσιου οφθαλμού ακόμη μας διέφευγε.


Μας διέφευγε... ως εφέτος. Διότι έπειτα από πυρετώδεις δοκιμές πέντε χρόνων, τον Ιανουάριο που μας πέρασε αποκαλύφθηκε σε αμερικανικό κρατικό ντοκυμαντέρ το ψηφιακό υποκατάστατο ενός τέτοιου οφθαλμού. Οπως περιέγραψε ο εφευρέτης του και τεχνικός διευθυντής συστημάτων τηλεπισκόπησης της βρετανικής ΒΑe Systems δρ Γιάννης Αντωνιάδης (βλ. www. youtube. com/watch?feature=player _embedded&v= QGxNyaXfJsA), η χρονική πίεση της ΓΓΕΤ του Πενταγώνου (DARPA) για γρήγορο αποτέλεσμα τον έκανε να σκεφθεί την πιο απλή λύση: πήρε 368 τσιπάκια φωτογραφικών μηχανών των 5 Megapixel, από αυτά που μπαίνουν στα κινητά μας τηλέφωνα, και τα ένωσε ανά 92 σε τέσσερα καρέ. Δημιούργησε έτσι μια φωτο-κυψέλη τεσσάρων ψηφιακών τηλεφακών εστιακού βάθους 90 mm, με ευκρίνεια 1,8 Gigapixel (δισεκατομμυρίων εικονοστοιχείων). Δεδομένου ότι η τελειότερη επαγγελματική φωτογραφική μηχανή ήταν ως τώρα μια σουηδική Hasselblad των 200 Megapixel (εκατομμυρίων εικονοστοιχείων), εύκολα λες ότι ο Αντωνιάδης εννεαπλασίασε την ποιότητα της ψηφιακής μας ματιάς. Το δύσκολο είναι να περιγράψεις τι σημαίνει μια τέτοια δυνατότητα...

Τα όρια της επιστημονικής αλήθειας

Η επιστημονική αντίληψη του ανθρώπου για τον κόσμο είναι όμηρος τόσο του πλαισίου αναφοράς μας στον χωρόχρονο όσο και της γλώσσας που χρησιμοποιούμε για να την εκφράσουμε


Εχουμε κλείσει ήδη την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα και το θέμα μιας ερμηνείας της επιστημονικής αλήθειας και των ορίων της είναι πάντοτε επίκαιρο με δεδομένη τη φρενήρη εξέλιξη της θετικής επιστήμης και των τεχνολογιών αιχμής στο σύνολό τους. Τα ερωτήματα «βάθους» ωστόσο παραμένουν αναπάντητα: Υπάρχει ανάγκη μιας μεταφυσικής οντότητας-δημιουργού του γνωστού τουλάχιστον Σύμπαντος; Γιατί τελικά να υπάρχει κάτι παρά τίποτα; Υπάρχει όντως κάποιο αινιγματικό σωμάτιο Higgs ή τουλάχιστον κάτι που είναι «σαν το σωμάτιο Higgs», όπως ανακοινώθηκε στην επιστημονική κοινότητα από τους ιθύνοντες του CERN στις 4 Ιουλίου του 2012, και το οποίο αναμένεται μέσω του ομώνυμου πεδίου να δώσει μια εμπειρική -επιστημολογική βάση στην ασυμβατότητα των παρατηρήσεων ανάμεσα στο κβαντικό και στο μακροσκοπικό επίπεδο πραγματικότητας; Είναι η Θεωρία της Μεγάλης Εκρηξης μια πλήρης θεωρία για το Σύμπαν με την έννοια ότι μπορεί να ενσωματώσει θεωρητικά οποιεσδήποτε νέες παρατηρήσεις ή είναι απλώς ένα θεωρητικό μοντέλο που περιγράφει ως ένα σημείο επιτυχώς το τρέχον παρατηρησιακό - επιστημολογικό εποικοδόμημα;

Ολα τα παραπάνω ερωτήματα ανάγονται ιστορικά περίπου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, όταν οι θετικές επιστήμες οδηγήθηκαν μέσα από μια σειρά θεωρητικών προβληματισμών που προκάλεσε η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνικής μετά την πρώτη Βιομηχανική Επανάσταση του 19ου αιώνα σε νέους ριζοσπαστικούς προσανατολισμούς. Ηταν η εποχή της εισαγωγής της κβαντομηχανικής θεωρίας από τον Μαξ Πλανκ, η εποχή της εισαγωγής της ειδικής και μία δεκαετία περίπου αργότερα της γενικής σχετικότητας από τον Α. Αϊνστάιν, η εποχή της κρίσης των θεμελίων των μαθηματικών και της προσπάθειας συνεπούς θεμελίωσής τους από τους Ράσελ - Γουάιτχεντ μέσω του συστήματος της Principia Mathematica. Υπό μία έννοια, μάλιστα, δεν ήταν άσχετες οι ανατροπές στο κλασικό επιστημολογικό εποικοδόμημα με τη γενικότερη επανάσταση στον χώρο της τέχνης και της αισθητικής, ιδιαίτερα στον χώρο των αναπαραστατικών τεχνών. Για παράδειγμα, η τάση της αφαίρεσης των μορφών και του μινιμαλισμού στη σύγχρονη τέχνη δεν μπορεί παρά να ιδωθεί, ιστορικά τουλάχιστον, παράλληλα με την αφαιρετική τάση στα μαθηματικά και τη θεωρητική φυσική, με την αναζήτηση των υποκείμενων μαθηματικών δομών και των μορφολογικών τους αναλλοίωτων, τάση που υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξή τους καθ' όλον τον 20ό αιώνα. Ωστόσο, αυτές οι ριζικές ανατροπές δεν μπορούσαν παρά να δώσουν νέο περιεχόμενο στην ιστορικά φορτισμένη σχέση της επιστήμης με τη φιλοσοφία και την αναλυτική λογική.

Υπό το πρίσμα αυτό και με προϋπάρχουσα την αντιιδεαλιστική παράδοση του διαλεκτικού υλισμού είτε του θετικισμού του Ογκ. Κοντ, η συμβολή νέων φιλοσοφικών προσεγγίσεων - π.χ., της φαινομενολογικής - στη δόμηση ενός ανοικτού μοντέλου που είναι ικανό να «διαλεχθεί» με το επίκαιρο επιστημολογικό εποικοδόμημα στο σύνολό του είναι ακριβώς η ανάδειξη του ρόλου του συνειδότος υποκειμένου στη συγκρότηση μιας αντικειμενικής πραγματικότητας και το πλαίσιο ερμηνείας που εξ αυτού του λόγου καθορίζει. Αυτό το πλαίσιο ερμηνείας δίνει και το εύρος του πεδίου μέσα στο οποίο μπορεί το υποκείμενο να θέτει καλώς εννοούμενα οντολογικά ερωτήματα ώστε να αναμένει καλά θεμελιωμένες απαντήσεις. Είναι χαρακτηριστικό να τονιστεί εδώ ότι η εναλλακτική αναλυτική θεωρία του Βαν Ορμαν Κουάιν εισάγει τον υπο-καθορισμό των επιστημονικών θεωριών, ακόμα και των τυπικο-λογικών, όπως η αναλυτική λογική και τα μαθηματικά, ως προς την εμπειρία και τον τρόπο πρόσληψης και συγκρότησής της τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Με άλλα λόγια, το μη μονοσήμαντο της επιστημονικής αλήθειας όπως αυτή τυποποιείται μέσω των αντίστοιχων θεωριών συνδέεται με το μέτρο κατά το οποίο η συγκρότηση της ίδιας της εμπειρίας επικαθορίζει το περιεχόμενο και τη φόρμα των θεωριών.

Αναφερόμενοι ειδικότερα στην έννοια του φαινομενολογικού ορίζοντα, νοούμενου όχι με τη συνηθισμένη έννοια του φυσικού ορίζοντα αλλά με την έννοια του πεδίου που καθορίζεται από την αποβλεπτικού τύπου συνείδηση του υποκειμένου κατά την εναργή παρουσία του στον κόσμο αλλά και από την ίδια τη φύση ως προ-αναγωγικό του πεδίο. Τα όρια του ορίζοντα αυτού είναι μεν αναλλοίωτα καθ' όσον αναφέρονται στη συνειδησιακή δομή του υποκειμένου και τον τρόπο συγκρότησης της πραγματικότητας από αυτό, είναι ωστόσο μετατοπίσιμα στον βαθμό που μετατοπίζεται το αποβλεπτικό του πεδίο.

Πώς θα ήταν το ταξίδι  σε άλλο Σύμπαν;
Πιο απλά, αν υποθέσουμε ότι ευσταθούν κάποιες σύγχρονες κοσμολογικές θεωρίες που ισχυρίζονται ότι υπάρχουν άλλα παράλληλα ή εξωτικά σύμπαντα και σε κάποιο πολύ μακρινό μέλλον οι μελλοντικοί μας απόγονοι θα είχαν τις τεχνολογικές δυνατότητες να ταξιδέψουν ως εκεί, ποτέ δεν θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι όντως βρίσκονται σε κάποιο άλλο Σύμπαν και όχι στο δικό μας. Κι αυτό γιατί στον βαθμό που θα εξακολουθούσαν να είναι άνθρωποι με την ιδιαίτερη «αρχιτεκτονική» ενσωματωμένης συνείδησης και ορισμένου τύπου συγκρότησης της αντικειμενικής πραγματικότητας, θα μπορούσαν μόνο να ισχυριστούν ότι αυτό το οποίο βλέπουν ή αλληλεπιδρούν είναι απλώς μια επέκταση του δικού τους «ορίζοντα» όπως τον είχαν συγκροτήσει με όρους αμοιβαιότητας στο Σύμπαν-μήτρα τους. Αυτή είναι εξάλλου και η επικρατούσα σήμερα τάση ερμηνείας των τεσσάρων θεμελιωδών σταθερών της φυσικής (και όχι κατά κοινή παρανόηση παγκόσμιων σταθερών), δηλαδή της «παγκόσμιας» σταθεράς της βαρύτητας G, της σταθεράς Πλανκ h, της ταχύτητας του φωτός c και της σταθεράς του Μπόλτσμαν κ. Οι σταθερές αυτές, δηλαδή, εκφράζουν εγγενώς τα όρια της ανθρώπινης γνώσης που είναι μεν αναπόφευκτα και μη αλλοτριώσιμα αλλά που ταυτόχρονα μετατοπίζονται όπως ο φαινομενολογικός ορίζοντας.

Γάτα προσπαθεί να επαναφέρει το ταίρι της στη ζωή

Η περιγραφή στο You Tube αναφέρει: "Αυτός ο αδέσποτος γάτος βιντεοσκοπήθηκε στην Τουρκία (στο Kızılsaray, περιοχή της Antalya)να προσπαθεί να επαναφέρει στη ζωή το ταίρι του που χτυπήθηκε από αυτοκίνητο. Αν και κάποιοι άνθρωποι προσπάθησαν να τον βοηθήσουν, ο άσπρος γάτος αντιστάθηκε να τους αφήσει να πλησιάσουν για δύο ολόκληρες ώρες. Στο τέλος, ήθρε ένας κτηνίατρος και πήρε την τραυματισμένη θηλυκή γάτα. Δυστυχώς ήταν πολύ αργά πια για να αντιστρέψει το μοιραίο".

                          

Εγκεφαλική ηλεκτρική διέγερση για μαθηματικά μυαλά!!!

Έχετε την ανάγκη να βελτιώσετε τις μαθηματικές σας δεξιότητες ή να κάνετε γρηγορότερα τους λογαριασμούς για τους φόρους σας; Προσπαθήσετε να ενεργοποιήσετε το μυαλό σας με ηλεκτρική ενέργεια. Ερευνητές διαπιστώνουν πως η χορήγηση μικρής έντασης ηλεκτρικού ρεύματος στον εγκέφαλο, μπορεί να ενισχύσει, για περισσότερους από 6 μήνες, την ικανότητα ενός ατόμου να επεξεργάζεται αριθμούς. Η ερευνητική ομάδα αναφέρει πως αυτή η προσέγγιση, η οποία ισχυρίζονται ότι είναι αβλαβής, μπορεί κάποια μέρα να αποκαταστήσει τις αριθμητικές δεξιότητες ανθρώπων που πάσχουν από εκφυλιστικές νόσους ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ενώ μπορεί ακόμα να βελτιώσει τις μαθηματικές ικανότητες του γενικού πληθυσμού.
Το μαθηματικό κέντρο του εγκεφάλου φαίνεται να είναι στη δεξιά πλευρά του βρεγματικού λοβού, μια περιοχή που βρίσκεται κάτω από την κορυφή της κεφαλής. Οι άνθρωποι με κακώσεις στην περιοχή αυτή έχουν δυσκολίες καταμέτρησης και είναι ασυνήθιστα δραστήρια παιδιά όταν μαθαίνουν στις ηλικίες των 1, 2, 3 ετών. Αυτές οι διαπιστώσεις που έγιναν από τον Roi Cohen Kadosh, γνωστικό νευροεπιστήμονα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στο Ηνωμένο Βασίλειο (Oxford University, United Kingdom), δημιουργούν το ερώτημα αν διεγείροντας αυτό το μέρος του εγκεφάλου θα μπορούσε κανείς να βελτιώσει την ικανότητα ενός ατόμου να διαχειρίζεται τους αριθμούς.
Ο Cohen Kadosh και οι συνεργάτες του συνεργάστηκαν με 15 φοιτητές, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν στο να μάθουν την αξία εννέα έτοιμων συμβόλων, συμπεριλαμβανομένων σχημάτων που έμοιαζαν με τρίγωνα και συνδετήρες (Εικόνα. Παιχνίδι αριθμών: στην παρούσα μελέτη οι εθελοντές έμαθαν να αποδίδουν αξία σε παράξενα σύμβολα, όπως αυτά που φαίνονται σε αυτή την εικόνα). Για να αναπαράγουν τη διαδικασία που τα παιδιά περνούν όταν μαθαίνουν τους πρώτους τους αριθμούς, οι ερευνητές παρουσίαζαν ταυτόχρονα στους εθελοντές δύο σύμβολα και τους ρωτούσαν ποιο είχε τη μεγαλύτερη αξία. Στην αρχή, οι εθελοντές έπρεπε να μαντέψουν, διότι δεν είχαν δει ποτέ πριν τα σύμβολα. Αλλά, όπως προχωρούσε η εκπαίδευσή τους, οι εθελοντές που θυμούνταν τις σωστές τους προβλέψεις άρχισαν να μαθαίνουν τη σχετική αξία των εννέα συμβόλων.
Κατά τη διάρκεια της 6ήμερης εκπαίδευσης, οι ερευνητές διοχέτευσαν ηλεκτρικά ρεύματα στους εγκεφάλους των εθελοντών. Χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονομάζεται διακρανιακή διέγερση συνεχούς ρεύματος (Transcranial Direct Current Stimulation - TDCS), η ερευνητική ομάδα τοποθέτησε ηλεκτρόδια στο δέρμα της κεφαλής των εθελοντών - πάνω από τη δεξιά πλευρά του βρεγματικού λοβού – και διοχέτευσε ένα ασθενές ηλεκτρικό ρεύμα. Κάθε μέρα, πέντε εθελοντές λάμβαναν θετικό ηλεκτρικό ρεύμα για 20 λεπτά, πέντε εθελοντές λάμβαναν αρνητικό ηλεκτρικό ρεύμα για 20 λεπτά και πέντε εθελοντές λάμβαναν θετικό ηλεκτρικό ρεύμα για 30 δευτερόλεπτα. «Οι εθελοντές ανέφεραν συχνά πως ένοιωθαν ένα «μυρμήγκιασμα» γύρω από τα ηλεκτρόδια στο κρανίο, αν και εγώ προσωπικά είχα δοκιμάσει τη διαδικασία για τον εαυτό μου πριν από την υποβολή οποιοουδήποτε άλλου σε αυτό», λέει ο Cohen Kadosh. Κάθε μέρα κατάρτισης έληγε με ένα είδος δοκιμής που είναι γνωστή ως αριθμητικό έργο Stroop (numerical Stroop task). Στην κλασική έκδοση της δοκιμής, οι εθελοντές βλέπουν, ας πούμε, τη λέξη «μπλε» γραμμένη με κόκκινο μελάνι και τους ζητείται να αναφέρουν το χρώμα του μελανιού. Οι περισσότεροι από μας διστάζουν για ένα δευτερόλεπτο, επειδή διαθέτουμε πολύ καλές αναγνωστικές δεξιότητες και θέλουμε να πούμε αυτό που έχουμε διαβάσει, δηλαδή, «μπλε». (Μπορείτε να δοκιμάσετε το τεστ για τον εαυτό σας εδώ.) Στην εκδοχή της δοκιμής του Cohen Kadosh, οι εθελοντές κλήθηκαν να εξετάσουν τα σύμβολα που είχαν μάθει - με εξαίρεση αυτή τη φορά, μερικά από τα μικρής αξίας σύμβολα γράφτηκαν μεγαλύτερα από τα σύμβολα μεγάλης αξίας - και να πούνε ποια από τα σύμβολα ήταν μεγαλύτερα σε μέγεθος.
Οι μαθητές που δίσταζαν κρίθηκε πως είχαν μάθει τα σύμβολα καλύτερα από εκείνους που δεν δίσταζαν. Οι εθελοντές που είχαν λάβει στους εγκεφάλους 20 λεπτά θετικό ηλεκτρικό ρεύμα ανά ημέρα, εμφάνιζαν τις καλύτερες επιδόσεις στη δοκιμή. Συγκεκριμένα, δίσταζαν περίπου δύο φορές περισσότερο από όσο η ομάδα που έλαβε μόνο 30 δευτερόλεπτα θετικού ρεύματος. Οι μαθητές στην ομάδα που έλαβε 20 λεπτά αρνητικού ηλεκτρικού ρεύματος ανά ημέρα ήταν αδύνατον να αναγνωρίσουν τα σύμβολα και δεν απάντησαν καθόλου. Οι επιδράσεις της ηλεκτρικής θεραπείας διατηρήθηκαν ακόμα και 6 μήνες αργότερα. «Εκτός από τη βελτίωση των αριθμητικών δεξιοτήτων των ατόμων, η ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου θα μπορούσε να βοηθήσει τους ασθενείς να ανακτήσουν την ικανότητα αναγνώρισης λέξεων και κινητικού ελέγχου μετά από εγκεφαλικά επεισόδια», εικάζει ο Cohen Kadosh. Και προσθέτει: «δεν βλέπω το λόγο για τον οποίο η προσέγγιση αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση των λεκτικών και αριθμητικών δεξιοτήτων σε άτομα με φυσιολογική μαθηματική και γλωσσική ικανότητα».
Η Silke Göbel, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του York στο Ηνωμένο Βασίλειο (York University, United Kingdom) προειδοποιεί πως «αν και οι άνθρωποι που έλαβαν θεραπεία με TDCS ίσως να έχουν αλλάξει τις αντιδράσεις τους σχετικά με τη δοκιμασία Stroop, η ερευνητική ομάδα δεν έχει δείξει ακόμα πώς άμεσα αυτό βελτιώνει τις μαθηματικές δεξιότητες των φυσιολογικών ανθρώπων. Δεν είναι σαφές αν αυτό το αποτέλεσμα είναι πραγματικά ειδικό για τη μάθηση αριθμών ή θα μπορούσε να γενικευθεί σε κάθε νέο ερέθισμα, ... [αλλά] αυτό είναι προφανώς ένα σημαντικό θέμα για μελλοντικές μελέτες», καταλήγει.
Η ερευνητική ομάδα παρουσίασε τα αποτελέσματα της εργασίας της στην επιστημονική επιθεώρηση Current Biology (Modulating Neuronal Activity Produces Specific and Long-Lasting Changes in Numerical Competence).


sciencenews.gr

Πάνω από τα Ουράλια έπεσε βροχή μετεωριτών

Πάνω από το έδαφος της Ομοσπονδιακής Περιφέρειας των Ουραλίων έπεσε βροχή μετεωριτών.

Οι αναλάμψεις στον ουρανό, που συνοδεύονταν από την πτώση μετεωριτών στο έδαφος σημειώθηκαν, μεταξύ άλλων, στις περιοχές Τσελιάμπινσκ και Σβερντλόβσκ. Σύμφωνα με τα περιφερειακά Υπουργεία Εκτάκτων Αναγκών το φυσικό φαινόμενο δεν προκάλεσε πυρκαγιές.

Όπως ανακοίνωσαν τα όργανα δημόσιας τάξης, τα φλεγόμενα σώματα, που έπεφταν από τον ουρανό, προκάλεσαν αναστάτωση ανάμεσα στους κατοίκους αυτών των περιοχών,100 τραυματιες.. Έχει αναφερθεί ότι τα θραύσματα ενός μετεωρίτη έσπασαν τα παράθυρα σε μερικά σπίτια,και σε πολλα αμαξια κ λογω των ωστικων κυματων..

Αστεροειδής πλησιάζει σήμερα τη Γη σε απόσταση αναπνοής

Με μέγεθος περίπου μισού ποδοσφαιρικού γηπέδου (διάμετρος 45 μέτρων), ο αστεροειδής «2012 DA14» θα προσπεράσει «παρά τρίχα» τη Γη την Παρασκευή. Συγκεκριμένα, θα πλησιάσει σε απόσταση περίπου 27.520 χιλιομέτρων από τη γήινη επιφάνεια -απόσταση-ρεκόρ για ένα αντικείμενο τέτοιου μεγέθους- με ταχύτητα περίπου 13 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Οι ειδικοί πάντως διαβεβαιώνουν ότι δεν πρόκειται να συγκρουστεί με τη Γη.

Ολόκληρο το τρίτο μνημόνιο στα ελληνικά

ΜΝΗΜΟΝΙΟ 3

Διαβάστε ελεύθερα, όποιο βιβλίο θέλετε

Όλα τα βιβλία που περιέχονται στον κατάλογο της Ανοικτής Βιβλιοθήκης διανέμονται ελεύθερα και νόμιμα στο Διαδίκτυο από τους δημιουργούς ή τους εκδοτικούς οίκους. Τα έργα της ενότητας "Κλασική Λογοτεχνία" είναι ελεύθερα πνευματικών δικαιωμάτων.

Απλά πατήστε τον σύνδεσμο και στην σελίδα που θα σας ανοίξει επιλέξτε στην πεζογραφία, στην ποίηση, στην ξένη λογοτεχνία, στην παιδική λογοτεχνία, στα δοκίμια, στα λευκώματα και στην κλασσική λογοτεχνία όποιον συγγραφέα θέλετε και απολαύστε έργα του.
 ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΥ

Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. «Ο άγιος αυτός είναι για μας ανύπαρκτος. Είναι μια μυθοπλασία δυτικής προέλευσης», δηλώνουν άνθρωποι της Εκκλησίας. Με τη σειρά της και η Καθολική Εκκλησία στην αναθεώρηση του γενικού εορτολογίου της το 1969 υποβίβασε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε τοπική εορτή, επειδή δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τον βίο του, παρά μόνο ότι ετάφη στη Βία Φλαμίνια της Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου. Όταν, όμως, ο ξενόφερτος άγιος άρχισε να μπαίνει για τα καλά και στη ζωή των Ελλήνων και η ημέρα αυτή να καθιερώνεται και στη χώρα μας ως η ημέρα των ερωτευμένων στα
τέλη της δεκαετίας του ‘70 με πρωτοβουλία των ανθοπωλών, εκπρόσωποι της Εκκλησίας πρότειναν οι Έλληνες ερωτευμένοι να τιμούν και να γιορτάζουν αγίους που υπάρχουν
στο ορθόδοξο εορτολόγιο.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τους δικούς της Αγίους του έρωτα. Μπορεί η Καθολική Εκκλησία και επιχειρηματικά συμφέροντα να επέβαλαν τον Άγιο Βαλεντίνο, αλλά στις 13
Φεβρουαρίου τιμάται η μνήμη των Αγίων Αποστόλων Ακύλα και Πρισκίλλης, που θεωρούνται προστάτες των ερωτευμένων, ενώ υπάρχει και ο Άγιος Υάκινθος για τους
ερωτευμένους του καλοκαιριού.

Τόσα χρόνια κανένας κληρικός δεν είχε ασχοληθεί με τον άγιο του έρωτα. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, σε μια προσπάθεια να τραβήξει την προσοχή των νέων
προς την ορθόδοξη πίστη, πρότεινε στους ερωτευμένους να γιορτάζουν την αγάπη τους την προηγουμένη του Αγίου Βαλεντίνου, δηλαδή στις 13 Φεβρουαρίου, που η Ορθόδοξη
Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων Ακύλα και Πρισκίλλης.

Τζίμης Πανούσης: «Θα χασομερήσει λίγο η επανάσταση, η νεολαία έχει πέσει πάνω στα κινητά»

«Είναι καιρός να πάρουμε τα βουνά και όχι να περιμένουμε βραβεία από τη Eurovision. Γιατί, δυστυχώς, δεν έχουμε δημοκρατία. Δημοκρατία σημαίνει ισονομία, Ισονομία μεταξύ πολιτικών και πολιτών. Εδώ δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Είδατε εσείς καμία ισονομία;», δηλώνει ο Τζίμης Πανούσης στην Real Life, καυτηριάζοντας το ρόλο των πολιτικών στην Ελλάδα.

Ο «Τζιμάκος» επιστρέφει για έναν περιορισμένο αριθμό εμφανίσεων μετά από μια περιπέτεια υγείας που είχε. Θα εμφανιστεί σε ένα μαγαζί με συμβολικό όνομα: «Τρόικα club».

Όπως δηλώνει στη συνέντευξη του, «θα χασομερήσει λίγο η επανάσταση, Πρέπει να κινητοποιηθεί λίγο η νεολαία που έχει πέσει όλη επάνω στα κινητά... Όσο μικραίνουν τα κινητά μικραίνουν και οι αντιστάσεις της νεολαίας. Η μόνη ελπίδα είναι να αναδυθεί το γυναικείο κίνημα, εμείς δεν μπορούμε πια, κουραστήκαμε».

Ο ίδιος πιστεύει για τους Έλληνες αυτό που είπε ο Καστοριάδης:
«από το 400 π.Χ είμαστε δουλοπάροικοι, ραγιάδες. Δεν είμαστε πολίτες, δεν έχουμε συνείδηση. Δεν έχουμε ζήσει καμία επανάσταση. Πολύ σωστά βλέπουμε το κράτος ως κάτι κακό, είναι κακό έτσι όπως είναι. Από την άλλη όμως, δεν κάνουμε κάτι να αντιπαραταχθούμε».

Την ίδια στιγμή δηλώνει ότι θεωρεί τον Αντώνη Σαμαρά, χειρότερο από τον Γιώργο Παπανδρέου. «Έχει κάνει τρομερές γκάφες, έχει κάνει το αλβανικό έπος Νο2, έχει ανοίξει τα σύνορα και ήρθαν εδώ όλοι οι φυλακισμένοι της Αλβανίας». 


 .ramnousia.com

Τα 7 σύγχρονα θαύματα του κόσμου

Δεδομένου ότι από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, μόλις ένα έχει παραμείνει για να θυμίζει τα τότε μεγαλεία, εμείς θα σας παρουσιάσουμε επτά σύγχρονες κατασκευές που αναμένεται να μείνουν στην μετέπειτα ιστορία.

Πέρα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου και τα προστατευόμενα από την UNESCO μνημεία και περιοχές Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, υπάρχουν και σύγχρονες κατασκευές που αξίζουν το θαυμασμό μας και θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως τα νέα θαύματα του σύγχρονου κόσμου.
Από τα επτά αρχαία θαύματα, ένα μόνο έχει μείνει για να θυμίζει το μεγαλείο των τότε χρόνων: η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας στην Αίγυπτο. Τα υπόλοιπα έχουν καταστραφεί και ως επί το πλείστον ξεχαστεί.
Με ένα λοιπόν μόνο από τα θαύματα του αρχαίου κόσμου να διατηρείται μέχρι σήμερα, το ίδρυμα New7Wonders Foundation αποφάσισε να… επικαιροποιήσει τη λίστα με τα θαύματα του κόσμου. Έτσι, το 2007, μετά από μια παγκόσμια δημοσκόπηση όπου συμμετείχαν περισσότεροι από 100 εκατομμύρια άνθρωποι, δημιουργήθηκε μια νέα λίστα. Αλλά πολλά από τα νέα μέλη, δεν ήταν καθόλου σύγχρονα –όπως το Μάτσου Πίτσου, το Κολοσσαίο της Ρώμης και το Ταζ Μαχάλ.
Εμείς, θα ασχοληθούμε με τις νεότερες κατασκευές και με εντυπωσιακές δημιουργίες της εποχής μας που φαίνεται πως θα μείνουν στην ιστορία. Ακολουθούν λοιπόν τα επτά… σύγχρονα θαύματα του κόσμου, που ολοκληρώθηκαν μετά το 2000 και καταφέρνουν να ξεπερνούν, τόσο τα τεχνικά, όσο και τα αισθητικά όρια.

• Burj Khalifa, Ντουμπάι

Το Burj Khalifa ( www.burjkhalifa.ae ) ή αλλιώς Burj Dubai, είναι ένας ουρανοξύστης στο Dubai, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το πιο ψηλό κτήριο στον κόσμο, με ύψος 828 μέτρα και 160 ορόφους. Η κατασκευή του ξεκίνησε στις 21 Σεπτεμβρίου 2004 και ολοκληρώθηκε την 1η Οκτωβρίου 2009, ενώ τα εγκαίνιά του πραγματοποιήθηκαν στις 4 Ιανουαρίου 2010. Άλλα ρεκόρ που κατέχει είναι αυτά του υψηλότερου παρατηρητηρίου στον κόσμο (124ος όροφος, στα 442 μέτρα, της πισίνας στο υψηλότερο σημείο στον κόσμο (76ος όροφος), ενώ έχει και Τζαμί στο υψηλότερο σημείο στον κόσμο (158ο όροφος). Και όλα αυτά στο Dubai.

• Εθνικό στάδιο του Πεκίνου (Φωλιά του πουλιού), Πεκίνο

Το Εθνικό Στάδιο του Πεκίνου ( www.n-s.cn/en/ ), γνωστό επίσης και ως «Φωλιά Πουλιού», λόγω της αρχιτεκτονικής του, είναι ένα στάδιο που ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2008 στο Ολυμπιακό Πάρκο της πρωτεύουσας της Κίνας και χωρά 91.000 θεατές. Το στάδιο φιλοξένησε τα βασικά αθλήματα στίβου για τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008, καθώς επίσης και τις τελετές έναρξης και λήξης. Βρίσκεται ανατολικά του Εθνικού Κέντρου Υγρού Στίβου του Πεκίνου.

• 30 St Mary Axe (γνωστό και ως Gherkin), Λονδίνο

Το 30 St Mary Axe (ανεπίσημα γνωστό και ως Gherkin) είναι ένας ουρανοξύστης στην οικονομική συνοικία City του Λονδίνου ( www.30stmaryaxe.com ). Ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2003 και εγκαινιάστηκε στα τέλη Μαΐου του 2004. Έχει 41 ορόφους και ύψος 180 μέτρα και βρίσκεται στο χώρο του πρώην Baltic Exchange, που καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό το 1992 από την έκρηξη μιας βόμβας. Το ιδιαίτερο κτήριο σχεδιάστηκε από τον Norman Foster και αποτελεί πλέον σύμβολο του Λονδίνου και μια από τις πιο αναγνωρίσιμες κατασκευές του.

• The Shard, Λονδίνο

Το Shard ( www.the-shard.com ), είναι ένας ουρανοξύστης 95 ορόφων στο Λονδίνο. Η κατασκευή του ξεκίνησε το Μάρτιο του 2009 και τα εγκαίνιά του έγιναν στις 5 Ιουλίου 2012, ενώ άνοιξε για το κοινό την 1η Φεβρουαρίου 2013. Έχει ύψος 309,6 μέτρα και είναι το ψηλότερο κτήριο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το δεύτερο ψηλότερο στην Ευρώπη και το δεύτερο ψηλότερο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το Shard αντικατέστησε το Southwark Towers, ένα κτήριο γραφείων με 24 ορόφους, κατασκευασμένο το 1975. Ο Renzo Piano συνεργάστηκε με το αρχιτεκτονικό γραφείο Broadway Malyan, κατά τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού του κτηρίου. Έχει 95 ορόφους συνολικά, από τους οποίους αξιοποιούνται οι 72. Στο 72ο όροφο, σε ύψος 245 μέτρων βρίσκεται το υψηλότερο παρατηρητήριο στο Λονδίνο. Η κατασκευή του προκάλεσε έντονη κριτική καθώς θεωρήθηκε ότι καταστρέφει το αστικό τοπίο του Λονδίνου και επισκιάζει τη γέφυρα του Λονδίνου και τον καθεδρικό του Αγίου Παύλου, δύο από τα πιο διάσημα μνημεία της πόλης.

• Walt Disney Concert Hall, Λος Άντζελες, ΗΠΑ

Η αίθουσα συναυλιών Walt Disney Concert Hall ( www.musiccenter.org ) στη South Grand Avenue του Λος Άντζελες, είναι η τέταρτη αίθουσα του Los Angeles Music Center και έχει χωρητικότητα 2.265 άτομα.
Η σύζυγος του Walt Disney χρηματοδότησε το 1987 το κτήριο ως δώρο για τους κατοίκους του Λος Άντζελες, προς τιμήν του Walt Disney και της αφοσίωσής του στις τέχνες και την πόλη. Η αίθουσα σχεδιάστηκε από τον Frank Gehry και άνοιξε στις 24 Οκτωβρίου 2003. Τόσο η αρχιτεκτονική του Frank Gehry, όσο και η ακουστική της αίθουσας συναυλιών, έχουν κερδίσει πολλούς επαίνους.

• One World Trade Center (γνωστό και ως Freedom Tower), Νέα Υόρκη, ΗΠΑ

Το One World Trade Center (σε συντομία 1 WTC), είναι το κύριο κτήριο του νέου συγκροτήματος World Trade Center στο Lower Manhattan της Νέας Υόρκης ( http://onewtc.com ). Είναι ένας ουρανοξύστης 104 ορόφων, υπό κατασκευή, στη βορειοδυτική γωνία του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, στη θέση του World Trade Center που καταστράφηκε. Η κατασκευή των θεμελίων ξεκίνησε στις 27 Απριλίου 2006 και η ατσάλινη κατασκευή του πύργου ολοκληρώθηκε στις 30 Αυγούστου 2012.
Με την ολοκλήρωσή του μέσα στο 2013, το νέο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου θα είναι το ψηλότερο κτήριο στο δυτικό ημισφαίριο και το τρίτο ψηλότερο κτήριο στον κόσμο, με ύψος που φτάνει τα 541 μέτρα.

• Κέντρο Επιστημών Phaeno, Wolfsburg, Γερμανία

Το Κέντρο Επιστημών Phaeno ( www.phaeno.de ) είναι ένα διαδραστικό κέντρο στο Wolfsburg της Γερμανίας, που ολοκληρώθηκε το 2005. Αποτελεί μέρος της προοδευτικής πολεοδομίας του Δήμου Wolfsburg. Ο προκαταρκτικός σχεδιασμός του ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1998, ενώ στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2000, κέρδισε η διάσημη αρχιτέκτονας Zaha Hadid. Το Phaeno άνοιξε για το κοινό στις 24 Νοεμβρίου 2005, με πάνω από 250 διαδραστικά εκθέματα. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του έχει περιγραφεί ως «υπνωτικό έργο αρχιτεκτονικής -το είδος του κτηρίου που μεταμορφώνει εντελώς το όραμά μας για το μέλλον». Ο σχεδιασμός του κέρδισε το 2006, το Ευρωπαϊκό Βραβείο RIBA, καθώς και το βραβείο του Ινστιτούτου Μηχανικών, Institution of Structural Engineers Award.
Πηγή: clickatlife.gr

Αυτοί ήταν οι πραγματικοί Νίντζα

Η αληθινή ιστορία των θρυλικών μαυροφορεμένων πολεμιστών.

Οι Νίντζα είναι αγαπημένες φιγούρες στην ποπ κουλτούρα: τους συναντάμε σε ταινίες, κόμικς και video games. Η μυστηριώδης μορφή τους, οι απίτευτες ικανότητές τους στις πολεμικές τέχνες και στη χρήση των ιαπωνικών σπαθιών τους έχουν κάνει θρύλους. Απόδειξη, το ότι πήραν ακόμη και τη μορφή… χελώνων που ζουν στους υπονόμους παρέα με έναν αρουραίο που φορά κιμονό!
Όμως ποιοι ήταν οι Νίντζα στην πραγματικότητα; Ένας βρετανός συγγραφέας ονόματι Τζον Μαν, ρίχνει φως στον θρύλο και το μυστήριο των Νίντζα, μέσα από ένα βιβλίο που καλύπτει την μακραίωνη ιστορία τους. Ο ίδιος μίλησε στο περιοδικό Time και αποκάλυψε πτυχές των μαυροφορεμένων πολεμιστών που δεν γνωρίζουν πολλοί.

«Σήμερα, όταν λέμε Νίντζα, εννοούμε οποιονδήποτε έχει καλή γνώση πολεμικών τεχνών και μπορεί να χειρίζεται ιαπωνικά σπαθιά. Στην πραγματικότητα όμως, οι νίντζα ήταν μαυροφορεμένοι πράκτορες στην μεσαιωνική Ιαπωνία, οι οποίοι δρούσαν στο σκοτάδι και αναλάμβαναν δύσκολες αποστολές. Συνήθως εκτελέσεις και κατασκοπία.
Η ονομασία Νίντζα, προέρχεται από την κινεζική γλώσσα και σημαίνει «αυτός που αντέχει». Αυτή η λέξη έχει επικρατήσει σε όλο τον κόσμο, αλλά στην Ιαπωνία κυριαρχεί ο συνώνυμος όρος shinobi.
Οι Νίντζα προέρχονταν κυρίως από την περιοχή Ίγκα, κοντά στο Κυότο. Υπήρχαν Νίντζα από άλλες περιοχές, αλλά οι περισσότεροι κατάγονταν από αυτό το μέρος. Σε μία περίοδο, κατά την οποία στην Ιαπωνία κυριαρχούσαν οι πολέμαρχοι, τα χωριά της Ίγκα δημιούργησαν φρουρές από ικανούς πολεμιστές, ως μέσο αυτοάμυνας. Έτσι γεννήθηκαν οι Νίντζα.

Η χρυσή εποχή των Νίντζα ήταν ο 16ος αιώνας. Τότε απέκτησαν μεγάλη φήμη και έγιναν περιζήτητοι πολεμιστές. Πολλοί έφευγαν από την περιοχή τους και δούλευαν ως μισθοφόροι σε όλη την Ιαπωνία. Καθώς η Ιαπωνία ενώθηκε υπό τον μεγάλο πολέμαρχο Όντα Νομπουνάγκα, η «αυτονομία» της Ίγκα θεωρήθηκε απαράδεκτη. Έτσι έγιναν πολλές επιδρομές που είχαν ως αποτέλεσμα την ολοκληρωτική υποταγή της περιοχής και το ουσιαστικό τέλος των Νίντζα.
Όσοι Νίντζα απέμειναν – περίπου 200 – έγιναν μέλη ενός είδους μυστικής αστυνομίας. Τότε αποφάσισαν να καταγράψουν την ιστορία και τις μεθόδους τους σε τρία εγχειρίδια που διατηρήθηκαν και χάρη στα οποία γνωρίζουμε σήμερα τη δράση και την ιστορία των πολεμιστών αυτών.

Παρόλο που έχουν περάσει στην λαϊκή κουλτούρα ως «μαυροφορεμένοι», οι Νίντζα σπανίως φορούσαν μαύρα. Η στολή τους ήταν συνήθως μπλε, καθώς αυτό το χρώμα πρόσφερε ακόμη καλύτερη κάλυψη στη διάρκεια της νύχτας.
Έχει επικρατήσει η άποψη ότι οι Νίντζα ήταν το αντίθετο των Σαμουράι. Αυτό ισχύει, ως ένα βαθμό, καθώς οι Νίντζα ήταν σκοτεινές φιγούρες που δρούσαν τη νύχτα και βασίζονταν στην μυστικότητα και την διακριτικότητα, ενώ οι Σαμουράι προέρχονταν συνήθως από τις ανώτερες κοινωνικά τάξεις και είχαν την τάση να επιδεικνύονται και να κάνουν ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία τους. Ωστόσο, είναι αξισημείωτο ότι υπήρξαν πολλοί πολεμιστές που ήταν Σαμουράι στη διάρκεια της ημέρας και Νίντζα στη διάρκεια της νύχτας».
Πηγή: newsbeast.gr-otherside

Μέγας Αλέξανδρος

Tελικά, ποιος είναι αυτός ο περιβόητος Αλέξανδρος; Αυτός που δεσπόζει καβάλα σε ένα μαυριδερό ψημένο σε μάχες και ιαχές άλογο, στην παραλία της Θεσσαλονίκης; Ποιος είναι αυτός για τον οποίο ξεσηκώθηκε ένας λαός ολόκληρος, οι Έλληνες της Γης, και μαζεύτηκαν κοντά δύο εκατομμύρια διαδηλωτές-φρουροί στο Συλλαλητήριο της Μακεδονίας;

Ποιος είναι αυτός που με τόση ευκολία, σαν σε εκπτώσεις, τον ξεπουλούν αδιάντροπα μυρμηγκολέοντες διανοούμενοι, αυτόκλητοι Σατράπες της Παγκόσμιας Αταξίας;

Ποιος είναι αυτός που τον αρπάζουν με απάτη και δόλο, αμούστακοι φονιάδες των ιστοριών, νεομαζώματα της Βαλκανικής, φρεσκοβάρβαροι τζογαδόροι των χρηματιστηρίων και συνπολέμιοι περιέργως της Ορθοδοξίας;

Ποιος είναι αυτός που στο όνομά του ανοίγουν οι πόρτες της Ανατολής; Ο Σικάντερ, ο Ισκαντέρ, ο Σκεντέρ;

Ποιος είναι αυτός ο κεραυνός, που έσκισε πέρα για πέΓρα τον ορίζοντα του κόσμου, τις στέπες τις βαρβαρότητας, τις λίμνες της αμάθειας, τις πλαγιές της πνευματικής φτώχιας, τις παγωμένες κορφές της σκέψης, τις πύλες της τυραννίας, τα λιβάδια της νωθρότητας, τις θάλασσες της ατολμίας;

Ποιος είναι ο κεραυνός που συνέτριψε τα μαύρα σύννεφα της Ανατολής;

Ο βίος του Αλεξάνδρου

Ο Αλέξανδρος  ήταν γιός του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Β΄ και της Ολυμπιάδας, κόρης του βασιλιά της Ηπείρου Νεοπτόλεμου.

Ο πρώτος παιδαγωγός του Αλεξάνδρου ήταν συγγενής της μητέρας του, ο οποίος του δίδαξε την αρετή και τον άθλο, την αγάπη στον Αχιλλέα και τη θεοσέβεια, πράγματα καθοριστικά και θεμελιακά για την προσωπικότητά του, που επηρεάστηκε ακριβώς βαθύτατα από αυτόν το Νηπιαγωγό του, τον Λεωνίδα.

Όταν έγινε ,δε, αργότερα δεκατριών ετών είχε την μεγάλη τύχη να σπουδάσει κοντά στο σπουδαίο φιλόσοφο και πανεπιστήμονα Αριστοτέλη! Επί τρία χρόνια στη Μίεζα της Μακεδονίας άκουσε τα μαθήματα του φιλοσόφου με μία μικρή συντροφιά εκλεκτών συμμαθητών του και διακρίθηκε για τη φιλομάθειά του. τον συγκινούσαν οι τραγωδίες, η μουσική και η λυρική ποίηση, ιδίως του Πινδάρου, τον οποίο τόσο εκτιμούσε, ώστε όταν αργότερα έκαψε τη Θήβα, έδωσε εντολή να μην πειραχτεί το σπίτι του μεγάλου αυτού Θηβαίου ποιητή. Διδάχτηκε ακόμα από τον Αριστοτέλη Ηθική, Ρητορική, Πολιτική, Φυσική, Μεταφυσική, Ιατρική, Γεωγραφία.

Ξαφνικά, στα δεκαέξι του, μαντατοφόρος φτάνει λαχανιασμένος στην ήσυχη Μίεζα. Ο πατέρας του τον καλεί στο παλάτι και του δίνει την αντιβασιλεία, επειδή ο ίδιος εκστρατεύει βιαστικά ανατολικά, προς τα Στενά. Τότε δίνεται η ευκαιρία στον Αλέξανδρο να κάνει την πρώτη του εκστρατεία εναντίον βόρειων φυλών, τις οποίες νίκησε και ίδρυσε στη χώρα τους την πρώτη του στρατιωτική αποικία.

Ύστερα από δύο χρόνια, ο Αλέξανδρος, παίρνει μέρος στη μάχη εναντίον των Θηβαίων στη Χαιρώνεια (338 π.Χ.) και η συμβολή του έκρινε την έκβαση της μάχης. Τότε ο περήφανος Φίλιππος τον στέλνει στην Αθήνα, σαν πρεσβευτή, κατά τη μεταφορά της στάχτης των Αθηναίων νεκρών. Ήταν η μοναδική φορά που επισκέφτηκε την Αθήνα, όμως οι εντυπώσεις από την πόλη έμειναν για πάντα ζωντανές στη μνήμη του.

Ο Βασιλιάς (336 π.Χ.)

Ήταν 20 χρονών ο Αλέξανδρος, όταν δολοφονήθηκε ο πατέρας του. Ο νεαρός βασιλιάς είχε τότε ξαφνικά να αντιμετωπίσει ένα σωρό προβλήματα μέσα στο πένθος του. Στο εσωτερικό, τους μνηστήρες του θρόνου και στο εξωτερικό, τους βαρβάρους που επαναστάτησαν, μόλις άκουσαν το θάνατο του Φιλίππου. Αλλά και οι ελληνικές πόλεις θεώρησαν την περίσταση κατάλληλη, για να καταλύσουν τη μακεδονική κυριαρχία.

Ο Αλέξανδρος δε δίστασε ούτε στιγμή, αλλά ενήργησε αστραπιαία προς όλες τις κατευθύνσεις. Ο δολοφόνος του πατέρα του και οι άλλοι διεκδικητές εκτελούνται αμέσως. Και έτσι, αφού εξασφαλίζει την ηρεμία και την ασφάλεια στο εσωτερικό του κράτους του, εκστρατεύει ο ίδιος εναντίον της νότιας Ελλάδας, καταπνίγει στη γέννησή της την αμφισβήτηση και αναγνωρίζεται από όλους ως Αρχηγός της Εκστρατείας όλων των Ελλήνων εναντίον των Περσών.

Απερίσπαστος, κατόπιν, στρέφεται εναντίον των εξωτερικών εχθρών. Πρώτα αναγκάζει τους Τριβαλλούς και τους Γέτες να συνθηκολογήσουν και τους Κέλτες να ζητήσουν με σεβασμό τη φιλία του. Μετά κατευθύνεται εναντίον της Ιλλυρίας και συντρίβει το στρατό της.

Εν τω μεταξύ, αποστατούν πάλι οι νότιοι Έλληνες, εναντίον των οποίων επανέρχεται ορμητικός. Ο Αλέξανδρος τους υποτάσσει και καταστρέφει αυτή τη φορά από τα θεμέλια τη Θήβα- που ήταν το επίκεντρο της αποστασίας- εκτός από τα ιερά και το σπίτι του Πινδάρου.

Η πανελλήνια ιδέα και τα κίνητρα της εκστρατείας στην Ασία.

Ως ένα βασικό αίτιο της εκστρατείας στην Ασία θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει τον επεκτατισμό του Μακεδονικού κράτους όπως διαμορφώθηκε από τον Φίλιππο Β΄. Η συλλογιστική αυτή μπορεί να θεμελιωθεί στο γεγονός ότι η κυριαρχία στις ευρωπαϊκές ακτές του Ελλησπόντου δεν μπορούσε να έχει σταθερή υπόσταση και διάρκεια δίχως την κατοχή των ασιατικών ακτών του. ένα άλλο αίτιο, ευρύτερο μια και ξεπερνά τα όρια της – περιορισμένης φαινομενικά- επεκτατικής πολιτικής της Μακεδονίας, θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει το δημογραφικό αδιέξοδο και την αδυναμία των ελληνικών πόλεων να διαθρέψουν τον πληθυσμό τους, μια και όπως παρατηρεί ο Ισοκράτης, μόνο η κατάληψη νέων εδαφών θα δημιουργούσε διέξοδο στο πλήθος των ‘πλανήτων παίδων και γυναικών» καθώς και στους άντρες που από ανάγκη υπηρετούσαν στις τάξεις των εχθρών εναντίον φίλων. Τα δύο αυτά αίτια, οσοδήποτε πραγματικά δεν επαρκούν για να θεμελιώσουν την πορεία του Αλεξάνδρου και του ελληνισμού στην ανατολή. Και το πρώτο και το δεύτερο θα θεμελίωναν την αιτιολόγηση μιας περιορισμένης κυριαρχίας στη Μ.Ασία, όχι όμως και τις διαστάσεις μιας εκστρατείας που έφερε τον ελληνισμό στις παρυφές της Άπω Ανατολής και τον ανέδειξε σε βασική συνιστώσα της ιστορίας της ανατολικής Μεσογείου ακόμη και μετά το ψυχορράγημα του Βυζαντίου και την πτώση της Βασιλεύουσας. Ένα κλειστό περίγραμμα των αιτίων της εκστρατείας του Αλεξάνδρου θα αδικούσε, σε έσχατη ανάλυση, και την ιστορία και την προσωπικότητα που την ενσάρκωσε. Δίχως να παραγνωρίζουμε τη σημασία των άμεσων αντικειμενικών συνθηκών, οι οποίες συνετέλεσαν στην πραγμάτωσή της, θα πρέπει να αναφερθούμε σε δύο ακόμη παράγοντες που έμμεσα, αλλά όχι λιγότερο αποφασιστικά, έκαναν δυνατό το τολμηρό αυτό βήμα του ελληνισμού. Ο πρώτος είναι η πανελλήνια ιδέα που θα πραγματευτούμε σε αυτήν την ενότητα, ο δεύτερος ο χαρακτήρας του Αλεξάνδρου που θα πραγματευτούμε στην επόμενη. Ήδη από την εποχή των σοφιστών ο ατομικισμός, που καλλιεργήθηκε από τον υποκειμενισμό, έκανε χαλαρότερο τον δεσμό του ανθρώπου προς την πόλη και ο κοσμοπολιτισμός, που ακολούθησε ως συνέπειά του, πλάτυνε τον πολιτικό και πολιτιστικό του ορίζοντα.

Με το πέρας του Πελοποννησιακού πολέμου, την κατάλυση της περηφάνιας του πολίτη που υπηρετούσε το συμφέρον της πόλης του, ο κοσμοπολιτισμός, μέσω της κυνικής κυρίως, φιλοσοφίας, διαδόθηκε ευρύτερα. Ο σοφός δεν χωράει πια στα στενά όρια της πόλης. Ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Ξενοφών και ο Ισοκράτης, εάν και η καρδιά τους δεν παύει να γοητεύεται από το ιδεώδες της «πόλεως-κράτος», εν τούτοις αναγνωρίζουν το πρόσταγμα της εποχής, την ανάγκη μιας μοναρχικής πολιτείας που θα ξεπερνά τις παλιές προκαταλήψεις. Οι νέες αντιλήψεις, που η ιστορική επιστήμη θα χαρακτηρίσει ως πανελλήνια ιδέα, βρήκαν την πρώτη συστηματική έκφρασή τους με τον Γοργία τον Λεοντίνο, που εκφωνώντας τον πανηγυρικό του στην Ολυμπία κάλεσε τους Έλληνες να ομονοήσουν και να εκστρατεύσουν όλοι μαζί εναντίον των βαρβάρων.

Μετά τη μάχη στη Μαντίνεια η πανελλήνια ιδέα βρήκε τον κατ’ εξοχήν εκφραστή της σ’ έναν μαθητή του Γοργία, τον Ισοκράτη. Αφού για κάποιο διάστημα ο ρήτορας ελκύστηκε από την ιδέα της συμφιλίωσης ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες πόλεις της Ελλάδας, την Αθήνα και τη Σπάρτη μεταστράφηκε στις τότε συζητούμενες μοναρχικές ιδέες. Την πανελλήνια ωστόσο ένωση την βλέπει μόνο σαν μια εκστρατεία εναντίον του κοινού εχθρού, των Περσών, που θα κατέλυε το περσικό «πρόσταγμα», δηλαδή την Ειρήνη του Βασιλέως. Μια τέτοια εκστρατεία θα σφυρηλατούσε τους δεσμούς των Ελλήνων και θα έθετε τέρμα στο καθεστώς της υποταγής των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας στον Πέρση βασιλιά. Ως ηγεμόνα αυτής της ένωσης αναζητεί κατ’ αρχήν τον Ιάσονα, δυνάστη των Φέρων, έπειτα τον τύραννο των Συρακουσών Διονύσιο Α΄, τέλος τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Β΄.

Με τον Ισοκράτη η πανελλήνια ιδέα προσέλαβε το πληρέστερο νόημά της. Ως ιδεολογική υποδομή της εκστρατείας στην Ασία είχε- τουλάχιστον στο ξεκίνημα της εκστρατείας- πολύ μεγαλύτερη ευρύτητα από την στρατιωτική σκέψη.

Η εκστρατεία στην Ασία.

Το φθινόπωρο του 335 π.Χ. ο Αλέξανδρος, αφού τοποθέτησε μακεδονικές φρουρές στην Χαλκίδα, την Κόρινθο και την Θήβα, επέστρεψε στη Μακεδονία για να προπαρασκευάσει την εκστρατεία εναντίων των Περσών. Στο Δίον, τη μακεδονική Ολυμπία, τέλεσε θυσία προς τιμήν του Ολύμπιου Δία, που είχε καθιερώσει ο Αρχέλαος, όρισε αγώνες διαρκείας εννέα ημερών και ανέδειξε το νικητή κάθε μέρας επώνυμο των Μουσών. Όλο το χειμώνα τον Αλέξανδρο απασχόλησε η προετοιμασία της στρατιάς.

Στο μεταξύ ο Παρμενίων ανακλήθηκε στη Μακεδονία από τη Μ.Ασία. Ο διάδοχος του Κάλας ηττήθηκε στην Τρωάδα από τον Μέμνονα και αναγκάστηκε να συμπτυχθεί στο Ροίτειον, στην ανατολική ακτή του Ελλησπόντου. Στο εξής η προσπάθειά του αποσκοπούσε στη διατήρηση του σπουδαίου τούτου σημείου, που εξασφάλιζε τη διάβαση των Στενών. Ο Δαρείος δεν προχώρησε στις αναγκαίες προετοιμασίες για την άμεση αντιμετώπιση κάθε εισβολής του Μακεδόνα βασιλιά στην Ασία, γιατί θεώρησε ότι η ανάκληση του Παρμενιώνος σήμαινε την απομάκρυνση ή και την ανατροπή ενός τέτοιου κινδύνου. Φαίνεται ότι επαναπαύτηκε στις επιτυχίες του Μέμνονος και δεν κινητοποίησε τον στόλο του, ούτε διόρισε τον κατάλληλο άνδρα ως αρχηγό των παραλίων.

Την άνοιξη του 334 π.Χ. είναι πανέτοιμος πια για την εκστρατεία της Ασίας. Το εκστρατευτικό του σώμα αποτελείται από 32.000 πεζούς και 5.000 ιππείς. Τα πιο επίλεκτα τμήματά του είναι οι Εταίροι του ιππικού, οι Πεζέταιροι και οι Υπασπιστές των εταίρων. Κυριότερο όπλο είναι η Σάρισα, το μακρύ μακεδονικό κοντάρι, που προκαλεί φόβο στον αντίπαλο. Όλος αυτός ο στρατός αποτελείται όχι μόνο από Μακεδόνες, αλλά και από Παίονες, Θράκες, Αγριάνες (οι σημερινοί Πομάκοι), Τριβαλλούς, Θεσσαλούς ιππείς, Ακαρνάνες, Αιτωλούς, Κρήτες και Μικρασιάτες Έλληνες.

Εκτός από το ιππικό και το πεζικό υπάρχουν επίσης οι πολιορκητικές μηχανές, το μηχανικό, ο ανεφοδιασμός, οι σκευοφόροι, το υγειονομικό, οι διαβιβάσεις.

Στο πλευρό του βρίσκονται ακόμη, πανάξιοι Στρατηγοί, όπως ο Παρμενίων και οι γιοι του Φιλώτας, και Νικάνωρ, ο Κρατερός, ο Κοινός, ο Μελέαγρος, ο Κλείτος, ο Κάζας, ο Αντίγονος κ.ά.

Τον περιβάλλουν τέλος αφοσιωμένοι Σωματοφύλακες και πιστοί σύμβουλοι, καθώς και οι Εταίροι, ανάμεσα στους οποίους διακρίνονται ιδιαίτερα οι Σέλευκος, Νέαρχος, Ευμένης, Δημάρατος, Πτολεμαίος, Ηφαιστίων, Περδίκκας.

Γρανικός

Ο Αλέξανδρος σαν έτοιμος από καιρό, διασχίζει τη Θράκη και φτάνει στον Ελλήσποντο. Εκεί συναντά το στόλο του, που τον αποτελούσαν 160 πολεμικά και πολλά μεταγωγικά πλοία. Με αυτά περνά απέναντι στην Τροία, όπου επισκέπτεται τον τάφο του πολυαγαπημένου του ήρωα Αχιλλέα. Άλλωστε με τα κατορθώματά του ποτίστηκε από το νηπιαγωγό του Λεωνίδα και την Ιλιάδα την είχε πάντα κάτω από το προσκεφάλι του.

Η πρώτη αναμέτρηση με τους Πέρσες θα γίνει στις όχθες του Γρανικού ποταμού. Στη μάχη, που προσωπικά διεύθυνε ο ίδιος, κινδύνεψε να σκοτωθεί. Οι Πέρσες αν και πολυάριθμοι, τελικά δεν μπόρεσαν να σταματήσουν την ορμή των Μακεδονικών λιονταριών και υποχώρησαν άτακτα, προσφέροντας έτσι την πρώτη σπουδαία νίκη στον Αλέξανδρο.

Από τα λάφυρα που άφησαν στο πεδίο της μάχης οι πανικόβλητοι βάρβαροι, έστειλε 300 πανοπλίες στην Αθήνα, για να κοσμήσουν με αυτές τον Παρθενώνα. Στην αφιερωματική επιγραφή έδωσε εντολή να γραφούν τα εξής:

«Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων από των βαρβάρων των την Ασίαν οικούντων». (Εξαιρούσε τους Λακεδαιμόνιους και τους στιγμάτιζε μ’ αυτό τον τρόπο, διότι ήταν οι μόνοι Έλληνες που δεν πήραν μέρος στην εκστρατεία.)

Γόρδιος Δεσμός

Ήταν πια άνοιξη του 333 π.Χ. όταν έφτασε στην πόλη Γόρδιο. Εκεί υπήρχε ένα αμάξι με έναν πολύπλοκο κόμπο, ο γνωστός ως Γόρδιος δεσμός. Κατά την παράδοση, όποιος τον έλυνε θα γινόταν κύριος όλης της Ασίας. Ο Αλέξανδρος, χωρίς αμφιταλαντεύσεις, σήκωσε το ξίφος του και το κατέβασε με δύναμη στο άλυτο αυτό πρόβλημα, δείχνοντας έτσι την αποφασιστικότητά του να κυριεύσει την Ασία. Ο Γόρδιος δεσμός, είχε- επιτέλους- λυθεί.

Μπροστά του απλώνονταν πια τα πανύψηλα βουνά του Ταύρου, που τα σκαρφάλωσε σαν αγέρας. Αλλά φτάνοντας ιδρωμένος στον ποταμό Κύδνο, έπεσε στα νερά του για να δροσιστεί. Όμως, αρρώστησε πολύ βαριά και σώθηκε χάρη στην περιποίηση του προσωπικού του γιατρού.

Ισσός

Τη δεύτερη εμπλοκή του με τον ανήσυχο περσικό στρατό, την είχε κατόπιν κοντά στην πόλη Ισσό της Κιλικίας. Οι 600.000 Πέρσες διαλύθηκαν και πάλι και ο Δαρείος μόλις γλίτωσε με τη φυγή. Άφησε όμως στα χέρια του Αλέξανδρου τη μητέρα του, τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Και εκείνος, αληθινά πολιτισμένος βασιλιάς, φέρθηκε με μεγαλοψυχία και ήθος, προς τους υψηλούς αιχμαλώτους του.

Στην όαση Σίουα

Προχώρησε έπειτα νότια προς τη Συρία και έφτασε στη Φοινίκη, την οποία κυρίεψε και αιχμαλώτισε το στόλο της. Κατέλαβε κατόπιν την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο.

Εκεί, άφησε το στρατό του και με λίγους πιστούς άνδρες προχώρησε στην έρημο, για να επισκεφτεί το Μαντείο του Άμμωνα Δία. Ύστερα από δύσκολη πορεία έφτασε στην όαση Σίουα, όπου τον υποδέχτηκαν οι ιερείς με μεγάλες τιμές και τον προσφώνησαν «παιδί του Δία», τίτλο που έδιναν στους Φαραώ.

Από εκεί εφοδιασμένος με χρησμούς που έλεγαν ότι θα κυριαρχούσε στην Ασία, ξαναγύρισε με σιγουριά στη φιλική Αίγυπτο και άρχισε να ετοιμάζει το στρατό του για νέες μάχες. Και αφού κοντά στις εκβολές του Νείλου χάραξε τα τείχη και τους δρόμους της Αλεξάνδρειας, ξαναπέρασε στην Ασία.

Στην Αίγυπτο

Η Αίγυπτος υποδέχτηκε τον Αλέξανδρο χωρίς αντίσταση και οι πόλεις της τον χαιρέτησαν ως απελευθερωτή. Στη Μέμφιδα ο Αλέξανδρος προσέφερε θυσίες στις επιχώριες θεότητες και τέλεσε γυμνικούς μουσικούς αγώνες. Οι κάτοικοι της Αιγύπτου ανακήρυξαν τον ελευθερωτή βασιλιά διάδοχο των Φαραώ και απένειμαν σε αυτόν τις τιμές και τους τίτλους, με τους οποίους από παράδοση τιτλοφορούνταν οι Αιγύπτιοι και οι Πέρσες δυνάστες της χώρας του Νείλου.

Από την Μέμφιδα ο βασιλιάς επανέπλευσε τον ποταμό Νείλο και έφτασε στην θάλασσα, όπου ανάμεσα στην νησίδα Φάρο και την λίμνη Μαρεώτιδα ίδρυσε πόλη, την οποία ονόμασε Αλεξάνδρεια (αρχές του 331 π.Χ.). Η νέα πόλη, που αποικίστηκε από Μακεδόνες και Έλληνες, πολύ γρήγορα έμελλε να αναδειχθεί στην πρώτη πόλη και στο σπουδαιότερο εμπορικό κέντρο της Μεσογείου ρόλο που διατήρησε σε όλη την ελληνιστική και ρωμαική περίοδο, ως την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης.

Ενώ ο Αλέξανδρος βρισκόταν ακόμη στην Αίγυπτο, έφτασε εκεί ο Ηγέλοχος, ο οποίος του ανήγγειλε ότι τα νησιά του Αιγαίου που βρίσκονταν ακόμη υπό περσικό ζυγό, όπως η Τένεδος, η Χίος, η Λέσβος και η Κως, αποστάτησαν. Σε όλες τις πόλεις την εξουσία ανέλαβαν οι δημοκρατικοί, που συνέλαβαν τους τυράννους και τους απέστειλαν στον Αλέξανδρο. Μόνο στην Πελοπόννησο εξακολουθούσαν να υποβόσκουν επαναστατικές διαθέσεις κατά της μακεδονικής κυριαρχίας. Με την κατάκτηση και της Αιγύπτου όλα τα περσικά παράλια, από τα στενά του Ελλησπόντου μέχρι την Αίγυπτο, βρίσκονταν στα χέρια του Αλεξάνδρου. Ο ισχυρός περσικός στόλος είχε εξαφανιστεί. Μέρος επίσης των ποντιακών παραλίων είχε πάψει να αποτελεί τμήμα του περσικού κράτους.

Το μέχρι τώρα πολιτικό και στρατιωτικό έργο του Αλεξάνδρου στις νεοκατακτημένες χώρες επιστρέφει η πορεία του στη Λιβύη, όπου στην όαση Σίβα υπήρχε μαντείο του Άμμωνος, το περίφημο Αμμώνειον. Η πορεία του Αλεξάνδρου στην όαση αυτή, στην οποία η παράδοση θέλει να δώσει ιδιαίτερη αίγλη και να την αποδώσει σε θεία έμπνευση, δεν έχει βέβαια στρατιωτική σημασία. Για τους Μακεδόνες, όμως, οι οποίοι για πρώτη φορά διήνυσαν από την Αλεξάνδρεια ως εκεί πάνω από 600km μέσα από περιοχή που στο μεγαλύτερο μέρος της ήταν έρημος, αποτελεί σημαντικό κατόρθωμα. Η επιχείρηση αυτή θα πρέπει να αποδοθεί μάλλον στον ρομαντισμό του νεαρού βασιλιά και στη μυστικοπαθή φύση του: πριν αποδυθεί στην καταδίωξη του Μεγάλου Αλεξάνδρου Βασιλέως στο εσωτερικό της Ασίας, ο Αλέξανδρος θέλησε να επισκεφθεί το ιερό, που τη συμβουλή του ζήτησαν παλαιότερα σπουδαίοι στρατηγοί, όπως ο Κίμων και ο Λύσανδρος. Η επίσκεψή του, ωστόσο, στο Αμμώνειον προσέλαβε και πολιτικό χαρακτήρα, γιατί ενίσχυσε το κύρος του τόσο ανάμεσα στους νέους υπηκόους του όσο και ανάμεσα στους Έλληνες. Όταν μπήκε στο ιερό, ο προφήτης τον χαιρέτησε ως γιό του θεού Άμμωνος. Η ονομασία, συνηθισμένη για τους Φαραώ, προξένησε μεγάλη εντύπωση στους Έλληνες, που ταύτιζαν τον Άμμωνα με τον Δία.

Από την όαση Σίβα ο Αλέξανδρος επέστρεψε στη Μέμφιδα (331 π.Χ.). εκεί τον συνάντησαν πρεσβείες από την Ελλάδα και τον περίμεναν νέες στρατιωτικές δυνάμεις που του έστειλε ο Αντίπατρος. Στη Μέμφιδα ο Αλέξανδρος ασχολήθηκε με την πολιτική αναδιοργάνωση της Αιγύπτου. Η φύση της χώρας επέβαλλε την εφαρμογή αποκεντρωτικού συστήματος. Στο ίδιο πολιτικό και στρατιωτικό σύστημα βασίστηκαν αργότερα οι Πτολεμαίοι για τη διοίκηση της Αιγύπτου. Με ζητήματα οικονομικής αναδιοργάνωσης των κατακτημένων χωρών ασχολήθηκε ο Αλέξανδρος και την άνοιξη του επόμενου έτους, όταν επέστρεψε στη Συρία. Η περιοχή της Μ. Ασίας που βρισκόταν επάνω από τον Ταύρο αποτέλεσε ιδιαίτερη οικονομική περιοχή με υπεύθυνο τον Φιλόξενο, ενώ το υπόλοιπο τμήμα της χώρας, στο οποίο υπήχθησαν η Κιλικία, η Συρία και η Φοινίκη, αποτέλεσε μια άλλη οικονομική περιοχή με υπεύθυνο τον Κοίρανο.

Το τέλος της Περσικής Αυτοκρατορίας

Με 40.000 πεζικό και 7.000 ιππείς διάβηκε τον Τίγρη και κινήθηκε προς τα Γαυγάμηλα, όπου είχε πληροφορίες ότι τον περίμενε ο Δαρείος με κοντά ένα εκατομμύριο συνολικά άνδρες και πολλά δρεπανηφόρα άρματα. Και πάλι όμως θριάμβευσε η ανδρεία των Μακεδόνων και η στρατηγική του αρχηγού τους. Ο τεράστιος περσικός στρατός διαλύεται και τρέπεται σε φυγή μαζί με τον τρομαγμένο Δαρείο, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης πολλά και πλούσια λάφυρα.

Προχωρώντας κυριεύει τη Βαβυλώνα, τα Σούσα με τους βασιλικούς θησαυρούς των Περσών και τέλος την αρχαία πρωτεύουσά τους, την Περσέπολη, όπου βρίσκονταν τα μυθικά ανάκτορα του Δαρείου και οι τάφοι των προγόνων του. Εκεί στέφθηκε ο Αλέξανδρος βασιλιάς της Περσίας.

Η ανατολή αρχίζει να υποτάσσει τον κατακτητή της

Η αλλαγή των τρόπων του βασιλιά και η προσαρμογή του στις περσικές βασιλικές συνήθειες είναι δηλωτικές της νέας περιόδου της ζωής του Αλεξάνδρου, η οποία διαμορφώνεται με κριτήρια κατά βάση πολιτικά για να ανταποκριθεί στις πατροπαράδοτες συνήθειες των λαών των νεοκατακτηθέντων εδαφών. Δείχνουν, όμως, και κάποια μεταβολή στον ίδιο τον χαρακτήρα του Αλεξάνδρου, ο οποίος γίνεται περισσότερο δεσποτικός και επιδεκτικός σε κολακείες. Το θλιβερό επεισόδιο στην πρωτεύουσα της Σογδιανής Μαρακάνδη, το 328 π.Χ. είναι ενδεικτικό αυτής της μεταλλαγής. Εκεί ο Αλέξανδρος σκότωσε με το ίδιο του το χέρι τον Κλείτο, τον στρατηγό που τον είχε σώσει στη μάχη του Γρανικού. Αν και η βάραβαρη αυτή πράξη έγινε σε δείπνο, είναι εν τούτοις ικανή να δηλώσει, κατά τη φράση του Αρριανού, την «ες το βαρβαρικότερον μετακίνησιν του Αλεξάνδρου». Αλλά και η απαίτηση του βασιλιά να τον προσκυνούν οι υπήκοοί του ως διάδοχο του Δαρείου, αύξανε τη δυσαρέσκεια και έκανε τον Αλέξανδρο ολοένα λιγότερο αγαπητό και συμπαθή. Συνέπεια της ογκούμενης δυσαρέσκειας ήταν και η αποκάλυψη της συνωμοσίας των βασιλικών παιδιών, αυτών δηλαδή οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με τη φύλαξή του την ώρα που κοιμόταν. Θύματα της νέας αντιπειθαρχικής κίνησης που αποκαλύφθηκε την άνοιξη του 327 π.Χ. ήταν ο Ερμόλαος, κύριος αρχηγός της συνωμοσίας, και ο Καλλισθένης. Ο Όλυνθιος ιστορικός είχε εναντιωθεί περισσότερο από κάθε άλλον στην προσκύνηση του Αλεξάνδρου. Ο θάνατος του Καλλισθένη προκάλεσε ψυχρότητα στις σχέσεις Αλεξάνδρου-Αριστοτέλη, που, ωστόσο, σύντομα ξαναβρήκαν τον παλαιό ρυθμό τους. Το γεγονός λύπησε ακόμη τους Περιπατητικούς φιλοσόφους, που κατέκριναν την πράξη του Αλεξάνδρου με σφοδρότητα. Ένα, ωστόσο, είναι βέβαιο, ότι ανεξάρτητα από τις αντιρρήσεις των Ελλήνων η Ανατολή είχε αρχίσει να υποτάσσει τον κατακτητή της.

Στην Ινδία

Με σκοπό την εξασφάλιση των ανατολικών συνόρων του, ο νέος κύριος της Περσίας, αποφάσισε να εκστρατεύσει πιο ανατολικά. Πέρασε έτσι πολεμώντας τη Σογδιανή και τη Βακτριανή, νίκησε τις ντόπιες φυλές και το 327 π.Χ. μπήκε στην Ινδία.

Οι πόλεις της έπεσαν η μία ύστερα από την άλλη, ώσπου φτάνοντας στον Υδάσπη ποταμό συνάντησε το βασιλιά Πώρο να τον περιμένει στην απέναντι όχθη, με πολυάριθμο στρατό, ιππικό και 200 πολεμικούς ελέφαντες.

Ο Αλέξανδρος κατάφερε όμως να περάσει νύχτα το μισό στρατό του απέναντι, να νικήσει τους Ινδούς και να συλλάβει αιχμάλωτο τον Πώρο, τον οποίο, επειδή θαύμασε για την ανδρεία του, του ανέθεσε πάλι τη διακυβέρνηση της χώρας του.

Στη μάχη όμως αυτή, σκοτώθηκε και ο πολύτιμος και γενναίος σύντροφός του Βουκεφάλας. Ο Αλέξανδρος έθαψε με τιμές το αγαπημένο του άλογο και στον τόπο εκείνο έχτισε μία πόλη, στην οποία έδωσε ακριβώς το όνομα Βουκεφάλα.

Εξερευνητική επιστροφή

Οι γενναίοι στρατιώτες του είχαν κουραστεί τόσα χρόνια πια, να πηγαίνουν όλο και μακρύτερα, όλο και πιο βαθιά στην άγνωστη Ανατολή και αρνήθηκαν να συνεχίσουν τις κατακτήσεις. Τότε ο Αλέξανδρος αναγκάστηκε να επιστρέψει (326 π.Χ.), τουλάχιστον για λίγο.

Κατεβαίνοντας προς τον Ινδικό Ωκεανό, ακολουθώντας τον Ινδό ποταμό, σε μια δύσκολη πολιορκία στη χώρα των Μαλλών, πληγώθηκε πολύ βαριά από βέλος στο στήθος και κινδύνεψε να πεθάνει, γεμίζοντας δάκρυα ολόκληρο το στρατό του. Τα κατάφερε όμως χάρη σε έναν σπουδαίο χειρούργο από την Κω και προχώρησε αργότερα στα Πάταλλα.

Έπειτα, ένα μέρος του στρατού το έστειλε με το στόλο προς την Περσία με αρχηγό τον περίφημο ναύαρχο Νέαρχο (325-324 π.Χ.), ο οποίος με 150 πλοία θα προχωρήσει από τις εκβολές του Ινδού, ως τις εκβολές του Τίγρη και του Ευφράτη, πραγματοποιώντας ένα μοναδικό εξερευνητικό ναυτικό κατόρθωμα. Μετά από 20 ολόκληρους αιώνες, το 1774 μ.Χ., τρία αγγλικά ιστιοφόρα θα ξεκινούσαν από τη Βομβάη της Ινδίας και με μόνο βοήθημα τα περισωθέντα αποσπάσματα του ημερολογίου του Νέαρχου, θα κατάφερναν την αναγνώριση της ακτής του Ινδού και του Περσικού Κόλπου, διαπιστώνοντας την εκπληκτική ακρίβεια των ελληνικών πληροφοριών, που είχαν συλλεχθεί 2.100 χρόνια νωρίτερα.

Εν τω μεταξύ ο Αλέξανδρος, με τον υπόλοιπο στρατό από την ξηρά, διέσχισε την εφιαλτική έρημο Γεδρωσία, όπου έχασε πάνω από τους μισούς άνδρες του και τελικά έφτασε στην πρωτεύουσά της Πούρα.

Στα Σούσα

Ο βασιλιάς μας, με τα υπολείμματα του στρατού του και ύστερα από πολλές περιπέτειες φτάνει μετέπειτα στα Σούσα, όπου καταλήγει οριστικά στο συμπέρασμα πως μόνο η συμφιλίωση με τους Πέρσες ευγενείς θα μπορούσε να διατηρήσει την απέραντη αυτοκρατορία που είχε δημιουργήσει.

Έβαλε λοιπόν σε ενέργεια το σχέδιό του και άρχισε να χρησιμοποιεί την ενδυμασία και τον τρόπο ζωής των Περσών και υποχρέωσε και τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Μάλιστα παντρεύτηκε ο ίδιος την κόρη του Δαρείου και έβαλε και τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες του να παντρευτούν Περσίδες. Για να τους δελεάσει μάλιστα υποσχέθηκε σε όσους ακολουθούσαν τη συμβουλή του, να χαριστούν τα χρέη, με αποτέλεσμα να δοθούν είκοσι χιλιάδες τάλαντα, για να καλυφθούν τα χρέη των νεόνυμφων αξιωματικών και στρατιωτών του.

Και για να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την ελληνοπερσική αυτή γέφυρα, έδωσε την εντολή να εκγυμναστούν τριάντα χιλιάδες Πέρσες κατά το μακεδονικό σύστημα εκπαίδευσης και να ενταχθούν στο στρατό του. Πράγμα που, όπως ήταν φυσικό, δεν άρεσε στους Μακεδόνες του.

Προσπάθεια συγχώνευσης δύο κόσμων

Τον Μάρτιο ο Αλέξανδρος, αφού διευθέτησε τα σχετικά με τη διοίκηση των σατραπειών και διόρισε αρμόδιο για τα οικονομικά τον Ρόδιο Αντιμένη, έφθασε στα Σούσα, όπου ενώθηκε με τις ναυτικές δυνάμεις του Νεάρχου. Στον μυχό του Περσικού κόλπου ίδρυσε νέα πόλη Αλεξάνδρεια. Στα Σούσα ο βασιλιάς παρότρυνε αξιωματικούς και στρατιώτες να νυμφευθούν Περσίδες. Ο ίδιος έδωσε πρώτος το παράδειγμα και πήρε εκτός από την Ρωξάνη, την οποία είχε νυμφευθεί στη Βακτριανή, τη μεγαλύτερη κόρη του Δαρείου Στάτειρα (κατά τον Κλείταρχο ο Αριστόβουλος αναφέρει άλλο όνομα: Βαρσίνη) και τη νεώτερη από τις κόρες του Ώχου Παρύσατι. Η πολυγαμία, συνηθισμένη στους βασιλείς των Περσών, ήταν επιτρεπτή και στον Αλέξανδρο, ο οποίος ήθελε πάντα να θεωρείται ως διάδοχος του Μ. Βασιλέως. Τη δεύτερη κόρη του Δαρείου Δρύπετι έδωσε ο Αλέξανδρος στον φίλο του Ηφαιστίωνα, ογδόντα δε από τους εταίρους πήραν συζύγους από την αριστοκρατική τάξη των Περσών. Οι γάμοι γιορτάστηκαν με πολυτέλεια την ίδια μέρα, σύμφωνα με τα περσικά έθιμα, και ο βασιλιάς προίκισε τους εταίρους νυμφίους, καθώς και 10.000 στρατιώτες που είχαν πάρει Ασιάτισσες συζύγους. Με τους γάμους αυτούς ο βασιλιάς επιδίωκε τη συγχώνευση των δύο λαών, των Μακεδόνων με τους βάρβαρους πληθυσμούς που είχαν κατακτηθεί και τους οποίους δεν θεώρησε φυλή κατώτερη από τους Έλληνες, κυρίως, νόμιζε ότι θα αφομοιώσει την περσική αριστοκρατία, η οποία μόνο επιφανειακά ήταν προσαρμοσμένη στη νέα τάξη. Αλλά και στο στρατό του ο Αλέξανδρος προσλάμβανε ολοένα και περισσότερους Ασιάτες στρατιώτες. Φαίνεται δε ότι ήδη ο Αλέξανδρος, κατά πάσα πιθανότητα μετά την απειθαρχία στον Ύφαση, είχε δώσει διαταγή να καταρτιστεί σώμα από ντόπιους νέους. Το σώμα αυτό από 30.000 επίλεκτους εφήβους, που ήταν καλά εξασκημένοι και έφεραν πολυτελείς μακεδονικές πανοπλίες, παρέλασε στα Σούσα όταν ακόμη ο Αλέξανδρος βρισκόταν εκεί. Αυτούς ονόμασε ο βασιλιάς επιγόνους. Τα μέτρα αυτά, που φανέρωναν το φιλοπερσικό του πνεύμα, δυσαρέστησαν πολύ τους Μακεδόνες.

Η αγανάκτησή τους προς τον βασιλιά εκδηλώθηκε με αντιπειθαρχικό κίνημα, όταν ο Αλέξανδρος αποφάσισε στην Ώπη, που ήταν χτισμένη στον Τίγρη, την απόλυση όλων όσων λόγω ηλικίας ή σωματικής αναπηρίας δεν ήταν πια ικανοί να υπηρετούν στον στρατό. Η απόφαση αυτή του Αλεξάνδρου, που θεωρήθηκε περιφρονητική προς τους παλαίμαχους συντρόφους του, ήταν μια επί πλέον αφορμή να εκδηλωθεί η οργή των Μακεδόνων, που νόμιζαν ότι είχαν προδοθεί από τον βασιλιά τους. Γι’ αυτό και ξεσηκώθηκαν όλοι σαν ένας άνθρωπος και αξίωσαν να τους απαλλάξει όλους από το στράτευμα. Στο αντιπειθαρχικό αυτό κίνημα ο Αλέξανδρος δεν έδειξε τη συνηθισμένη του επιείκεια προς τους Μακεδόνες, αντίθετα, διέταξε να θανατωθούν οι πρωταίτιοι. Στη συνέχεια με μακρό λόγο, τον οποίο διέσωσε ο Αρριανός, θύμισε στους Μακεδόνες όλα όσα χρώσταγαν σ’ αυτόν και τον πατέρα του, που τους έκαναν από «πλάνητας και άπορους εν διφθέραις τους πολλούς νέμοντας ανά τα όρη πρόβατα ολίγα, οικήτορας πόλεων και αξιομάχους εις τους γείτονας βαρβάρους, ήδη δε κυρίους του πλούτου των Ληδών, των θησαυρών των Περσών και των αγαθών των Ινδών». Καταλήγοντας είπε: «...τους απόμαχους από σας ήθελα να στείλω ζηλευτούς στην πατρίδα, αλλά αφού θέλετε να φύγετε, φύγετε όλοι (άπιτε πάντες) και πείτε στην πατρίδα ότι τον βασιλιά που σας οδήγησε νικητές μέσα από χώρες όπου έφθανε η περσική αρχή ως τον Ινδό ποταμό, και περιπλεύσατε μαζί του τη μεγάλη θάλασσα ως τον Περσικό κόλπο, τον αφήσατε στα Σούσα και φύγετε...(άπιτε)».

Η μετάνοια μεταξύ των αξιωματικών και των στρατιωτικών του Αλεξάνδρου, που για τρεις ημέρες εξαφανίστηκε από τους στρατιώτες του, δεν άργησε να εκδηλωθεί. Ο βασιλιάς συγχώρεσε τους συντρόφους του που μετάνιωσαν ειλικρινά και οι οποίοι μάλιστα είχαν συγκεντρωθεί μπροστά στη σκηνή του ικετεύοντας μέρα και νύχτα να φανεί ο βασιλιάς έξω. Η συμφιλίωση του βασιλιά με τους συναγωνιστές του, τους οποίους ονόμασε συγγενείς, γιορτάστηκε με θυσίες στους θεούς και συμπόσιο, στο οποίο πήραν μέρος Έλληνες και Πέρσες.

Σχέδια για νέες εκστρατείες.

Από την Ώπη ο Αλέξανδρος προχώρησε στη Μηδία, όπου στην πρωτεύουσά της Εκβάτανα τέλεσε θυσίες και αγώνες γυμνικούς και μουσικούς. Ο θάνατος του φίλου του Ηφαιστίωνος στη διάρκεια των αγώνων υπήρξε βαρύτατο πλήγμα για τον Αλέξανδρο, που θρήνησε τον νεκρό, όπως άλλοτε ο Αχιλλέας τον Πάτροκλο. Στα Εκβάτανα ο βασιλιάς ασχολήθηκε με τις προετοιμασίες του για τον περίπλου της Αραβίας από τον Περσικό κόλπο μέχρι την Ηρώων πόλιν (σήμερα Σουέζ).

Στον περίπλου αυτό ήθελε και ο ίδιος να πάρει μέρος, σκεπτόταν μάλιστα να κάνει στην  Αλεξάνδρεια τις απαραίτητες προετοιμασίες για μια νέα εκστρατεία εναντίον της Καρχηδόνας και των άλλων πόλεων της Δύσης και να χαράξει παραθαλάσσια οδό που θα έφτανε μέχρι το Γιβραλτάρ, όπως μας πληροφορούν το Υπομνήματα του βασιλιά που είχαν παραδοθεί στον Περδίκκα για να εκτελεστούν (Διοδ. 18,4,4). Ήδη από τα Εκβάτανα, αν όχι προηγουμένως, είχε αναθέσει διάφορες αποστολές με σκοπό την εξερεύνηση της αραβικής παραλίας μέχρι την Ερυθρά θάλασσα. Η αποστολή του Ανδροσθένη, ο οποίος περιέπλευσε τη δυτική παραλία του Περσικού κόλπου και εξερεύνησε το νησί Τύλος, υπήρξε καρποφόρα, κυρίως για τις αξιόλογες παρατηρήσεις του σχετικά με τη χλωρίδα, τις οποίες είχε υπ’ όψη του ο Θεόφραστος στην Περί Φυτών Ιστορία του. Τον ίδιο περίπου χρόνο έγινε και η αποστολή του Αλεξικράτη, ο οποίος έπλευσε από το Σουέζ στον Περσικό κόλπο. Τόσο αυτός ο πλους όσο και του Ηρακλείδη στην άγνωστη θάλασσα της Κασπίας είχαν αξιόλογη επιστημονική σημασία.

Η αποθέωση και ο θάνατος.

Από τα Εκβάτανα ο Αλέξανδρος, αφού υπέταξε το ληστρικό και πολεμικό έθνος των Κοσσαίων στην ορεινή περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στα Σούσα και τα Εκβάτανα, επέστρεψε στη Βαβυλώνα (άνοιξη του 323 π.Χ.). Εκεί παρουσιάστηκαν στο βασιλιά πρεσβείες από όλη σχεδόν την οικουμένη, άλλες για να τον συγχαρούν ως βασιλιά της Ασίας και να τον στεφανώσουν, κι άλλες για να συνάψουν μαζί του φιλία και συμμαχία. Οι ελληνικές πόλεις, παρά τη ζωηρή συζήτηση και την αντίδραση στην αθηναϊκή εκκλησία, έστειλαν στεφανωμένους θεωρούς για να στεφανώσουν τον βασιλιά με χρυσούς στεφάνους σαν να επρόκειτο για Θεό, τον οποίο έπρεπε να τιμήσουν. Η αποθέωση αυτή του ισχυρού, της ελληνικής συνήθειας που τείνει να συμφιλιώσει θρησκεία και πολιτική, ήταν άγνωστη στους Πέρσες μονάρχες. Το γεγονός αυτό είναι συνδεδεμένο με το διάγραμμα του βασιλιά που ανακοίνωσε στην Ολυμπία κατά τη διάρκεια των αγώνων ο Νικάνωρ, θετός γιος του Αριστοτέλη, εξ ονόματος του βασιλιά. Σύμφωνα με αυτό, όλοι οι πολιτικοί εξόριστοι έπρεπε να επιστρέψουν στις πατρίδες τους και να επανακτήσουν τις περιουσίες τους που είχαν δημευτεί. Αυτό βέβαια αποτελούσε παραβίαση του καταστατικού της Κορινθιακής συμμαχίας και φανέρωσε την απόλυτη εξουσία του μονάρχη με την οποία περιβλήθηκε ο Αλέξανδρος, ο οποίος πριν δρούσε ως ηγεμόνας της συμμαχίας. Όλοι οι πολιτικοί εξόριστοι θεώρησαν τότε τον βασιλιά ευεργέτη τους.

Η συρροή των πρέσβεων από τα πέρατα της οικουμένης στη Βαβυλώνα για να τιμήσουν τον παντοδύναμο βασιλιά έδινε την εντύπωση και στον ίδιο τον Αλέξανδρο και σους γύρω του ότι η ιδέα της κοσμοκρατορίας, όπως την φαντάστηκε, δεν ήταν απλό όνειρο. Η επίφθονη, όμως, μοίρα έκοψε το νήμα της ζωής του τη στιγμή που η δόξα του άγγιξε τα όρια της αποθέωσης. Μέσα στους επαίνους, τις τιμές και τις πυρετώδεις προετοιμασίες για τη μεγάλη επιχείρηση, ο Αλέξανδρος αρρώστησε βαριά. Οι βασιλικές εφημερίδες (Αρρ. 7,25) μας δίνουν λεπτομερείς πληροφορίες για την οξύτητα της νόσου τις τελευταίες ημέρες της ζωής του βασιλιά, του οποίου ο θάνατος συμπίπτει με την 28^η του μακεδονικού μήνα Δαισίου (=13 Ιουνίου του 323 π.Χ.). Ο Αλέξανδρος, που συμπλήρωνε 13 χρόνια βασιλείας, δεν ήταν ακόμη 33 χρονών.

Ο Μέγας Αλέξανδρος και η κληρονομιά του.

Λίγες προσωπικότητες άλλαξαν την ιστορία όσο αυτός και λίγες έχουν εγείρει τόσες διαφωνίες σχετικά με τις συνέπειες των πράξεών τους. Συνήθως αποτιμάται θετικά με την έννοια ότι εξάπλωσε τον ελληνικό πολιτισμό παντού στον τότε γνωστό κόσμο και δημιούργησε ελληνικές εστίες σε όλη την γνωστή οικουμένη. Επίσης η συμβολή του στην στρατιωτική τέχνη είναι άφθαστη και δικαίως θεωρείται ο μέγιστος των στρατηγών. Ωστόσο εδώ θα προσπαθήσω να εντοπίσω μερικές, κατά τη γνώμη μου, αρνητικές συνέπειες της δράσης του:

1) Η δημιουργία πλήθους πόλεων στην Ασία κυρίως και στη Βόρεια Αφρική (Αίγυπτος) προκάλεσε κύμα ελληνικών μεταναστεύσεων σε όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα το άδειασμα πολλών περιοχών στην Ελλάδα από πληθυσμό. Έτσι όταν οι Ρωμαίοι ήρθαν να κατακτήσουν την Ελλάδα το έκαναν ευκολότερα.

2) Δημιουργήθηκαν γιγάντια κράτη, τα ελληνιστικά βασίλεια, τα οποία μάχονταν διαρκώς μεταξύ τους και δεν διείδαν έγκαιρα τον κίνδυνο από τους Ρωμαίους. Τα βασίλεια αυτά έκαναν μεγάλη σπατάλη δυνάμεων προσπαθώντας να διατηρήσουν υπό έλεγχο μακρινές περιοχές ουσιαστικά άδειες από Έλληνες.

3) εξαφανίστηκε οριστικά η πόλη-κράτος που δημιούργησε το ελληνικό θαύμα της κλασικής εποχής. Η δημοκρατία εξαφανίστηκε και στη θέση της επιβλήθηκαν ανατολικού τύπου μοναρχίες.

4) Ο ελληνικός πολιτισμός δέχτηκε μεγάλες ανατολικές επιδράσεις, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας ψυχολογίας έτοιμης να δεχτεί ανατολικές δοξασίες και δεισιδαιμονίες. Η φιλοσοφία επηρεάστηκε τόσο πολύ, ώστε πολλοί από τους τελευταίους φιλοσόφους να είναι παράλληλα και μάγοι. Τέλος θέλω να θέσω το ερώτημα τι θα γινόταν αν ο Αλέξανδρος είχε στραφεί προς τη Δύση και όχι την Ανατολή. Αν και τέτοια ερωτήματα απαγορεύονται στην ιστορία, για λόγους παιγνίου θέτω το ερώτημα. Η δική μου απάντηση είναι ότι θα ήταν προτιμότερο από πολλές απόψεις να είχε στραφεί προς τη Δύση. Γιατί θα είχε διαμορφώσει σε αφάνταστο βαθμό όλο το δυτικό πολιτισμό μέχρι σήμερα.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

1) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα.

2) Εγκυκλοπαίδεια Δομή.

3) Internet explorer.

4) «Αλέξανδρος ο Μέγας και ο Παγκόσμιος Ελληνισμός μέχρι της ελεύσεως του Χριστού», Theodor Birt. Εκδόσεις Δημ. Δαρέμα, Αθήναι.

5) «Ελληνιστικός Πολιτισμός», Αγησιλάου Ντόκα. Εκδόσεις: Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Ι. Δ. Κολλάρου & Σιας Α.Ε., Αθήνα.

6) «Ιστορία του μακεδονικού Ελληνισμού», J.G.Droysen. Τόμ. 2: 1897-1903 (μετ. Ι. Πανταζίδου).

7) «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», Κ. Παπαρρηγοπούλου. Β΄ έκδοση 1932.

8) J.Karst, Geschichte des hellenistischen Zeitalters. II. 9. 1909.

9) Π. Μαξίμου, «Ο Μέγας Αλέξανδρος», 1964.

10) Theodor Birt, Das Kulturleben der Griechen und Romer. 2 Aufl. 1928.

11) H. Bengtson, Universalhistorische Aspekte der Geschichte des Hellenismus. Welt als Geschichte 18 (1958).

12) H. Bengtson, Einführung in die altte Geschichte. 6., überarbeitete Aufl. 1969.

13) Α. Δασκαλάκη, «Ο Μέγας Αλέξανδρος», 1964.

 

 

 Αμαλία Κ. Ηλιάδη