Λογικός θετικισμός και φυσική

Παραδοσιακά στις φυσικές επιστήμες η κυρίαρχη τριάδα είναι η Φυσική, η Χημεία και η Βιολογία. Στη συστημική αυτή κατάταξη, η οποία βασίζεται στην αυξανόμενη συνθετότητα του αντικειμένου διερεύνησης – και περιλαμβάνει ακόμη την Ανθρωπολογία και τις Κοινωνικές Επιστήμες -, η Φυσική καταλαμβάνει τη βάση της ιεραρχίας. Αυτό έγκειται στο αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι το αντικείμενο της σχετίζεται με τη μελέτη της φύσης και των φυσικών φαινομένων. Οι άλλες επιστήμες μπορεί να αντιπροσωπεύουν υψηλότερα επίπεδα πολυπλοκότητας, θεωρούνται όμως «υποδεέστερες», από την άποψη ότι βρίσκονται μακρύτερα από τη στοιχειώδη μορφή ή ουσία της ύλης.

H παραπάνω κατάταξη αντανακλά στην ουσία ένα φιλοσοφικό δόγμα, που γενικά επικρατεί, σύμφωνα με το οποίο ολόκληρο το Σύμπαν μπορεί να αναχθεί σε θεμελιώδεις αρχές. Επιστημολογικά όλα τα φαινόμενα, σε ένα τελικό επίπεδο αναγωγής, μπορούν να ερμηνευτούν πλήρως με τους νόμους της Φυσικής.



Οι φυσικές επιστήμες αποτέλεσαν από τη γέννηση τους ένα ακέραιο τμήμα της Φιλοσοφίας και στην ουσία δεν διαχωρίστηκαν ποτέ από αυτή. Μάλιστα η θεωρητική Φυσική, στα τέλη του 19ου αιώνα, περιγραφόταν ακόμη ως Φιλοσοφία της φύσης, ή Φυσική Φιλοσοφία, σε διάκριση από τους δύο άλλους κύριους κλάδους της Φιλοσοφίας των Ιδεών, την Ηθική Φιλοσοφία και τη Μεταφυσική.

Το εκπαιδευτικό σύστημα «πνίγει» τους εφήβους

Τα καταθλιπτικά συμπτώματα πληθαίνουν και τα ποσοστά απόπειρας αυτοκτονίας διπλασιάστηκαν τα τελευταία 20 χρόνια μεταξύ παιδιών που ξυπνούν και κοιμούνται κάθε μέρα στον ρυθμό του ρομπότ με μοναδικό στόχο την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο και μόνιμη ηχώ στ΄ αφτιά τους: «Πρέπει να τα καταφέρεις!»

Για το καλό του, ξυπνά κάθε πρωί από τα χαράματα ώστε να προλάβει να είναι στην ώρα του στο σχολείο. Είναι πτώμα αφού έχει κοιμηθεί ελάχιστα το προηγούμενο βράδυ προκειμένου να διαβάσει στο πλαίσιο της προετοιμασίας του για τις εξετάσεις εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Για το καλό του, αφού τελειώσει το μάθημα στο σχολείο, έχει άλλα τρία ιδιαίτερα μαθήματα ως τη νύχτα. Για το καλό του, οι καθηγητές τού λένε ότι πρέπει πάση θυσία να βρει μια θέση στον… ήλιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Την ίδια «καραμέλα» πιπιλίζουν κάθε ημέρα και οι γονείς του υπενθυμίζοντάς του ότι, αν δεν καταφέρει να επιτύχει, τόσα χρήματα και τόσος κόπος θα πάνε χαμένα.

Για να συμπληρώσουν ότι παίζει μεγάλο ρόλο και το«τι θα πει η κοινωνία, αρχίζοντας από τη γειτόνισσα που ο γιος της τα κατάφερε και μπήκε στη Νομική»(η γειτόνισσα βέβαια δεν αναφέρει ότι ο γιος της έχει ακόμη το πτυχίο Νομικής σε μια κορνίζα αναξιοποίητο). Είναι 17 ετών, σε μια ηλικία που η ζωή του ανοίγεται μπροστά του, και όμως εκείνος δεν βρίσκει ενδιαφέρον στο να ονειρευτεί το μέλλον του. Νιώθει θλίψη, νιώθει κούραση, νιώθει συνεχώς στενοχώρια. Εμφανίζει καταθλιπτικά συμπτώματα προτού καν ενηλικιωθεί. Και μπορεί η κατάθλιψη να αποτελεί συνήθως έννοια αλληλένδετη με την τόσο ιδιαίτερη φάση της ζωής που ονομάζεται εφηβεία, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να της δίνουμε τη δέουσα σημασία. Διότι κάποιες φορές η κακοκεφιά των εφήβων που περνά στα… ψιλά για τους πολυάσχολους γονείς των σύγχρονων καιρών μας μπορεί να φθάσει ως και σε απόπειρα αυτοκτονίας.

Γκρίζα μπουμπούκια…

Αυτό το καρέ αποτελεί ένα άκρως ρεαλιστικό κάδρο της ζωής ουκ ολίγων εφήβων στη χώρα μας. Ένα κάδρο στο οποίο κυριαρχεί το γκρίζο, όπως αποτυπώνουν δύο νέες ξεχωριστές μελέτες του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σύμφωνα με την πρώτη μελέτη, ένας στους τέσσερις εφήβους που συμμετείχαν παρουσίαζε συμπτώματα κατάθλιψης, τα οποία μπορεί να είναι εν δυνάμει επικίνδυνα για το μέλλον του. Η δεύτερη πάλι μελέτη δείχνει ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας στους εφήβους έχουν διπλασιαστεί μέσα σε μία εικοσαετία. Πίεση, στρες, στείρο εκπαιδευτικό σύστημα, ελπίδες (πολλές φορές φρούδες) για σπουδές και επαγγελματική αποκατάσταση, γονείς στα πρόθυρα νευρικής και οικονομικής κρίσης, περίγυρος πάντα έτοιμος να κριτικάρει. Μια θηλιά γύρω από τον λαιμό παιδιών που στο άνθος της ηλικίας τους αισθάνονται να… μαραίνονται. Δεν θα μπορούσαν να ταιριάζουν περισσότερο οι στίχοι τουΓιάννη Μηλιώκα: «Για το καλό μου, για το καλό μου, ώσπου δεν άντεξε στο τέλος το μυαλό μου».

Ποσοστό των εφήβων που φθάνει το 26,2% παρουσιάζει καταθλιπτική συμπτωματολογία, όπως έδειξε μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στον δικτυακό τόπο του επιστημονικού εντύπου «Community Μental Ηealth Journal».

Καταναλωτισμός: “Aγοράζοντας” λίγη ευτυχία

Σήμερα ισχύει σε μεγάλο βαθμό το "καταναλώνω άρα υπάρχω", μια που οι αγορές αγαθών και προσφερόμενων υπηρεσιών σηματοδοτούν σε μεγάλο μέρος την κοινωνική μας ζωή. Σκεφτήκατε ποτέ πως θα ήταν η ζωή αν δεν έπρεπε να ξαναμπείτε σε καταστήματα για να αγοράσετε είδη διατροφής, ρουχισμού, ψυχαγωγίας;

Αν και αρχικά η ιδέα μπορεί να σας βάζει σε πειρασμό, -ποτέ ξανά αναμονή στην ουρά για το ταμείο, έλλειψη μεγεθών, πειρασμοί, κλπ- με μια δεύτερη σκέψη, για τους περισσότερους ανθρώπους το να μην ξανακάνουν ψώνια θα ήταν μια αρνητική εμπειρία.

Το παράδοξο της κατανάλωσης (και της υπερκατανάλωσης) είναι ότι ενώ θεωρείται μια από τις ψυχολογικές μάστιγες του αιώνα μας, από την άλλη αποτελεί πηγή χαράς και ευχαρίστησης για εκατομμύρια ανθρώπων όλων των ηλικιών, εθνικοτήτων, πολιτικών φρονημάτων καθώς επίσης και των δύο φύλων.

Τα ψώνια έχουν γίνει ένα αναπόσπαστο κοινωνικό κομμάτι της ζωής μας. Καταρχήν, δίνουν μια ευκαιρία για κοινωνικές επαφές, γίνονται ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε δύο ανθρώπους οι οποίοι είτε έχουν, είτε δεν έχουν κοινά στοιχεία μεταξύ τους, όμως, με τη διαδικασία της βόλτας στην αγορά ξανοίγονται ο ένας στον άλλον και είναι πιο πρόθυμοι να διερευνήσουν ο ένας την προσωπικότητα του άλλου για να βρουν στοιχεία επαφής.

Από την άλλη, τα ψώνια και, γενικότερα, οι βόλτες στην αγορά, αποτελούν μια ευκαιρία επίδειξης των γνώσεων και των ταλέντων μας (από το "ξέρω που θα βρεις το καλύτερο κυνήγι εποχής που στο πουλάνε κυριολεκτικά μόλις το φέρουν από το βουνό" μέχρι το "οι καλύτερες σέλες ιππασίας είναι οι χειροποίητες από τον τάδε").

Ο άνθρωπος έχει έμφυτη περιέργεια και τάση να ανακαλύπτει. Τα ψώνια, λοιπόν, αποτελούν ένα φόρουμ για να εκφράσει αυτές τις έμφυτες τάσεις του, αφού προσφέρουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για παζάρεμα καθώς και για ανακάλυψη ευκαιριών.

Η κατανάλωση αγαθών, είτε με τη μορφή δώρων, είτε με τη μορφή φαγητών και ποτών, είναι ίσως από τους εντονότερους τρόπους έκφρασης της αγάπης και της φροντίδας μας για τα άτομα που αγαπούμε.

Τα κλασσικά φιλοσοφικά επιχειρήματα για την ύπαρξη και την ανυπαρξία του θεού

Θα λέγαμε ότι τάση του ανθρώπου να πιστεύει σε απίθανα πράγματα, άρα και στο θεό, είναι μια εγγενής τάση που οφείλεται μάλλον στην ιδιότητα του εγκεφάλου να προσπαθεί διαρκώς – και προς χάριν της επιβίωσης- να ερμηνεύει τον κόσμο. Η ύπαρξη αυτών των πίστεων, έχει οδηγήσει φιλοσόφους και στοχαστές να κατασκευάσουν αποδεικτικά μοντέλα προσφέροντας «ακλόνητα» (;) επιχειρήματα, που θα μετατρέψουν αυτές τις απίθανες πίστεις σε βεβαιότητες.

-Δεν μπορώ να το πιστέψω αυτό, είπε η Αλίκη.
-Δεν μπορείς; είπε η βασίλισσα με οίκτο. Προσπάθησε ξανά: πάρε μια βαθιά ανάσα και κλείσε τα μάτια σου.
-Η Αλίκη γέλασε. Δεν έχει νόημα να προσπαθείς, είπε. Δεν μπορεί κάποιος να πιστεύει αδύνατα πράγματα.
-Τολμώ να πω ότι δεν έχεις εξασκηθεί αρκετά, είπε η βασίλισσα. Όταν ήμουν στην ηλικία σου, πάντα το δοκίμαζα για μισή ώρα κάθε μέρα. Και μερικές φορές πίστευα μέχρι και έξι αδύνατα πράγματα πριν το πρόγευμα».

Lewis Carroll: Μέσα από τον καθρέπτη.

Η πρώτη κατηγορία αυτών των επιχειρημάτων (τα κοσμολογικά) περιλαμβάνει τα κάπως απλοϊκά και αφελή επιχειρήματα. Αυτά εκφράζονται κυρίως από τους πατέρες τις εκκλησίας και υποστηρίζουν την ύπαρξη του θεού προτάσσοντας είτε (i) το επιχείρημα της πρώτης αιτίας, είτε (ii) το επιχείρημα της πολυπλοκότητας.

Συγκεκριμένα, το επιχείρημα της πρώτης αιτίας (που μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει αριστοτελική καταγωγή – πρόκειται για μια κατάχρηση της αρχής του αποχρώντος λόγου), χρησιμοποιεί ένα σκεπτικό επιστημονικοφανούς εμπειρισμού, υποστηρίζοντας ότι κάθε πράγμα ή κάθε γεγονός, δημιουργήθηκε από μια αιτία. Η αιτία που προκάλεσε αυτό το γεγονός, προκλήθηκε από μια άλλη αιτία, και αυτή με τη σειρά της από κάποια άλλη κλπ, έτσι ώστε, προχωρώντας προς τα πίσω αλυσιδωτά θα πρέπει να φτάσουμε σε μια έσχατη αιτία, μια οντότητα από την οποία ξεκίνησαν τα πάντα. Η πρώτη αυτή δημιουργός αιτία των πάντων, σύμφωνα με αυτό το επιχείρημα είναι ο Θεός.

Βέβαια αυτό το επιχείρημα έχει και εμπειρικές και λογικές αυθαιρεσίες. Εμπειρικά, είναι αδύνατον να αποδείξω την αλυσίδα των γεγονότων που οδηγούν σε μια πρώτη αιτία, εκτός αν το πολυδιαφημισμένο cern καταφέρει να δείξει ότι από τη σκοτεινή ύλη ξεπήδησε «μαγικά» το σωματίδιο του θεού. Αλλά και πάλι τότε δεν θα έχει αποδειχθεί, πως δημιουργήθηκε η σκοτεινή ύλη ή τι είναι αυτό που έκανε τα πρωταρχικά σωματίδια να κινηθούν και να συγκρουστούν… Η λογική αυθαιρεσία είναι ακριβώς αυτή: η υπόθεση μιας έσχατης αιτίας. Τι είναι αυτό που μας βεβαιώνει ότι υπάρχει μια τέτοια. Ακόμα κι αν βρούμε τον «θεό» τι είναι αυτό που μας βεβαιώνει ότι κάτι άλλο δεν αποτελεί την αιτία της ύπαρξής του…

9 κρίσιμα ερωτήματα για το μυαλό μας

Η λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου και η ταυτότητα της συνείδησης επιφυλάσσουν στην επιστήμη πολλές ακόμη εκπλήξεις. Τα πρόσφατα ανατρεπτικά ευρήματα μας δίνουν ωστόσο μια «γαργαλιστική» πρόγευση. Τώρα ξέρουμε ότι οι νευρώνες αναγεννώνται, είδαμε τις αναμνήσεις να δημιουργούνται και μάθαμε ότι δεν είναι το μέγεθος που κάνει έναν εγκέφαλο εξυπνότερο.

1. Από τι είναι φτιαγμένες οι αναμνήσεις;

ΤΗΣ ΕMMA ΥOUNG

Οι αναμνήσεις είναι το βασικό υλικό της σκέψης. Συμβουλευόμαστε τα αποθέματα γνώσης μας κάθε φορά που εκτελούμε μια εργασία, που επικοινωνούμε μέσω της ομιλίας ή που σχηματοποιούμε ακόμη και τις πιο απλές έννοιες. Παρ΄ όλα αυτά η «υλική» μορφή τους αποτελεί μυστήριο. Ποιες μεταβολές συντελούνται στον εγκέφαλο όταν μια νέα ανάμνηση κωδικοποιείται;

Ενα πράγμα το οποίο γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι ο σχηματισμός των αναμνήσεων έχει σχέση με την ενίσχυση των συνάψεων που συνδέουν τα νευρωνικά κύτταρα. Μελετώντας θαλάσσια σαλιγκάρια, τα οποία έχουν ένα σχετικά απλό νευρικό σύστημα, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Κέλσι Μάρτιν του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες παρακολούθησε πέρυσι για πρώτη φορά αναμνήσεις να σχηματίζονται, με τη μορφή νέων πρωτεϊνών που εμφανίζονται στις συνάψεις.

Πού όμως αποθηκεύεται μια γνώση μέσα στον πολύπλοκο εγκέφαλο των θηλαστικών; Οι βραχυπρόθεσμες αναμνήσεις, όπως ένας αριθμός τηλεφώνου που θα χρησιμοποιήσουμε σύντομα, φαίνονται να αποθηκεύονται στον ιππόκαμπο, μια δομή με δύο συμμετρικά τμήματα χωμένα βαθιά μέσα στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου. Το 2008 η Κόρτνεϊ Μίλερ και ο Ντέιβιντ Σουέτ του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα κατέγραψαν σε ποντικούς την ακόλουθη διαδικασία. Κατά την πρώτη ώρα αφότου συντελούνταν ένα αξιομνημόνευτο γεγονός, σημειώνονταν στο DΝΑ των νευρώνων του ιππόκαμπου μεταβολές οι οποίες άλλαζαν τις παραγόμενες πρωτεΐνες. Κατά την επόμενη εβδομάδα παρόμοιες μεταβολές σημειώνονταν στα γονίδια νευρώνων του φλοιού. Αυτές οι δεύτερες μεταβολές φαίνονταν να είναι μόνιμες, υποδηλώνοντας ότι εκεί αποθηκεύονται οι μακροπρόθεσμες αναμνήσεις. Οι δύο ερευνητές πιστεύουν ότι είδαν βραχυπρόθεσμες αναμνήσεις να σχηματίζονται στον ιππόκαμπο και στη συνέχεια να γίνονται μακροπρόθεσμες στον φλοιό.

Ο εγκέφαλος δίνει περισσότερη προσοχή στα πράγματα που μας τρομάζουν, εφόσον η ανάμνησή τους μπορεί πολλές φορές να μας σώσει τη ζωή. Είναι γνωστό ότι μια δομή που βρίσκεται δίπλα στον ιππόκαμπο, η αμυγδαλή, παίζει κάποιο ρόλο στη χάραξη αυτού του ανεξίτηλου σημαδιού. Πέρυσι μια ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής τη Σίνα Τζόσελιν του Νοσοκομείου Παίδων του Τορόντο, πέτυχε να σβήσει την ανάμνηση ενός τρομακτικού θορύβου σε ποντικούς νεκρώνοντας τους νευρώνες της αμυγδαλής, που οι συνάψεις τους είχαν ενισχυθεί μετά την έκθεση σε αυτόν τον θόρυβο. Ηταν η πρώτη φορά που μια συγκεκριμένη ανάμνηση ανιχνεύτηκε στα νευρωνικά κύτταρα που την είχαν κωδικοποιήσει.

Απέχουμε όμως ακόμη πολύ από το να δούμε μια ανάμνηση να σχηματίζεται στον εγκέφαλο ενός ανθρώπου.

2. Μπορούμε να αναπλάσουμε τον εγκέφαλο;

ΤΟΥ JAMES MITCHELL CROW

Ο Μάρτιν Χάιντεγκερ

kαθώς ο Χάιντεγκερ υπήρξε ένας από τους στοχαστές που επηρέασαν όσο λίγοι τη σκέψη του 20ού αιώνα, η ανάγνωση του έργου του δίνει λαβή, πέραν από οτιδήποτε άλλο, και στη διατύπωση και άσκηση κριτικής σ’ αυτό· απαραίτητο στοιχείο τούτη η κριτική κάθε έννοιας «φιλοσοφείν» – θα επιχειρήσουμε γι’ αυτό κάποιες σκέψεις.

α) Ο Χάιντεγκερ, μεταξύ άλλων, πρεσβεύει πως η ουσία του ανθρώπου οριοθετείται μέσα από τη στάση του μπροστά στον θάνατο, μιλά για το «προς θάνατον Είναι» (Sein zum Tode), και για τη βίωση της αγωνίας μπροστά στον θάνατο, από τον άνθρωπο, που τελικά συνιστά και ό,τι προσδιορίζει τον άνθρωπο ως τέτοιον – ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ον που γνωρίζει πως θα πεθάνει. Σχετικά μ’ αυτό, θα λέγαμε πως αν πράγματι η ανθρώπινη ζωή οριοθετείται από το όριο του θανάτου, και πως αν ο άνθρωπος όντως σημαδεύεται από τούτη την αναπόδραστη πραγματικότητα του θανάτου, εντούτοις το ανθρώπινο Ον δημιουργεί μπροστά σ’ αυτήν την πραγματικότητα κάτι που το ορίζει και το προσδιορίζει πολύ χαρακτηριστικότερα από όσο η αγωνία μπροστά στον θάνατο. Αυτό το ανθρώπινο χαρακτηριστικό είναι «το Νόημα».

Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ον του οποίου η ύπαρξη έχει κάποιο νόημα, το μοναδικό Ον που δίνει το ίδιο στον εαυτό του και στη ζωή του Νόημα. Τι άλλο σηματοδοτούν η ανθρώπινη δημιουργικότητα, η τέχνη, η επιστημονική και φιλοσοφική σκέψη, η θρησκευτικότητα, την οποία γνώρισε η ανθρωπότητα από τα πρώτα της βήματα, μα και το φαινόμενο της οικογένειας και της ανατροφής απογόνων, πραγματικότητα άγνωστη στα ζώα, σ’ αυτή τουλάχιστον την ολοκληρωμένη της μορφή; Μπορούμε να δεχτούμε πως οι άνθρωποι γεννιούνται και πεθαίνουν -όπως εξάλλου και όλα τα όντα στη Φύση-, μα δεν είναι δυνατόν να φανταστούμε μια ανθρωπότητα δίχως τον Σαίξπηρ ή δίχως τη Missa Solemnis. Μια μητέρα μπορεί κάλλιστα να αποδεχθεί τον επικείμενο αργά ή γρήγορα φυσικό της θάνατο, μα είναι αδύνατον να δεχθεί τον χαμό του μοναχογιού της, που αποτελεί «το Νόημα» της ζωής της -στο ενδεχόμενο του χαμού του παιδιού της θα επέλεγε πιθανώς και η ίδια τον θάνατο ως λύτρωση. Το Νόημα, έργο της ανθρώπινης δημιουργικότητας μα και σκέψης, προσιδιάζει πιστεύουμε κατεξοχήν στον άνθρωπο και συνιστά το κατεξοχήν ουσιώδες και ουσιαστικό χαρακτηριστικό του – το ουσιώδες τελικά, όσον αφορά την ανθρώπινη πραγματικότητα, είναι πως κανείς μπορεί ν’ αποδεχθεί το αναπόφευκτο του θανάτου, μα ποτέ μια ζωή δίχως νόημα.

β) Ο Χάιντεγκερ μιλά για την ανάδυση των όντων μέσα στο Είναι τους – πιστεύει πως το Ον δεν εξαντλείται στη νοητική του προσέγγιση από το υποκείμενο, προέχει η ανάδυσή του στο φως τού Είναι του και η ολόπλευρη εμφάνισή του. Τούτη η απολύτως κεντρική για τη χαϊντεγκεριανή σκέψη θέση – οδηγητική του όλου του έργου, επιτρέπει κάποιους συνειρμούς: Νομιμοποιούνται εξίσου η σοφόκλεια Αντιγόνη ή «η Τέχνη της Φούγκας» του Μπαχ, ως μορφώματα που αναδύονται στην ύπαρξη «στο φως τού Είναι», όσο και το ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Αουσβιτς ή το γεγονός της ρίψης της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα – τα μορφώματα σε τούτο «εξισώνονται», χάριν της εμφάνισής τους, της ανάδυσής τους στο φως τού Είναι. Αν όμως η φιλοσοφία έχει κάποιο νόημα για τον άνθρωπο και δεν συνιστά απλώς τη φωνή τού Είναι σ’ έναν αποψιλωμένο από ανθρώπινη παρουσία κόσμο, τότε κατεξοχήν συνίσταται στον δύσκολο δρόμο «τού νοηματοδοτείν» και «του αξιολογείν» – σημαντικά για τη σκέψη και για τον άνθρωπο δεν είναι τόσο το ότι και ο Παρθενώνας και το Αουσβιτς «λάμπουν στο φως τού Είναι», μα τι σημαίνει για τη σκέψη και τον άνθρωπο ο Παρθενώνας και τι το Αουσβιτς.

γ) Διαβάζοντας την επιστολή για τον ανθρωπισμό θα συναντήσουμε αρκετές φορές την επίκληση από τον συγγραφέα της έννοιας της αξιοπρέπειας. Δυστυχώς, το έργο τελειώνει δίχως να προσδιοριστεί πουθενά σε τι τελικά συνίσταται αυτή η πολύτιμη για τον άνθρωπο έννοια – γίνεται επίσης αναφορά στην έννοια της ευθύνης. Η πολυσήμαντη και με «ιερά χαρακτηριστικά πολιτισμικότητας» έννοια του ανθρωπισμού διαφυλάσσεται απ’ όλη την παραδοσιακή σκέψη και ως επιλογή αξιών, μεταξύ αυτών και της ανθρώπινης θρησκευτικότητας και του θείου. Το ελλόγως πράττειν και θεσμοθετείν κοινωνικά και πολιτικά δεν αποκλείει και μία θεολογική διάσταση του ανθρώπου – γι’ αυτήν εξάλλου μιλά η κλασική σκέψη του Καντ (Kant) και του Χέγκελ (Hegel). Τούτη η σκέψη απομακρύνει μετά βδελυγμίας από τη θεματική της έναν Θεό που «μου επιτρέπει να πλανώμαι» (Καρτέσιος), πολύ περισσότερο μια θεολογία της σκοτεινής εκστατικότητας, που στο φως του πεπρωμένου τού Είναι θα θανατώσει ανθρώπους σε φούρνους. Στη σελίδα 111 του βιβλίου διαβάζουμε: «Οι νεαροί Γερμανοί που είχαν γνώση του Χέλντερλιν, σκέφτηκαν και έζησαν ενώπιον του θανάτου κάτι εντελώς διαφορετικό από ό,τι η κοινή γνώμη θεώρησε γερμανική αντίληψη».

Δίχως να ξεκαθαρίζει πουθενά ο Χάιντεγκερ σε ποιους αναφέρεται όταν μιλά για «νεαρούς Γερμανούς», μα επιτρέποντάς μας ανατριχιαστικούς συνειρμούς, θα λέγαμε πως ο απολλώνιος Χέλντερλιν θα ένιωθε πραγματικό αποτροπιασμό και φρίκη μπροστά στα εγκλήματα των συμπατριωτών του, που συσκότισαν τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα -ένας ποιητής που θράφηκε εξάλλου από την ελληνική αρχαιότητα.

Η έννοια του πλατωνικού «θείου φωτός» ως αγαθού παραλλάσσεται από τον Χάιντεγκερ προ της «μη νοηματοδοτούσας» ανάδυσης των όντων μέσα στο Είναι και στην έκσταση: Αν ο Πλάτων θεματοποιεί με άλλον τρόπο από ό,τι οι σοφιστές το διαφωτιστικό πρόταγμα που θα δεσπόσει στη δυτική φιλοσοφική παράδοση μέσα από το έργο του Αριστοτέλη, του Καρτέσιου, του Σπινόζα, του Καντ, του Σοπενάουερ, προκρίνοντας σε περίοπτη θέση το αξιακό στοιχείο και την αξιοθεσία, το κρίνειν, το αξιολογείν και το σύμφωνα με αυτά πράττειν, η χαϊντεγκεριανή έκσταση θυμίζει, ούτε λίγο ούτε πολύ, την εθνικιστική μεγαλομανία των Ταγμάτων Εφόδου, που μέσα από την επίκληση ενός αδιευκρίνιστου νοηματικά γερμανικού πεπρωμένου βύθισαν τον κόσμο στη σφαγή, γεμίζοντας την Κεντρική Ευρώπη όχι με αρχιτεκτονήματα υψηλής αισθητικής, μα με στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Σε τι αλήθεια συνίσταται η ανθρώπινη ευθύνη αν όχι στην ανάληψή της;

Πέρα από οτιδήποτε άλλο, πάντως, ο Μάρτιν Χάιντεγκερ υπήρξε ένας στοχαστής που ούτε φαντασίας ούτε πρωτότυπης σύλληψης στερούνταν. Επηρέασε ευρύτατα και πολλές φορές ιδιαίτερα γόνιμα την εποχή που ακολούθησε του έργου του. Προσπαθώντας να βάλουμε στην άκρη όλους τους επώδυνους ιστορικοπολιτικής φύσης συνειρμούς που επιτρέπει το χαϊντεγκεριανό έργο, ας το δούμε σαν μια πρώτη ύλη επιδεκτική σε δημιουργικές προσεγγίσεις και σε πολλές επιθυμητές επαναδιατυπώσεις.

Από τον Δήμο Μαρουδή Ελευθεροτυπία

Το έργο του Φρόιντ

 o Φρόιντ (1856-1939) εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, στο Τμήμα Ιατρικής, το φθινόπωρο του 1873. Η επιλογή των σπουδών και του επαγγέλματός του βασίστηκε κυρίως στις βλέψεις του για επιτυχή επαγγελματική αποκατάσταση παρά σε προσωπικές προτιμήσεις. Ο ίδιος ανέφερε σε μια επιστολή του ότι «ποτέ δεν ένιωσε οικεία στο ιατρικό επάγγελμα και ότι δεν έδινε στον εαυτό του την εικόνα ενός κανονικού μέλους της ιατρικής κοινότητας».

Το επιστημονικό του ενδιαφέρον επικεντρώθηκε εξαρχής στην έρευνα, στον τομέα της βιολογίας και της φυσιολογίας. Εργάστηκε επί έξι χρόνια στο Εργαστήριο Φυσιολογίας του Ερνστ Μπρύκε (Ernest Brucke) για τον οποίο έτρεφε βαθύτατο θαυμασμό. Αυτή την περίοδο δημοσιεύτηκε ένας σημαντικός αριθμός ερευνητικών εργασιών του σχετικών κυρίως με έναν συγκεκριμένο αλλά και ιδιότυπο ερευνητικό τομέα, την ανατομία του χελιού. Η φήμη όμως έμελλε να του αποδοθεί πολύ αργότερα, σε πιο σημαντικές και κορυφαίες ανακαλύψεις!

Η ανάγκη της άμεσης ικανοποίησης των βιοποριστικών του αναγκών και η επιθυμία επιτέλεσης του γάμου του με την αγαπημένη του Μάρθα Μπερνά (Martha Bernays) τον ανάγκασαν, κατά την αποφοίτησή του, να εγκαταλείψει το Εργαστήριο Φυσιολογίας και να ξεκινήσει την επαγγελματική του ενασχόληση, ως ιατρός πλέον, στο Γενικό Νοσοκομείο της Βιέννης, ασχολούμενος κυρίως στους τομείς της νευροανατομίας και νευροπαθολογίας. Ο γάμος του πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 1886 σηματοδοτώντας την απαρχή της δημιουργίας μιας νέας οικογένειας που θα έφερνε στον κόσμο έξι απογόνους.

Οι απαρχές της Ψυχανάλυσης

Η μεταστροφή των επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων του Φρόιντ, από τη μελέτη αμιγώς νευροανατομικών ζητημάτων στη μελέτη του ανθρώπινου νου, διαμορφώθηκε κυρίως κατά τη συνάντησή του με το Σαρκό (Charcot) στο Παρίσι το 1885. Ο Σαρκώ επικεντρωνόταν εκείνη την περίοδο κυρίως στη μελέτη της υστερίας και τη θεραπευτική μέθοδο της ύπνωσης. Κατά την επιστροφή του στη Βιέννη, την άνοιξη του 1886, ξεκίνησε για πρώτη φορά τη λειτουργία ιδιωτικού ιατρείου ως ειδικός ιατρός νευρικών παθήσεων. Το ενδιαφέρον του εστιαζόταν όλο και περισσότερο στην ειδική θεραπευτική των νευρώσεων. Πειραματίστηκε για σημαντικό χρονικό διάστημα με τη μέθοδο της ηλεκτροθεραπείας και της υπνωτικής υποβολής, μάλιστα το 1888 επισκέφτηκε τη Νανσύ προκειμένου να εκπαιδευτεί στην ειδική τεχνική που εφαρμοζόταν εκεί με μεγάλη επιτυχία.

Τα ερωτήματα όμως που διερευνούσε ο ίδιος παρέμεναν ακόμη αναπάντητα! Το 1889 γνωρίζει με νέο ενδιαφέρον τη θεραπευτική μέθοδο της «κάθαρσης» που εφαρμόζεται από το φίλο και συνάδελφό του, δρ. Γιόζεφ Μπρόιερ (Josef Breuer), ιατρό στη Bιέννη. Ο Μπρόιερ είχε εφαρμόσει αυτή τη μέθοδο με επιτυχία δέκα χρόνια νωρίτερα κατά τη θεραπεία μιας κοπέλας που έπασχε από υστερία, της Frl Anna O. Η χρήση της μεθόδου αυτής θέτει τώρα νέες βάσεις στη θεώρησή του περί ψυχικών παθήσεων: η υστερία αποτελεί σύμπτωμα ψυχικού τραύματος που έχει απωθηθεί από τον ασθενή. Η θεραπεία αποσκοπεί στην ανάκληση του συγκεκριμένου ψυχικού τραύματος και την επακόλουθη συνειδητοποίηση των απωθημένων συναισθημάτων. Οι βάσεις σύλληψης και ανάπτυξης των θεμελιωδών θεωρημάτων της ψυχαναλυτικής θεωρίας είχαν πια τεθεί.

Τα 100 καλύτερα βιβλία όλων των εποχών σύμφωνα με 100 συγγραφείς

100 συγγραφείς από 54 χώρες πρότειναν τα κορυφαία βιβλία όλων των εποχών, σε κατάλογο που δημιούργησε η Νορβηγική Λέσχη Βιβλίου, για να απεικονίσει την παγκόσμια λογοτεχνία με βιβλία από όλες τις χώρες, πολιτισμούς και χρονικές περιόδους.

Δεν υπάρχει αξιολόγηση στην σειρά. Η σειρά είναι χρονολογική, με μια ελαστικότητα σε συγγραφείς που είχαν περισσότερα από ένα έργα στον κατάλογο (Ντοστογιέφσκι, Φλομπέρ, Ντίκενς, Τολστόι Σαίξπηρ κλπ) τα οποία μπήκαν μαζί.

Οι διοργανωτές δήλωσαν ότι όλα είναι στην ίδια σειρά, με την εξαίρεση του Δον Κιχώτη που του απονεμήθηκε η διάκριση του «καλύτερου λογοτεχνικού έργου που γράφηκε ποτέ».

Αίσθηση προκαλεί η απουσία των «Αθλίων» από τη λίστα, του αριστουργήματος του Victor Ougo.

Ο κατάλογος:

Χρονολογία	Συγγραφέας	Τίτλος έργου	γλώσσα
18ος–17ος αι. π.Χ.	άγνωστος	Έπος του Γκιλγκαμές	Ακκαδική
850–750 π.Χ.	Όμηρος	Ιλιάς	Αρχαία Ελληνική
8ος αι. π.Χ.	Όμηρος	Οδύσσεια	Αρχαία Ελληνική
6ος– 4ος αι. π.Χ.	άγνωστος	Το βιβλίο του Ιώβ	Εβραϊκή
431 π.Χ.	Ευριπίδης	Μήδεια	Αρχαία Ελληνική
430 π.Χ.	Σοφοκλής	Οιδίπους Τύραννος	Αρχαία Ελληνική
4ος αι. π.Χ.– 4ος αι. μ.Χ.	Βυάσα	Μαχαβαράτα	Σανσκριτική
3ος αι. π.Χ.– 3ος αι. μ.Χ.	Βαλμίκι	Ραμαγιάνα	Σανσκριτική
1ος αι. π.Χ.– 4ος αι. μ.Χ.	Καλιντάσα	Σακούνταλα	Σανσκριτική
29–19 π.Χ.	Vergilius (Βιργίλιος)	Aeneis (Αινειάς)	Λατινική
1ος αι. μ.Χ.	Ovidius (Οβίδιος)	Metamorphoses (Μεταμορφώσεις)	Λατινική
700–1500	άγνωστος	Χίλιες και μία νύχτες	Αραβική
11ος αι.	Μουρασάκι Σικίμπου	Η ιστορία του Γκέντζι	Ιαπωνική
13ος αι.	άγνωστος	Njál’s Saga (Η ιστορία του Νγιαλ)	Αρχαία Σκανδιναβική
1257	Σααντί	Μποστάν (Ο Φρουτόκηπος)	Περσική
1258–73	Ρουμί	Μασναβί	Περσική
1265–1321	Dante Alighieri (Δάντης)	Divina Commedia (Θεία κωμωδία)	Ιταλική
1349–53	Giovanni Boccaccio (Βοκάκιος	Decamerone (Το Δεκαήμερο)	Ιταλική
14ος αι.	Geoffrey Chaucer (Τζέφρι Τσόσερ)	The Canterbury Tales (Οι ιστορίες του Καντέρμπουρι)	Αγγλική
1532–34	François Rabelais (Ραμπελαί)	Pantagruel (Πανταγκρυέλ) και Gargantua (Γαργαντούας)	Γαλλική
1595	Michel de Montaigne (Μισέλ ντε Μονταίν)	Essays (Δοκίμια)	Γαλλική
1603	William Shakespeare (Ουίλλιαμ Σαίξπηρ)	Hamlet (Άμλετ)	Αγγλική
1608	William Shakespeare (Ουίλλιαμ Σαίξπηρ)	King Lear (Ο βασιλιάς Ληρ)	Αγγλική
1609	William Shakespeare (Ουίλλιαμ Σαίξπηρ)	Othello (Οθέλος)	Αγγλική
1605 & 1615	Miguel de Cervantes (Μιγκέλ ντε Θερβάντες)	Don Quijote (Δον Κιχώτης)	Ισπανική
1726	Jonathan Swift (Τζόναθαν Σουϊφτ)	Gulliver’s Travels (Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ)	Αγγλική
1760	Laurence Sterne (Λώρενς Στερν)	Tristram Shandy (Τρίστραμ Σάντυ)	Αγγλική
1796	Denis Diderot (Ντενί Ντιντερό)	Jacques le fataliste (Ζακ ο μοιρολάτρης και ο αφέντης του)	Γαλλική
1808 & 1832	Johann Wolfgang von Goethe (Γκαίτε)	Faust (Φάουστ)	Γερμανική
1813	Jane Austen (Τζέιν Ώστεν)	Pride and Prejudice (Περηφάνια και Προκατάληψη)	Αγγλική
1818	Giacomo Leopardi (Τζιάκομο Λεοπάρντι)	Canti (ποιήματα)	Ιταλική
1830	Stendhal (Σταντάλ)	Le Rouge et le Noir (Το κόκκινο και το μαύρο)	Γαλλική
1833-1850	Edgar Allan Poe (Έντγκαρ Άλλαν Πόε)	διηγήματα	Αγγλική (ΗΠΑ)
1835	Honoré de Balzac (Ονορέ ντε Μπαλζάκ )	Le Père Goriot (Ο Μπάρμπα-Γκοριό)	Γαλλική
1835–37	Hans Christian Andersen (Χανς Κρίστιαν Άντερσεν)	Eventyr (Παραμύθια)	Δανική
1842	Νικολάι Γκόγκολ	Νεκρές ψυχές	Ρωσική
1847	Emily Brontë (Έμιλι Μπροντέ)	Wuthering Heights (Ανεμοδαρμένα Ύψη)	Αγγλική
1851	Herman Melville (Χέρμαν Μέλβιλ)	Moby-Dick (Μόμπυ Ντικ)	Αγγλική (ΗΠΑ)
1855	Walt Whitman (Ουώλτ Ουίτμαν)	Leaves of Grass (Φύλλα Χλόης) [ποίηση]	Αγγλική (ΗΠΑ)
1857	Gustave Flaubert (Γκυστάβ Φλωμπέρ)	Madame Bovary (Μαντάμ Μποβαρί)	Γαλλική
1869	Gustave Flaubert	L’Éducation sentimentale (Η αισθηματική αγωγή)	Γαλλική
1861	Charles Dickens (Τσάρλς Ντίκενς)	Great Expectations (Μεγάλες Προσδοκίες)	Αγγλική
1865–1869	Λέων Τολστόι	Πόλεμος και Ειρήνη	Ρωσική
1886	Λέων Τολστόι	Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς	Ρωσική
1877	Λέων Τολστόι	Άννα Καρένινα	Ρωσική
1866	Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι	Έγκλημα και τιμωρία	Ρωσική
1869	Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι	Ο ηλίθιος	Ρωσική
1872	Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι	Οι δαιμονισμένοι	Ρωσική
1880	Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι	Αδελφοί Καραμαζώφ	Ρωσική
1871	George Eliot (Τζορτζ Έλιοτ)	Middlemarch (Μίντλμαρτς)	Αγγλική
1879	Henrik Ibsen (Χένρικ Ίψεν)	Et dukkehjem [Nora] (Ένα κουκλόσπιτο [Νόρα])	Νορβηγική
1884	Mark Twain (Μαρκ Τουαίην)	Adventures of Huckleberry Finn (Οι περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν)	Αγγλική (ΗΠΑ)
1886	Αντόν Τσέχωφ	διηγήματα	Ρωσική
1890	Knut Hamsun (Κνουτ Χάμσουν)	Sult (Η πείνα)	Νορβηγική
1901	Thomas Mann(Τόμας Μαν)	Buddenbrooks (Οι Μπούντενμπρόοκς)	Γερμανική
1924	Thomas Mann (Τόμας Μαν)	Der Zauberberg (Το μαγικό βουνό )	Γερμανική
1904	Joseph Conrad (Τζόζεφ Κόνραντ)	Nostromo	Αγγλική
1913–27	Marcel Proust (Μαρσέλ Προυστ)	À la recherche du temps perdu (Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο)	Γαλλική
1913	D. H. Lawrence (Ντ. Χ. Λώρενς)	Sons and Lovers (Γιοι και εραστές)	Αγγλική
1918	Λου Σιουν	Το ημερολόγιο ενός τρελού	Κινεζική
1922	James Joyce (Τζαίημς Τζόυς)	Ulysses (Οδυσσέας)	Αγγλική (Ιρλανδία)
1923	Italo Svevo (Ίταλο Σβέβο)	La Coscienza di Zeno (Η συνείδηση του Ζήνωνα)	Ιταλική
1924	Franz Kafka (Φραντς Κάφκα)	διηγήματα	Γερμανική
1925	Franz Kafka (Φραντς Κάφκα)	Der Prozess (Η Δίκη)	Γερμανική
1926	Franz Kafka (Φραντς Κάφκα)	Das Schloss (Ο Πύργος)	Γερμανική
1925	Virginia Woolf (Βιρτζίνια Γουλφ)	Mrs Dalloway (Η κυρία Νταλογουέη)	Αγγλική
1927	Virginia Woolf (Βιρτζίνια Γουλφ)	To the Lighthouse (Στο φάρο)	Αγγλική
1929	Alfred Döblin (Άλφρεντ Ντέμπλιν)	Berlin Alexanderplatz (Μπερλίν, Αλεξάντερπλατς)	Γερμανική
1928	Federico García Lorca (Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα)	Romancero gitano (Τσιγγάνικο τραγουδιστάρι)	Ισπανική
1928	Fernando Pessoa (Φερνάντο Πεσσόα)	Livro do Desassossego (Το βιβλίο της ανησυχίας)	Πορτογαλική
1929	William Faulkner (Γουίλιαμ Φώκνερ)	The Sound and the Fury (Η βουή και η αντάρα)	Αγγλική
1936	William Faulkner (Γουίλιαμ Φώκνερ)	Absalom, Absalom! (Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ !)	Αγγλική
1930–32	Robert Musil (Ρόμπερτ Μούζιλ)	Der Mann ohne Eigenschaften (Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες)	Γερμανική
1932	Louis-Ferdinand Céline (Λουί-Φερντινάντ Σελίν)	Voyage au bout de la nuit (Ταξίδι στο τέλος της νύχτας)	Γαλλική
1934–35	Halldór Laxness (Χαλντόρ Λάξνες)	Sjálfstætt fólk (Ανεξάρτητοι άνθρωποι)	Ισλανδική
1942	Albert Camus (Αλμπέρ Καμύ)	L’Étranger (Ο Ξένος)	Γαλλική
1944 κ.ε.	Jorge Luis Borges (Χόρχε Λουίς Μπόρχες)	Ficciones (Ιστορίες)	Ισπανική (Αργεντινή)
1945	Astrid Lindgren (Άστριντ Λίντγκρεν)	Pippi Långstrump (Πίπη η Φακιδομύτη)	Σουηδική
1946	Νίκος Καζαντζάκης	Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά	Νεοελληνική
1949	George Orwell (Τζορτζ Όργουελ)	Nineteen Eighty-Four (Χίλια ενακόσια ογδόντα τέσσερα)	Αγγλική
1951–53	Samuel Beckett (Σάμιουελ Μπέκετ)	Molloy, Malone Meurt, L’Innommable (Μολλόυ, Ο Μαλόν πεθαίνει, Ο ακατονόμαστος –τριλογία)	Γαλλική, Αγγλική (Ιρλανδία)
1951	Marguerite Yourcenar (Μαργκερίτ Γιουρσενάρ)	Mémoires d’Hadrien (Αδριανού απομνημονεύματα)	Γαλλική
1952	Ernest Hemingway (Έρνεστ Χέμινγουεϊ)	The Old Man and the Sea (Ο Γέρος και η Θάλασσα)	Αγγλική
1954	Γιασουνάρι Καβαμπάτα	Ο ήχος του βουνού	Ιαπωνική
1955	Vladimir Nabokov (Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ)	Lolita (Λολίτα)	Αγγλική (ΗΠΑ)
1955	Juan Rulfo (Χουάν Ρούλφο)	Pedro Páramo (Πέδρο Πάραμο)	Ισπανική (Μεξικό)
1956	João Guimarães Rosa (Χοάο Γκιμαράες Ρόζα)	Grande Sertão: Veredas (Μεγάλοι δρυμοί : Μονοπάτια)	Πορτογαλική (Βραζιλία)
1958	Chinua Achebe (Τσινούα Ατσέμπε)	Things Fall Apart (Τα πράγματα καταρρέουν)	Αγγλική (Νιγηρία)
1959	Ναγκίμπ Μαχφούζ	Τα παιδιά του Τζεμπελάουϊ	Αραβική (Αίγυπτος)
1952	Paul Celan (Πωλ Σελάν)	Mohn und Gedächtnis (Παπαρούνα και μνήμη) [ποίηση]	Γερμανική
1952	Ralph Ellison (Ραλφ Έλλισον)	Invisible Man (Αόρατος άνθρωπος)	Αγγλική (ΗΠΑ)
1959	Günter Grass (Γκύντερ Γκρας)	Die Blechtrommel (Το τενεκεδένιο ταμπούρλο)	Γερμανική
1962	Doris Lessing (Ντόρις Λέσινγκ)	The Golden Notebook (Το χρυσό σημειωματάριο)	Αγγλική
1967	Gabriel García Márquez (Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες)	Cien años de soledad (Εκατό Χρόνια Μοναξιάς)	Ισπανική (Κολομβία)
1985	Gabriel García Márquez (Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες)	El amor en los tiempos del cólera (Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας)	Ισπανική (Κολομβία)
1971	Ταγέμπ Σαλίχ	Η εποχή της μετανάστευσης στο Βορρά	Αραβική (Σουδάν)
1974	Elsa Morante (Έλσα Μοράντε)	La storia (Η ιστορία)	Ιταλική
1981	Salman Rushdie (Σαλμάν Ρασντί)	Midnight’s Children (Τα παιδιά του μεσονυκτίου)	Αγγλική
1987	Toni Morrison (Τόνι Μόρρισον)	Beloved (Αγαπημένη)	Αγγλική (ΗΠΑ)
1995	José Saramago (Ζοζέ Σαραμάγκου)	Ensaio sobre a cegueira (Δοκίμιον περί της τυφλότητος)	Πορτογαλική

http://sciencearchives.wordpress.com

Το τάγμα των «Ασσασίνων»

Η δολοφονία του Nizam al-Mulk

Στην σύγχρονη εποχή, η έννοια «δολοφόνος» εκφράζεται στην αγγλική γλώσσα με την λέξη «assassin» παραπέμποντας συνήθως σε κάποια σκοτεινή φιγούρα, η οποία δολοφονεί περισσότερο για πολιτικούς λόγους, παρά για οικονομικούς, ή αισθηματικούς, κ.λ.π.

Ποιοι ήταν οι πραγματικοί Ασσασίνοι και τι ρόλο διαδραμάτισαν στην ιστορία της Περσίας, Συρίας, Τουρκίας και Μέσης Ανατολής;

Προέλευση

Η βιβλιοθήκη των Ασσασίνων κατεστράφη όταν κατελήφθη το οχυρό τους από τους Μογγόλους, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ιστορικές πηγές εκ μέρους τους. Οι πληροφορίες που υπάρχουν προέρχονται από ιστορικές πηγές αντιπάλων και γενικότερα από Ευρωπαίους ιστορικούς.

Χασάν – ι – Σαμπάχ

Αυτό το οποίο γνωρίζουμε είναι ότι οι Ασσασίνοι ήσαν Νιζαρίτες (Ισμαηλιτική σέκτα του Σιιτικού Ισλάμ). Ιδρυτής των Ασσασίνων ήταν ένας Σιίτης μισθοφόρος ονόματι Χασάν – ι – Σαμπάχ ο οποίος το 1090 εισέβαλε μαζί με τους οπαδούς του στο οχυρό Αλαμούτ και μετά από σφαγή εξεδίωξε τον βασιλέα Νταϊλάμ.

Ο Χασάν – ι – Σαμπάχ φανατικός Σιίτης και απογοητευμένος από τον συνεχή υποβιβασμό των ομοθρήσκων του από τους Σουνίτες και ειδικά από τους Αιγύπτιους χαλίφηδες, αποφασίζει να δημιουργήσει έναν μικρό στρατό από πιστούς οπαδούς. Ήταν άνθρωπος εξαιρετικά καλλιεργημένος αλλά ταυτόχρονα αδίστακτος και με ανελέητο χαρακτήρα και είχε το προσωνύμιο “ο γέρος του βουνού”

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ.

Ακούω τόσες μέρες τις ατέλειωτες συζητήσεις για το τι θα συμβεί αν κάνουν απεργία οι καθηγητές.  Θα είναι τραγικό για τους μαθητές. Θα πέσει έξω αυτό το υπέροχο σχολείο που μόνο του πρόβλημα είναι η απεργία των καθηγητών. Μεγαλόστομες, πομπώδεις κουβέντες του είδους «το μέλλον των παιδιών που υπονομεύεται» «η μόρφωσή τους». Διαμαρτυρίες για τους γονείς που τι θα κάνουν αν δεν πάνε τα παιδιά τους στο σχολείο. Μέχρι και για το ιδιαίτερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσουν οι άνεργοι γονείς, γιατί τι θα κάνουν με τα παιδιά στο σπίτι.

Οκ. Μισό λεπτό.  Να βάλω τα γέλια ή να κλάψω με όλη αυτή την εμετική υποκρισία.. Να βάλω τα γέλια ή να κλάψω κοιτάζοντας όλες αυτές τις απίστευτες σκηνές πρόζας από κάθε είδους θεατρίνους… Μιλάμε για την παιδεία στην Ελλάδα.
Εκείνη τη παιδεία ξέρετε, που συνοψίζεται στο «η πιο αγαπημένη ώρα είναι το σχόλασμα, ο καλύτερος τρόπος μάθησης η παπαγαλία, ο τυφλοσούρτης και το σκονάκι. Εκείνη η παιδεία που βγάζει αμόρφωτους με μπόλικα χαρτιά. Εκείνη η παιδεία που τώρα κοροϊδεύει στα μούτρα τα παιδιά παριστάνοντας πως το μέλλον τους επιφυλάσσει εκπλήρωση των ονείρων τους, δουλειά, ευημερία αν πάρουν πολλά χαρτιά…
Μιλάμε για την παιδεία που είναι υποχρεωτικό το φροντιστήριο. Κάτι σαν φυσικό επακόλουθο ας πούμε της μόρφωσης. Εχω μάθει τόσα πολλά στο σχολείο, είμαι τόσο καλά προετοιμασμένος και λέω να κάνω και 40 ώρες τη βδομάδα φροντιστήρια μπας και περάσω στην ανωτάτη κοροϊδευτική που θα μου δώσει τόσες ευκαιρίες στο μέλλον μου…
Μιλάμε για μια παιδεία κατευθυνόμενη, στείρα, απόλυτο όργανο των εκάστοτε κυβερνήσεων, δηλαδή όλων αυτών των κυβερνήσεων που όπως είδαμε  είχαν ειδικότητα το κλέψιμο, την απατεωνιά, τη μηδενική τσίπα επάνω τους, το φιλοτομαρισμό, την επιδειοξιομανία και το πνευματικό  επίπεδο φυλάρχων τριτοκοσμικής μπανανίας.
Μια ελάχιστη αξιοπρέπεια, μία ελάχιστη μόρφωση, καλλιέργεια να υπήρχε, ΟΛΟΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ και ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ μαζί με ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ, θα έπρεπε να είναι ΕΠ’ΑΟΡΙΣΤΟΝ σε συνεχείς κινητοποιήσεις.  Οχι για λεφτά,  όχι για  χαρτιά και σφραγίδες, όχι για τίτλους και πτυχία,  όχι  για να ικανοποιήσει η κάθε κατηγορία τις ανάγκες της, αλλά..

Κάτι δεν μας έχουν πει σωστά... 4.000 π.χ.: Μέχρι να έρθει το φοινικικό αλφάβητο οι Έλληνες μετρούσαν και κατέγραφαν την κίνηση των άστρων!

Αστρονομικές γνώσεις (του 4.000 π.Χ.)στα Κυκλαδικά Τηγανόσημα.

Ημερολόγιο με βάση τη συνοδική περίοδο του πλανήτη Αφροδίτη, με πολλαπλές εφαρμογές στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του Αιγαίου την Πρωτοκυκλαδική Ι και ΙΙ περίοδο (δηλαδή από την 4η χιλιετία πΧ), σύμφωνα με εργασία του ερευνητή των Αιγιακών γραφών, Μηνά Τσικριτσή, του καθηγητή φυσικής διαστήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφώντα Μουσά και τον Δημήτρη Τσικριτσή, υποψήφιο διδάκτορα στο πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Η εργασία θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα το πρωί κατά τη διάρκεια των εργασιών του 21ου συνεδρίου της SEAC (Societe Europeenne pour l’Astronomie dans la Culture) με θέμα «Αστρονομία: Μητέρα του Πολιτισμού και οδηγός για το μέλλον», που θα διεξαχθεί στην αίθουσα «Ι. Δρακόπουλος» του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.

Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα αυτά μελετώντας τα κυκλαδικά τηγανόσχημα σκεύη, που εμφανίζονται στον Αιγαιακό πολιτισμό και έχουν διχαλωτή ή τετράπλευρη λαβή ενώ η «βάση» τους φέρει συνήθως εγχάρακτη διακόσμηση με ομόκεντρους κύκλους, απλές ή τρέχουσες σπείρες, ακτινωτά μοτίβα, ενίοτε δε και απεικονίσεις κωπήλατων πλοίων.

Όπως τονίζει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Τσικριτσής, η πρώτη αναφορά για τον πλανήτη Αφροδίτη εμφανίζεται ιστορικά σε πινακίδα (Κ160 στο Βρετανικό Μουσείο) των βαβυλωνίων του 16ου αιώνα πΧ. Στην σελιδόσχημη επιγραφή επί βασιλιά Ammizadusa καταγράφονται 21 αναφορές εμφάνισης και εξαφάνισης της Αφροδίτης σε σχέση με καιρικά φαινόμενα. Η καταγραφή όμως των εξαφανίσεων της Αφροδίτης δεν συνδέεται με χρήση ημερολόγιου, όπως εμφανίζεται μετά από χιλιετίες (περίπου το 700 μΧ) στους Μάγια που έχουν γνώση της περιόδου της συνόδου της των 584 ημερών.

Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.

Το 2012 πέθαναν 6,6 εκατομμύρια παιδιά πριν κλείσουν τα 5 τους χρόνια

Σοκάρει η έκθεση του ΟΗΕ για την παιδική θνησιμότητα, καταγράφοντας μία ακόμη τραγική πλευρά της ανθρώπινης κοινωνίας, καθώς, μόνο μέσα στο 2012 πέθαναν 6,6 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως προτού συμπληρώσουν τα πέντε τους χρόνια.

Ο αριθμός αυτός ισοδυναμεί με περίπου 18.000 θανάτους κάθε μέρα , σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ που δόθηκε στη δημοσιότητα από την UNICEF, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), την Παγκόσμια Τράπεζα και την Υπηρεσία Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ/Τμήμα Δημογραφικών Στοιχείων.

Ο αριθμός αυτός είναι περίπου υποδιπλάσιος από τον αριθμό των παιδιών κάτω των πέντε ετών τα οποία είχαν χαθεί το 1990, χρονιά κατά την οποία πέθαναν περισσότερα από 12 εκατομμύρια παιδιά.

«Πρόκειται για μία θετική τάση. Εκατομμύρια ζωές σώθηκαν. Και μπορούμε να τα πάμε ακόμα καλύτερα. Οι περισσότεροι από τους θανάτους αυτούς μπορούν να αποφευχθούν με απλούς τρόπους, τους οποίους πολλές χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει—αυτό που χρειαζόμαστε είναι μία μεγαλύτερη αίσθηση του επείγοντος», δήλωσε ο Άντονι Λέικ, ο εκτελεστικός διευθυντής της Γιούνισεφ.

Μπορεί οι υπεύθυνοι της UNICEF να αναφέρουν ότι το ποσοστό αυτό κρίνεται ως θετικό καθώς πριν από περίπου 20 χρόνια οι αριθμοί θνησιμότητας ήταν υπερδιπλάσιοι, ωστόσο, τονίζουν πως πολλοί θάνατοι θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί.

Στις κυριότερες αιτίες θανάτου μεταξύ των παιδιών κάτω των πέντε ετών συμπεριλαμβάνονται η πνευμονία, η πρόωρη γέννηση, η ασφυξία κατά τον τοκετό, η διάρροια και η ελονοσία. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σχεδόν το 45% των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών συνδέεται με τον υποσιτισμό.

Σχεδόν οι μισοί από τους θανάτους παιδιών κάτω των πέντε ετών σημειώνονται σε μόλις πέντε χώρες: την Κίνα, την ΛΔ Κονγκό, την Ινδία, τη Νιγηρία και το Πακιστάν.

Η Ινδία (22%) και η Νιγηρία (13%) μαζί αντιστοιχούν στο ένα τρίτο και πλέον όλων των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών.

Οι ζωές των περισσότερων από αυτά τα βρέφη θα μπορούσαν να σωθούν αν οι μητέρες και τα βρέφη είχαν πρόσβαση σε κάποιες βασικές υπηρεσίες στον τομέα της υγείας. Σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η φροντίδα κατά τη διάρκεια και μετά τον τοκετό, τα φθηνά φάρμακα–όπως τα αντιβιοτικά–και η αποκλειστική σίτιση του βρέφους μέσω του θηλασμού κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του.

Η υποσαχάρια Αφρική είναι η περιοχή με τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας στον κόσμο.

Με 98 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις, ένα παιδί που γεννιέται στην υποσαχάρια Αφρική αντιμετωπίζει περισσότερες από 16 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνει πριν από τα πέμπτα του γενέθλια σε σχέση με ένα παιδί που γεννιέται σε χώρα υψηλού εισοδήματος.Ωστόσο, η υποσαχάρια Αφρική έχει επιδείξει εντυπωσιακή πρόοδο με το ετήσιο ποσοστό μείωσης των θανάτων να έχει αυξηθεί από 0,8% την περίοδο 1990-1995 σε 4,1% την περίοδο 2005-2012.

http://www.koutipandoras.gr/

Η Πυθαγόρειος Τετρακτύς

«ΜΑ ΤΟΝ ΑΜΕΤΕΡΑ ΓΕΝΕΑ ΠΑΡΑΔΟΝΤΑ ΤΕΤΡΑΚΤΥΝ ΠΑΓΑΝ ΑΕΝΑΟΥ ΦΥΣΕΩΣ»
(Όρκος Πυθαγορείων)

Η περίφημη Τετρακτύς του Πυθαγόρα, έχει καί πρακτική και επιστημονική εφαρμογή, αλλά και είναι ένα φιλοσοφικό και θεοσοφικό κατασκεύασμα, στήν σφαίρα του λογικού και του υπερβατικού με πολυδιάστατες ερμηνείες και συμβολισμούς οι οποίοι αποσυμβολιζόμενοι από τους μυημένους αποκαλύπτουν κοσμικές-βιολογικές-ηθικές ιδιότητες-γνώσεις.

Από τή μερική ετυμολογία τής λέξης προκύπτει ότι η Τετρακτύς είναι ένας αριθμός τέσσαρα. Ο αριθμός όμως τέσσαρα στήν εποχή τού Πυθαγόρα παριστάνονταν μέ τό τέταρτο κατά σειρά γράμμα τής Ελληνικής αλφαβήτου, τό Δέλτα (Δ). Συνεπώς ηΤετρακτύς εκφράζεται στους αδαείς και αμυήτους μέ τό Δ καί συμβολίζεται μ’ ένα γεωμετρικό τρίγωνο πού όπως θά πούμε παρακάτω, είναι ισόπλευρο.

Η Τετρακτύς, κατά τόν Πορφύριο (233 μ.Χ.), είναι τό άθροισμα τών τεσσάρων πρώτων αριθμών (1+2+3+4=10). Ήταν δηλαδή η δεκάδα, πού σύμφωνα μέ τήνΠυθαγόρεια άποψη τού Ιερατικού κώδικα (όλοι οι αριθμοί αθροιζόμενοι, ανάγονται σέ μονοψήφιους), ισοδυναμεί μέ τό ΕΝ ή τή Μονάδα. Παριστάνεται δε μέ ένα ισόπλευρο τρίγωνο στό οποίο σημειώνονται οι δέκα πρώτοι αριθμοί καί οι οποίοι αθροιζόμενοι κατά πλευρά, είτε σάν αριθμοί καί γράμματα, είτε σάν λέξεις, δίνουν πάντα τή Μονάδα.
Παρατηρώντας το τριχοτομημένο Πυθαγόρειο τρίγωνο ΑΔΖ βλέπουμε ότι ενώνοντας τα σημεία τριχοτομήσεως δημιουργούνται 10 όμοια ισόπλευρα τρίγωνα ενώ λεξαριθμικώς οι πλευρές αθροίζονται σε -1-. Δηλαδή….

1+2+3+4=10=(1+0)=1
ΕΝ+ΔΥΟ+ΤΡΙΑ+ΤΕΣΣΑΡΑ=55+474+411+807=1747=(1+7+4+7)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1
1+5+6+7=19=(1+9)=10=(1+0)=1
ΕΝ+ΠΕΝΤΕ+ΕΞ+ΕΠΤΑ=55+440+65+386=946=(9+4+6)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1
7+8+9+4=28-(2+8)=10=(1+0)=1
ΕΠΤΑ+ΟΚΤΩ+ΕΝΝΕΑ+ΤΕΣΣΑΡΑ=386+1190+111+807=2494=(2+4+9+4)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1.

Ο Πυθαγόρας εθεωρούσε τήν Τετρακτύν Ιερά καί επέβαλε στούς μαθητές του (Μαθηματικούς & Ακουσματικούς), τόν παρακάτω Ιερό Ορκο πρός αυτήν….

“ΟΥ ΜΑ ΤΟΝ ΑΜΕΤΕΡΑ ΓΕΝΕΑ ΠΑΡΑΔΟΝΤΑ ΤΕΤΡΑΚΤΥΝ ΠΑΓΑΝ ΑΕΝΑΟΥ ΦΥΣΙΟΣ ΡΙΖΩΜΑΤΑ ΕΧΟΥΣΑΝ”.

Η Τετρακτύς ορίζεται σάν αιώνια καί απέραντη πηγή τής Φύσεως, αλλά καί συσχετίζεται τόσο μέ τήν Ιερά Δεκάδα, όσο καί μέ τήν Αγνή Μονάδα. ΟιΠυθαγόρειοι ετιμούσαν τήν Πρώτη Δεκάδα καί εθεωρούσαν ότι αυτή εκφράζεται σάν Κόσμος, Ουρανός, Θεός, Κράτος, Ατλας, Ακάμας, Ήλιος κ.α. Τό δε ΕΝ ή ηΜονάς θεωρείται ως η πρώτη Αιτία τού Κρείτονος καί τού Τελείου. Είναι υπεράνω κάθε αντιθέσεως, νοουμένη ως υψίστη καί ενιαία τών πάντων Θεότης. Σάν έννοια πολυσήμαντη, δηλώνει επίσης τήν αντίθεση μέ τήν Δυάδα, τό είδος παρά τήν ύλη, τό ποιόν αίτιον παρά τό πάσχον, τό Νοητό καί Πνευματικό παρά τό αισθητό καί σωματικό. Η απόλυτος Μονάς ταυτίζεται μέ τό Θείον καί θεωρείται πηγή τών πάντων, όπως διδάσκει ο εκ των Πυθαγορείων Φιλόλαος:

”ΕΝ ΑΡΧΑ ΠΑΝΤΩΝ” καί ”ΕΣΤΙΝ ΗΓΕΜΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΘΕΟΣ, ΕΙΣ ΑΕΙ ΕΩΝ, ΜΟΝΙΜΟΣ, ΑΚΙΝΗΤΟΣ, ΑΥΤΟΣ ΕΑΥΤΩ ΟΜΟΙΟΣ, ΕΤΕΡΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ“

Αν δούμε λεξαριθμικά τήν Τετρακτύν (Τετρακτύς=1626=15=6), θά παρατηρήσουμε πόσο εύστοχα ο Πυθαγόρας τήν ταύτιζε μέ τό Σύμπαν καί τόν Κόσμο (Σύμπαν=771=15=6 καί Κόσμος=600=6). Θέλησε επίσης, σάν μυημένος στίς δοξασίες τών Ορφικών, νά δηλώση μέσω τού Δ (τέσσαρα), πού αυτή περιέχει, τήν Ορφικήάποψη περί των τεσσάρων πρωτογενών στοιχείων τής φύσεως (11ος Ορφικός ύμνος στόν Πάνα): Ουρανός, Θάλασσα, Χθών καί Πύρ.Αλλά τό λεξαριθμικό άθροισμα αυτών τών τεσσάρων είναι 3372=15=6. Δεν μπορούμε να μή θαυμάσουμε πόσο σοφά, οΠυθαγόρας πού εδίδασκε ότι τό Σύμπαν είναι αριθμοί καί ότι ο Θεός αεί γεωμετρεί, τεκμηριώνει τήν Κοσμοθεώρησή του αυτή:

Ουρανός+Θάλασσα+Χθών+Πύρ=ΣΥΜΠΑΝ=ΚΟΣΜΟΣ=Δ=ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ=6!

ΠΙΝΑΞ ΑΡΙΘΜΙΤΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Α=1 Στ=6 Ι=10 Ξ=60 Ρ=100 Χ=600
Β=2 Ζ=7 Κ=20 Ο=70 Σ=200 Ψ=700
Γ=3 Η=8 Λ=30 Π=80 Τ=300 Ω=800
Δ=4 Θ=9 Μ=40 Υ=400
Ε=5 Ν=50 Φ=500
(τα γράμματα που έχουν αριθμητικές τιμές 90, 900 δεν υπάρχουν πιά στην γλώσσα μας).

Βιβλιογραφία: Ιάμβλιχου Πυθαγορικός Βίος, Πορφυρίου Πυθαγόρας,  Ιπποκράτους Δάκογλου Μυστικός Κώδικας τού Πυθαγόρα 2,
Εμμ. Παντελάκη Πυθαγόρου Χρυσά Επη.

Πηγή: http://www.tetraktys.org/arthra2/mid%20tetraktys.htm