Είμαστε πειραματόζωα ή όχι; Τι είναι τα τεχνητά νέφη που βλέπουμε στους ουρανούς; Πώς δημιουργούνται οι λευκές χημικές ουρές στους ελληνικούς ουρανούς; Ο διευθυντής της ΕΜΥ Θοδωρής Κολλυδάς εξηγεί τα πάντα για το φαινόμενο που ανησύχησε πολλούς πολίτες.
Τι είναι οι ουρές συμπύκνωσης (contrails); Δημιουργούνται από τα αεροσκάφη; Επηρεάζουν το κλίμα, και αν ναι, θα πρέπει να ανησυχούμε;
Ένα contrail θα σχηματιστεί πίσω από ένα τζετ, καθώς τα καυσαέρια ψύχονται και αναμειγνύεται με τον περιβάλλοντα αέρα, και αυτό συμβαίνει όταν η υγρασία είναι αρκετά υψηλή και η θερμοκρασία αρκετά χαμηλή. Ο αέρας πρέπει να είναι υπερκορεσμένος και η θερμοκρασία γενικά κάτω από -40 ° F , κάτι που συνήθως συμβαίνει μόνο στην ανώτερη τροπόσφαιρα, το ατμοσφαιρικό στρώμα αρκετά πάνω από τα 25.000 ft . Υπό τις συνθήκες αυτές , οι υδρατμοί από την εξάτμιση των παγοκρυστάλλων με το πέρασμα του jet συμπυκνώνoνται και μέσα σε λίγες δεκάδες μέτρα πίσω από το αεροσκάφος αυτά τα σταγονίδια παγώνουν και δημιουργούν τα κατάλευκα νέφη που λέγονται contrails. Το κλίμα επηρεάζεται τοπικά διότι μειώνεται η εισερχόμενη αντινοβολία αλλά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Τα contrails μπορούν πάντως να αυξήσουν τις μέσες θερμοκρασίες επιφάνειας αρκετά ώστε να αντιπροσωπεύουν μια τάση αύξησης της θερμοκρασίας όπως συνέβη στις ΗΠΑ μεταξύ των ετών 1975 και 1994. Μερικοί κλιματολόγοι πιστεύουν ( όπως ο Minnis και οι συνάδελφοί ) ότι ενδέχεται να έχει υπερεκτιμηθεί η επίδραση των contrail στον πλανήτη.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2005, ο James Hansen του Ινστιτούτου Goddard της NASA και οι συνεργάτες του έτρεξαν μοντέλα που αύξησαν την κάλυψη των contrails στη μελέτη του Minnis κατά έναν παράγοντα πέντε. Ακόμη και με αυτή τη σημαντική αύξηση, η ομάδα του Χάνσεν διαπίστωσε ότι η παγκόσμια μέση μεταβολή της θερμοκρασίας ήταν στη περιοχή του 0,03 ° C ( 0,05 ° F) – δηλαδή ένα μικρό ποσό.
Πόσο χρόνο διαρκούν τα contrails;
Αυτό εξαρτάται από τις συνθήκες υγρασίας. Εάν η ατμόσφαιρα σε αυτό το ύψος είναι ξηρή τότε δεν δημιουργούνται καθόλου contrails ή σβήνουν σχεδόν αμέσως μετά τη δημιουργία τους. Εάν η υγρασία είναι υψηλή, ειδικά όπως τη χθεσινή ημέρα που έχουμε την έλευση νεφών cirrus, τότε αργούν να σβήσουν τα νέφη αυτά και απλώνονται στον ουρανό. Μια μελέτη έδειξε ότι contrails από μόλις έξι αεροσκάφη μπορούν να επεκταθούν σε περίπου 7.700 τετραγωνικά μίλια (David Travis του Πανεπιστημίου του Wisconsin – Whitewater και δύο συνεργάτες)
Εχει ακουστεί ότι γίνεται σπορά των νεφών. Αληθεύει αυτό και αν ναι γιατί γίνεται;
Ναι, αληθεύει. Αυτό γίνεται για να αποφευχθεί η δημιουργία χαλαζιού και να προστατευτούν οι καλλιέργειες. Μόλις εμφανιστούν τα καταιγιδοφόρα σύννεφα οι πιλότοι δέχονται σήμα για άμεση απογείωση από τους μετεωρολόγους του σταθμού εδάφους. Το αεροπλάνο που θα ρίξει τον ιωδιούχο άργυρο πετάει χαμηλά (κάτω από την βάση του σύννεφου) και οδηγούμενο από τον μετεωρολόγο, μέσω ασυρμάτου, εντοπίζει τις περιοχές με έντονα ανοδικά ρεύματα (αναταράξεις). Μόλις ο πιλότος αισθανθεί το τράνταγμα ενεργοποιεί την γεννήτρια σκόνης ιωδιούχου αργύρου, η οποία ψεκάζει το σύννεφο με την σκόνη. Η σκόνη σκορπίζεται κι αναρροφάται από τα ανοδικά ρεύματα φτάνοντας σε ύψος χιλιάδων μέτρων. Ταυτόχρονα ένα δεύτερο αεροπλάνο πετάει σε μεγάλο ύψος (~5Km) προς τον κύριο νεφικό όγκο κι ελευθερώνει ξηρό πάγο. Ο ξηρός πάγος δρα καλύτερα σε χαμηλότερες θερμοκρασίες απ” ότι ο ιωδιούχος άργυρος