Edgar Allan Poe

Δεκάξι μήνες ύστερα από την άγρια δολοφονία μιας κοπέλας, ο Άλλαν Πόε δημοσίευσε μια τρομαχτική ιστορία που φανέρωνε ότι γνώριζε καθετί σχετικά με το έγκλημα. Πώς μπόρεσε ο Πόε να αποκτήσει αυτές τις γνώσεις;

Oι ήρωες του είναι γκροτέσκοι ή τραγικοί. Οι γκροτέσκοι αντιπροσωπεύουν τους -τρανούς- αυτού του κόσμου, πολιτικούς, επιχειρηματίες, δημοκράτες, φτασμένους αριβίστες, μερικές φορές ακόμη και συ­ναδέλφους του δημοσιογράφους, τους αντιπάλους του και τους Αμερικανούς συγγραφείς που δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν απ' τα πρότυπα που τους κληροδότησε η Ευρώπη.

Οι τραγικοί, πάλι, είναι οι ήρωες των δραμά­των οι οποίοι είναι θεληματικοί, επιθυμητοί και εκλεκτοί. Το πεπρωμένο των πρωταγωνιστών στα έργα το Οβάλ Πορτρέτο, η Μαύρη Γάτα, η Ελεωνόρα είναι να πάνε χαμένοι απ' τα τέρατα που επινόησαν για να γεμίσουν την άδεια ψυχή τους. Και καθένα απ' αυτά τα ζοφερά πρό­σωπα, ενσαρκώνει την ψυχή του μυθικού δό­κτορα Φάουστ. Η γνωριμία μαζί τους είναι ένα παιχνίδι που η τρομακτική δύναμη των λέξεων (ακόμη και η ενέργεια του Ρήματος), τα κάνει ζωντανά και οικεία. Οι ήρωες αυτοί είναι το είδωλο της ζωής του.

Ο Έντγκαρ 'Αλλαν Πόε. γεννήθηκε στη Βοστόνη το 1809 στο διπλό ζώδιο του δράματος και της τύχης (Ζυγός). Σε ηλικία δυο ετών έμεινε ορφανός και περιμαζεύτηκε από έναν πολύ πλούσιο μεγαλέμπορο του Ρίτσμοντ, στη Βιρτζίνια, ο οποίος και του παρείχε την καλύτερη εκπαίδευση, τόσο στην Αγγλία (1815-1825) όσο και στις ΗΠΑ. Ωστόσο οι σπουδές του δεν τον έκαναν ποτέ ούτε Αμερικανό ούτε Εγγλέζο και παντού ένιωθε σαν ξένος σ' αυτό το κόσμο, φτάνοντας μάλιστα μέχρι του σημείου να παρομοιάσει την Αμερική με φυλακή.

Το 1826 διώχνεται απ' το φιλελεύθερο πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, ενώ τα χαρτοπαιχτικά χρέη του γίνονται αιτία σύγκρουσης με τον πατριό του. Κατατάσσεται στο στρατό. Το 1827 εκδίδει την συλλογή Ταμερλάνος και άλλα ποιήματα. Δεν έχουν καμιά απολύτως επιτυχία. Παρ' όλα αυτά κάποια μυθιστορήματα του που τα είχε υποβάλει σ' ένα διαγωνισμό τραβούν το ενδιαφέρον της επιτροπής κι όμως δεν βραβεύονται. Έτσι κυλά η ζωή του Έντγκαρ 'Αλλαν Πόε. Έχει κάθε ταλέντο, όμως η κακοτυχία του πάει κόντρα.

Το 1835 δημοσιεύονται τα πρώτα του μυθιστορήματα. Εκείνη την εποχή ασκεί το επάγγελμα του δημοσιογράφου. Η Σάουθερν Λιτέράρυ Μέσατζερ τον κάνει κριτικό βιβλίων και στη συνέχεια βοηθό συντάκτη. Η ποιότητα των κριτικών του προσδίδει πλούτο και επιτυχία στο έντυπο· δεν αργεί να το εγκαταλείψει.

Οι ιστορίες που δημοσιεύει εκείνη την εποχή αγοράζονται απ' όλους τους Αμερικανούς εκδότες περιοδικών. Δεν είναι όλες «φανταστικές-. Ανάμεσα τους μερικές είναι μια διασκεδαστική παρωδία των ευρωπαίων συγγραφέων τους οποίους απεχθάνεται. Ονειρεύεται μάλιστα πως θα κυκλοφορήσει μια συλλογή με κείμενα τα οποία θα παρουσίαζε σαν να είχαν  γραφτεί απ' το «Κλαμπ Ιν-φόλιο», μια ένωση διανοητικά καθυστερημένων συγγραφέων που είχαν επηρεαστεί απ' την ευρωπαϊκή παράδοση.

Μια άλλη σειρά διηγημάτων του. όπως Η μάσκα του κόκκινου θανάτου. Η πτώση του οίκου των Ασερ. καθώς και τα ποιήματα Το Κορακι (1845). προβάλλουν ήρωες με πάθη πολύ πιο επικίνδυνα απ' ότι αν ήταν πιο διανοουμενίστικα. Όλοι έχουν τη μοίρα του Προμηθέα: η περηφάνια τους τους κατασπαράζει. Μ' αυτή την έννοια, ο Έντγκαρ 'Αλλαν Πόε. είναι ο τελευταίος των μεγάλων Ελλήνων τραγικών: η ύβρις αφανίζει αυτούς που καταφεύγουν σ' αυτή.

Αντίθετα, μια τρίτη σειρά διηγημάτων παρουσιάζει ανθρώπους που είναι κύριοι του εαυτού τους, σχεδόν υπερανθρώπινοι. Ο Ντυ-πέν, ο ήρωας της Διπλής δολοφονίας της Οδού Μοργκ και του Μυστηρίου της Μαρί Ρογκέ, είναι αυτός ακριβώς ο τύπος. Κάνοντας στην άκρη τα πάθη τους. που δεν είναι παρά παγίδες, οφείλουν τη δύναμη τους στη νοημο­σύνη και στη θαυμάσια λογική τους. Αντίθετα με τον Σέρλοκ Χολμς του Κόναν Ντόυλ, που οφείλει τις ικανότητες του στις πολλές γνώσεις του. ο Ντυπέν δεν προσπαθεί να κάνει συνειρ­μούς από μια σειρά ενδείξεων, αλλά βασίζει τα συμπεράσματα του στην καθαρή ευφυία. Άσχετα με το αν δρα μεταφυσικά, φανταστικά ή με αστυνομικό τρόπο το μυστήριο λύνεται. Σε αυτούς που δεν τυφλώνονται απ' τα πάθη ή τη μεγαλομανία, ανήκει η τύχη και η αλήθεια.

Το μυστήριο της Μαρί Ρογκ

Αρχίζοντας με μια πραγματική περίπτωση είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς λειτουργούσε ο Πόε σαν άνθρωπος και σαν συγγραφέας, όπως επίσης και τον τρόπο με τον οποίο επέλε­γε και διαμόρφωνε τους ήρωες των ιστοριών του. Όπως ο Τρούμαν Κάποτε στο Εν ψυχρώ. έτσι και ο Πόε πολύ πριν από αυτόν είχε «γόητευθεί» από μια στυγερή δολοφονία.Στα τέλη του καλοκαιριού του 1841 οι κάτοΙκοι της Νέας Υόρκης ήταν υποταγμένοι στη φρίκη και στο κυνήγι της πρόβλεψης εξαιτίας ενός σεξουαλικού εγκλήματος έτσι όπως η ιστορία του εκτυλιγόταν μέσα από τις σελίδες του καθημερινού Τύπου. Η φρίκη είχε προέλ­θει από το χαρακτήρα του εγκλήματος. Το σώμα της Μαίρης Σεσίλιας Ρότζερς που ήταν μόλις εικοσιενός χρόνων, είχε βρεθεί να επιπλέει στα ρηχά του ποταμού Χάντσον. Η Μαίρη είχε χτυπηθεί, διαστεί και στραγγαλιστεί με κτηνωδία. Το κυνήγι της πρόβλεψης αφορούσε το" δολοφόνο ώστε να μπορέσει να βρεθεί και να αποδοθεί στη δικαιοσύνη.

Την εποχή εκείνη ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε, στην ηλικία των 32 χρόνων, ήταν ένας αναγνωρισμένος συγγραφέας και δημοσιογράφος. Είχαν ήδη δημοσιευτεί οι τρομακτικές ιστορίες του Αυγεία, Η πτώση του οίκου των Άσερ, Η δολοφονία της οδού Μοργκ και ετοίμαζε για δημοσίευση τη Μάσκα του κόκκινου θανάτου, τη Μαύρη γάτα και το Ο τάφος και το εκκρεμές -όλα αριστουργήματα τρόμου που μια μέρα θα αναδείκνυαν τον Πόε σαν το μεγαλύτερο συγγραφέα ιστοριών τρόμου. Εκείνο τον καιρό ο Πόε ζούσε στη Φιλαδέλφεια που απείχε 83 μίλια (133 χιλιόμετρα) από τη Νέα Υόρκη.

Δεκάξι μήνες ύστερα από το φόνο, το Νοέμβρη του 1842, άρχισε να εκδίδεται σε συνέχειες μια νέα ιστορία του Πόε, Το μυστήριο της Μαρέ Ρογκέ. Στο έργο αυτό περιέγραφε με εξαιρετική ακρίβεια την έρευνα για το φόνο μιας όμορφης Γαλλίδας που δούλευε σε ένα αρωματοποιείο: η ιστορία αυτή ήταν, όπως επισήμαινε προσεκτικά ο Πόε στο σχόλιο του, μια καλυμμένη ψυχαγωγική ιστορία που αναφερόταν στον πραγματικό φόνο της Μαίρης Ρότζερς η οποία δούλευε σε κάποιο καπνοπωλείο. Η ανεξήγητη πλευρά του θέματος ήταν ότι ο Πόε έμοιαζε να γνωρίζει πολύ περισσότερα πράγματα για το φόνο της πωλήτριας του καπνοπωλείου, απ' ότι γνώριζε ολόκληρη η α­στυνομία της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσυ μαζί. Το πώς είχε αποκτήσει τόσες γνώσεις γύρω απο αυτό το θέμα ήταν οπωσδήποτε μια αφορμή για απορίες και ερωτηματικά. Ήταν άραγε ο Πόε μπροστά στη σκηνή του φόνου της Μαίρης Ρότζερς; Είχε «δει» το δολοφόνο; Ή μήπως έφτασε σ' αυτόν με οδηνό τη λογική.

Λογική και «παραφροσύνη»

Στο Μυστήριο της Μαρί Ρογκέ ο Πόε χρησι­μοποιεί το γνωστό χαρακτήρα του Γάλλου ντετέκτιβ Αυγούστου Ντυπέν, ο οποίος παρουσιάζεται σαν ένας ψυχρός σαρδόνιος αναλυτής του εγκλήματος, παρόμοιος με τον Σέρλοκ Χολμς. Σχετικά με την ιστορία της Μαρί Ρογκέ ο Πόε έγραψε στον δρ. Τζ. Ε. Σνόντγκρας τον Ιούνιο του 1842:

Η ιστορία αυτή είναι βασισμένη πάνω στην αληθινή δολοφονία της Μαίρης Σεσίλιας Ρότζερς που είχε αναστατώσει μερικούς μήνες πριν τη Νέα Υόρκη. Χειρίστηκα το σχέδιο με μια νέα απλή και ολοκληρωμένη τεχνοτροπία. Μια νεαρή κοκέτα η Μαρί Ρογκέ δολοφονείται κάτω από όμοιες ακριβώς συνθήκες με τη Μαίρη Ρότζερς. Έτσι μέσω του Ντυπέν... που προχωρεί στη λύση του μυστηρίου της δολοφονίας της Μαρί αρχίζω στην πραγματικότητα μια άκαμπτη ανάκρι­ση για την πραγματική τραγωδία της Νέας Υόρκης. Κανένα στοιχείο δεν παραλείπεται. Κάθε στοιχείο το εξετάζω ένα ένα και δείχνω (νομίζω ικανοποιητικά) ότι αυτή η συγκεκριμένη υπόθεση δεν είχε προσεγγιστεί ποτέ όπως έπρεπε μέχρι τώρα. Ο φόρτος για την διαλεύκανση της υπόθεσης βρίσκεται ολοκληρωτικά σε λάθος δρόμο. Στην πραγματικότητα πιστεύω όχι μόνο ότι έχω αποδείξει την ανακρίβεια της άποψης ότι η κοπέλα ήταν θύμα μιας συμμορίας, αλλά υ­ποδείχνω επίσης και το δολοφόνο. Ο κύριος σκοπός μου ωστόσο... είναι η παρουσίαση των βασικών αρχών της έρευνας με βάση το χαρακτήρα του ήρωα μου. Ο Ντυπέν σε όλη τη διάρκεια της σκέφτεται το ζήτημα λογικά.

Αυτό το τελευταίο είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικό για το χαρακτήρα του Πόε. Είναι γνωστό ότι από το 1841, ο συγγραφέας είχε αρχίσει τη μάχη του ενάντια στην παραφροσύνη. Εδώ όμως δεν πρόκειται για τη γνωστή παραφροσύνη της ψυχιατρικής, αλλά για τον κλονισμό του λογικού στερεώματος του συγγραφέα, όταν αυτός από μια ηλικία και ύστερα θέλησε να ανοίξει τις πύλες της αντίληψης του σε νέους άγνωστους κόσμους. Έτσι όταν γίνεται το έ­γκλημα της Μαρί Ρογκέ, ο Πόε έχει αρχίσει να αποχτά έναν αινιγματικό και διφυή χαρακτήρα.ειναι από τη μια αυτός που κάνει ταξίδια στο Άγνωστο, και από την άλλη μεριά, αν και στα μάτια των συγχρόνων του μοιάζει αλλόκοτος, αναζητεί και βρίσκει καταφύγιο στη λογική. Όπως επισημαίνει ο Φίλιπ Βαν Ντόρεν Στερν στο Ο μεταμορφώσιμος Πόε (1977), «Ένας άνθρωπος που φοβάται τις επιπτώσεις του παράλογου θα φτιάξει ένα φετίχ της λογικής και θα παίρνει κουράγιο μέσα από τη φανερή σταθερότητα των νόμων της».

Το ιστορικό της δολοφονίας

Η Μαίρη Ρότζερς ήταν μοναχοκόρη μιας σε­βάσμιας χήρας που διατηρούσε μια πανσιόν για υπαλλήλους στη Νάσοου Στρητ. Η Μαίρη είχε ζήσει εκεί σύμφωνα με τον Κήρυκα της Νέας Υόρκης της 3ης Αυγούστου 1841, «από τότε που άνοιξε το σπίτι και... φρόντιζε για τις «δημόσιες σχέσεις- προβάλλοντας όμως τον εαυτό της με τη μεγαλύτερη ευπρέπεια». Ένα χρόνο περίπου πριν απ' το θάνατο της η Μαίρη είχε αρχίσει να δουλεύει στο καπνοπωλείο του Τζον 'Αντερσον στο Μπρόντγουεϊ. Εκεί έγινε κάτι σαν τοπική διασημότητα και οι άντρες συνήθιζαν να έρχονται στο κατάστημα ειδικά για να φλερτάρουν «με το όμορφο κορίτσι του καπνοπωλείου» και για να της ζητήσουν να βγει μαζί τους. Φαίνεται επίσης ότι συζούσε με τον 'Αντερσον για κάποιο χρονικό διάοτημα.

Όμως η Μαίρη ξελογιάστηκε από έναν «ψηλό μελαχρινό» αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού, εξαφανίστηκε για μια βδομάδα μαζί του και όταν ξαναγύρισε έφυγε από τον 'Αντερσον και επέστρεψε κοντά στη μητέρα της. Με τα πολλά αρραβωνιάστηκε τον Ντανιέλ Πέιν. έναν απ' τους νοικάρηδες της μητέρας της.

Το μοιραίο πρωινό της Κυριακής της εικο­στής πέμπτης Ιουλίου του 1841, η Μαίρη χτύπησε την πόρτα του Ντανιέλ και του είπε ότι θα πήγαινε να περάσει τη μέρα της με τη θεία της την κ. Ντόουνιγκ. Ο Πέιν είτε από αμέλεια είτε από αδιαφορία δεν πήγε να πάρει την αρ­ραβωνιαστικιά αρραβωνιαστικιά του. το βράδυ, όπως είχε κανονιστεί. Ήταν αργά τη Δευτέρα, όταν έγινε φανερό ότι η κοπέλα δεν είχε περάσει την Κυρια­κή με την κ. Ντόουνιγκ. Η αστυνομία ειδοποιή­θηκε για την εξαφάνιση. Την Τετάρτη δυο άνδρες είδαν ένα σώμα να επιπλέει στον ποταμό Χάντσον και έτσι ανακάλυψαν το ακρωτήριασμένο σώμα της Μαίρης Ρότζερς. Το πρόοωπο, ο λαιμός, οι ώμοι και τα πλευρά της ςΐχαν παραμορφωθεί τόσο άσχημα που με μεγύλη δυσκολία αναγνωρίζονταν γύρω από το λαιμό της υπήρχε μια δαντέλα σχισμένη από το φόρεμα της η οποία χρησίμευσε για να την στραγγαλίσουν. Επίσης είχε βιαστεί κατ' επανάληψη.

Οι πρώτες υποψίες στράφηκαν στον Ντανιέλ Πέιν επειδή έμεινε ασυγκίνητος από το θάνατο της Μαίρης. Αυτό βέβαια θα μπορούσε να είχε συμβεί εξαιτίας του σοκ που είχε υποστεί ο Πέιν άλλωστε αυτοκτόνησε λίγες βδομάδες αργότερα. "Αλλες υποψίες στράφηκαν στον Γουίλιαμ Κούκουκ, που ήταν ναυτικός και παλιός νοικάρης της μητέρας της Μαίρης,και στον Τζόζεφ Μορ που ήταν ξυλόγλυπτης.

Το άλλοθι του Κούκουκ δεν ήταν σίγουρο ωστόσο δεν υπήρχε καμιά φανερή κατηγορία σε βάρος του και έτσι απαλλάχτηκε. Όσο για τον Τζόζεφ Μορς είπε ότι είχε παρασύρει μια κοπέλα τη μέρα που εξαφανίστηκε η Μαίρη και την είχε πάρει στο σπίτι του. όπου και προσπάθησε αποτυχημένα να την αποπλανήσει. Αυτή η νέα γυναίκα ήρθε και επιβεβαίωσε τα λόγια του έτσι τον έβγαλε από τη δύσκολη θέση.

Στο πλήθος των αντιφατικών αποδείξεων για τις τελευταίες ώρες της ζωής της Μαίρης Ρότζερς ήρθε να προστεθεί ένα γράμμα που στάλθηκε στον ανακριτή από κάποιον ανώνυμο νεαρό άντρα. Αυτός δήλωνε ότι είχε δει τη Μαίρη να φθάνει με βάρκα οίο Ομπόκεν την Κυριακή, συνοδευόμενη από έξι άξεστους στην εμφάνιση άντρες. Η Μαίρη είχε μπει στο δάσος μαζί τους πρόθυμα, φανερά με καλή διάθεση και γελώντας. Τότε μια άλλη βάρκα φάνηκε μεταφέροντας τρεις καλοντυμένους κυρίους. Ένας απ' αυτούς ρώτησε δυο παρευρισκόμενους για τη Μαίρη και τη συντροφιά της, και μετά ακολούθησε το δρόμο τους στο δάσος. Όταν το γράμμα έγινε γνωστό οι δυο παρευρισκόμενοι παρουσιάστηκαν στην αστυνομία για να επιβεβαιώσουν αυτή την ιστορία.

Λίγες βδομάδες αργότερα ένας οδηγός που ονομαζόταν Άνταμς κατέθεσε ότι είχε δει τη Μαίρη να φθάνει στο Ομπόκεν μ' ένα ψηλό κα­λοντυμένο κύριο και να πηγαίνει μαζί του στο Νικ Μούλεν. ένα μοτέλ κοντά στα Ιλίσια Πεδία που ήταν Κυριακάτικο θέρετρο. Η ιδιοκτήτρια του μοτέλ το επιβεβαίωσε η ίδια είπε ότι ύστερα από το φαγητό το ζευγάρι πήγε βόλτα στο δάσος. Αργότερα άκουσε μια κραυγή. Δυο βαρκάρηδες είπαν ότι είχαν ακούσει ένα βογγητό στο δάσος περίπου την ίδια ώρα. Στις 25 Σεπτεμθρίου το μισοφόρι. η μεταξωτή εσάρπα. η ομπρέλα του ήλιου και το μαντίλι της Μαίρης, βρέθηκαν σε κάτι θάμνους από τα παιδιά της ιδιοκτήτριας.

Η έκθεση του ιατροδικαστή έλεγε ότι η Μαίρη «είχε βιαστεί με κτηνωδία από πέντε ή έξι άντρες».

Τι έκανε όμως ο ίδιος ο Πόε για όλα αυτά  με το προσωπείο του ντετέκτιβ Ντυπέν; Ξεχωρίζοντας τα στοιχεία ένα ένα έφτιαξε έναν αριθμό από ορθολογικά συμπεράσματα τα οποία ήταν πολύ πιο προχωρημένα απ' αυτά της αστυνομίας. Τα συμπεράσματα του ήταν εκπληχτικά αλλά θα μπορούσαν εύκολα να έχουν δημιουργηθεί για να ταιριάξουν με αυτόν που πίστευε, ότι ήταν ο τρόπος δολοφονίας της Μαίρης

Ένας μόνο δολοφόνος

Για παράδειγμα, ο Πόε πίστευε ανεξάρτητα από τις ανακαλύψεις του ιατροδικαστή για ομαδικό βιασμό, ότι η Μαίρη έπεσε θύμα ενός μόνο δολοφόνου. Για να στηρίξει αυτή τη θεωρία παράθεσε σαν απόδειξη τη συμπλοκή που προηγήθηκε της σκηνής του εγκλήματος στο δάσος. Μια ομάδα από άντρες θα μπορούσε εύκολα να εξουδετερώσει ένα μόνο και ανυπεράσπιστο κορίτσι χωρίς να αφήσει σημάδια μάχης. Επομένως, τα σημάδια της μάχης ήταν αποδεικτικά στοιχεία μάλλον για το ότι η Μαίρη πρόβαλε άμυνα εναντίον ενός μόνο επιτιθέμενου.

Στη σκέψη του Πόε το γεγονός ότι τα είδη ρουχισμού της Μαίρης ήταν αφημένα στο χώρο του εγκλήματος συνηγορούσε στην ιδέα του ενός δολοφόνου, αφού μια συμμορία θα είχε οπωσδήποτε πολλά χέρια διαθέσιμα για να μετακινήσει το σώμα απομακρύνοντας τα πειστήρια του εγκλήματος. Ο Πόε επίσης συμπέρανε ότι οι λωρίδες του σκισμένου υφάσματος από το φόρεμα της Μαίρης χρησιμοποιήθηκαν σαν «λαβές» για να μπορέσει ο δολοφόνος να σύρει το σώμα στο ποτάμι επίσης το γεγονός ότι το σώμα προφανώς σύρθηκε κατά μήκος του εδάφους, ισχυροποιεί την άποψη ότι το έγκλημα έγινε από ένα δολοφόνο, αφού οπωσδήποτε μια ομάδα δε θα είχε καμιά δυσκολία να μεταφέρει με τα χέρια το νεκρό σώμα

Ο Πόε στηριζόμενος στο γεγονός ότι η Μαίρη είχε ακολουθήσει με τη θέληση της τον αξιωματικό του Ναυτικού» στην πρώτη της εξαφάνιση, ισχυρίστηκε ότι ο ψηλός καλοντυμένος άντρας με τη μελαχρινή όψη που τη συνόδεψε στο μοτέλ, ήταν αυτός που είχε συναντήσει η Μαίρη στην περίπτωση της πρώτης της εξαφάνισης. Το γεγονός ότι ο Πόε είχε καταλήξει στα πιο πάνω συμπεράσματα που ήταν δύσκολο να ανατραπούν, ενόχλησε βαθιά την αστυνομία της Νέας Υόρκης. Έτσι. μόλις ο Πόε έφτασε στο σημείο να κατονομάσει το δολοφόνο στο Μυστήριο της Μαρΐ Ρογκέ, η ιστορία διακόπηκε με την ακόλουθη εκδοτική σημείωση:

Για λόγους που δεν θα αναφέρουμε, αλλά τους οποίους εύκολα θα αντιληφθούν Οί περισσότεροι αναγνώστες, πήραμε το θάρρος να παραλείψουμε από το κείμενο που έχουμε στα χέρια μας, ένα τμήμα με ασήμαντες πληροφορίες από τις έρευνες του Ντυπέν Θεωρούμε ότι είναι πιο σωστό να εκθέσουμε περιληπτικά το τέλος αυτής της ιστορίας...

Αυτό το εξοργιστικό τέχνασμα άφησε το μυστήριο αναπάντητο. Μήπως ο Πόε αισθανόταν ότι έμπαινε σε επικίνδυνο έδαφος συνεχίζοντας, ή μήπως τον είχε ταράξει ψυχικά η όλη ιστορία; Σε κάποιο φίλο του, που τον είχε ρωτήσει σχετικά με τα παραλειπόμενα κομμάτια του χειρόγραφου, ο Πόε έγραψε:

Τίποτε δεν παραλείφθηκε στη Μαρί Ρογκέ, μόνο ότι εγώ παρέλειψα για λογαριασμό μου και αναγνωρίζω ότι αυτό προκάλεσε σύγχυση... Ο «αξιωματικός του ναυτικού» που διέπραξε το έγκλημα... το ομολόγησε" όλα όσα συνέβησαν είναι τώρα απόλυτα κατανοητά.

Την εποχή που ο Πόε διέκοψε την ιστορία του, η αστυνομική ανάκριση προσανατολιζόταν στην εκδοχή ότι η Μαίρη Ρότζερς είχε πεθάνει στη διάρκεια μιας έκτρωσης. Ειπώθηκε, λοιπόν, ότι ο Πόε που δεν είχε προβλέψει καθόλου κάτι τέτοιο, προκειμένου να μην πιαστεί ότι λέει ψέματα, αναγκάστηκε να αλλάξει το τέλος. Αργότερα έκανε δεκαπέντε άλλες μι-κροαλλαγές για να προσαρμόσει το έργο στην πιθανότητα ενός θανάτου που προήρθε από μια αποτυχημένη προσπάθεια έκτρωσης.

Το μυστήριο δε λύθηκε ποτέ. Ωστόσο οι λόγοι της διακοπής αν δεχτούμε ότι αφορούσαν την αποτυχία του Ντυπέν να λύσει το μυστήριο, μπορούν να εξηγηθούν από την κατάσταση του Πόε εκείνη την εποχή. Στη διάρκεια του καλοκαιριού του 1841, η νεαρή σύζυγος του Πόε, η Βιρτζίνια Κλεμ, την οποία ο συγγραφέας είχε παντρευτεί το 1836 όταν αυτή ήταν 14 ετων ήταν σοβαρά άρρωστη με φυματίωση και ο Πόε πρέπει οπωσδήποτε να βρισκόταν σε μεγάλη αναστάτωση. Για την περίοδο αυτή της ζωής του ο Πόε θα γράψει: «Γινόμουνα παράφρων, με τακτικά διαστήματα φριχτής πνευματικής υγείας. Στη διάρκεια αυτών των κρίσεων της απόλυτης έλλειψης συναίσθησης έπινα, ο Θεός μόνο γνωρίζει πόσο έπινα και πόσο συχνά».

Η ολοκλήρωση της διαδρομής

Μετά το θάνατο της γυναίκας του ο Πόε συγκλονισμένος δέχεται την επιρροή του ψυχικού Πλουγκίσπι και αφοσιώνεται στον αποκρυφισμό και την κοσμογονία, θέλει να θέσει την εξαιρετική λογική του ικανότητα στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και για αυτό δηλώνει με απόλυτη βεβαιότητα, και με μόνο βοηθό τις γνώσεις του, πως θα κάνει μια «επίδειξη τελείως καινούρια και αναντίρητη του πιο μεγάλου προβλήματος το οποίο είναι: η δημιουργία του κόσμου».

Έτσι γράφει το Εύρηκα, ένα τεράστιο ποίημα σε πεζό λόγο το οποίο αναμφίβολα μαζί με το Κοράκι αποτελούν και τα αριστουργήματα του. Σ' αυτό αποδείχνει ότι «η κατώτερη αιτία όλων των όντων, καθώς και ο σπόρος της αναπόφευχτης καταστροφής τους» περιέχεται «στην Αρχέγονη Ενότητα του πρώτου Όντος». Ολόκληρο το σύμπαν αποτελείται από «τη διάχυση ενός ασχέτου κυττάρου» που ονομάζεται Θεός. Αυτός θα καταστραφεί απ' την «αναρρόφηση» γιατί «το θείο Ον περνά την Αιωνιότητα του μέσα σε μια αέναη εναλλαγή του Εγώ συγκεντρωμένο σε μια σχεδόν ατέλειωτη διάχυση του Εαυτού του».

Αυτή η θεωρία περί της εξάπλωσης-συστολής του σύμπαντος χρειάστηκε να μείνει στο περιθώριο έναν αιώνα μέχρι να επιβεβαιωθεί απ' τον Αϊνστάιν και τους αστροφυσικούς (η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης). Και για τα εκατό χρόνια του Εύρηκα μια βόμβα έπεφτε στην Ιαπωνία...

Την αυγή της 4 Οκτωβρίου 1849 το πτώμα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε βρέθηκε σ' ένα δρόμο της Βαλτιμόρης. Λένε πως έφταιγε το ντελίριουμ τρέμενς. Σήμερα υποθέτουν πως ίσως έφταιγε μια νευρική ασθένεια ή ο διαβήτης. Ο Μποντλέρ, που υπήρξε ο μεταφραστής του στη γαλλική γλώσσα μιλά «για μια νοητική αυ­τοκτονία προετοιμασμένη εδώ και πολύ καιρό». Όμως ξέρουμε πως μερικές φορές τα κύ­ματα απ' τα βάθη του μέλλοντος παίρνουν τους ποιητές και τους πνίγουν «μακριά απ' το άστρο όπου γεννήθηκαν».

 Περιοδικο ανεξηγητο 1986(μαρια δημητροπουλου)

ΤΟ ΚΟΡΑΚΙ

 Κάποια φορά, μεσάνυχτα, ενώ εμελετούσα
κατάκοπος κι αδύναμος ένα παλιό βιβλίο
μιας επιστήμης άγνωστης, άκουσα ένα κρότο
σα να χτυπούσε σιγανά κανείς στη ξώπορτά μου.
"Κανένας ξένος", σκέφτηκα "οπού χτυπά τη πόρτα,
                           τούτο θα είναι μοναχά και όχι τίποτ' άλλο".

Θυμάμαι ήταν στον ψυχρό και παγερό Δεκέμβρη
και κάθε λάμψη της φωτιάς σα φάντασμα φαινόταν.
Ποθούσα το ξημέρωμα, μάταια προσπαθούσα
να δώσει με παρηγορία στη λύπη το βιβλίο,
για τη γλυκιά Ελεονόρα μου, την όμορφη τη κόρη
όπως οι αγγέλοι τη καλούν, ενώ εδώ δεν έχει
                                                       για πάντα ούτε όνομα.

Και τ' αλαφρό μουρμουρητό που κάναν οι κουρτίνες
με άγγιζε, με γέμιζε με τρόμους φανταχτούς,
και για να πάψει τ' άγριο το χτύπημα η καρδιά μου
σηκώθηκα φωνάζοντας: "Θα είναι κάποιος ξένος
όπου ζητά να κοιμηθεί έδω στη κάμαρά μου
                          αυτό θα είναι μοναχά και περισσότερο όχι".

Τώρα μου φάνηκε η ψυχή πιο δυνατή για τούτο,
"Κύριε" είπα, "ή Κυρά, ζητώ να συγχωρείστε,
γιατί εγώ ενύσταζα κι ο κρότος ήταν λίγος,
ήσυχος, που δεν άκουσα εάν χτυπά η πόρτα"
κι άνοιξα στους αγέρηδες ορθάνοιχτη τη πόρτα
                       σκοτάδι ήταν γύρω μου και όχι τίποτ' άλλο.

Μες στο σκοτάδι στάθηκα ώρα πολλή μονάχος,
γεμάτος τρόμους κι όνειρα που πρώτη φορά τότε
η λυπημένη μου ψυχή στα βάθη της επήρε,
μα η σιγή ήταν άσωστη και το σκοτάδι μαύρο
κι "Ελεονόρα" μοναχά ακούγονταν η ηχώ
από τη λέξη που 'βγαινε απ' τα ανοιχτά μου χείλη.
                              Αυτό μονάχα ήτανε και όχι τίποτ' άλλο.

Γυρίζοντας στη κάμαρα με μια καρδιά όλο φλόγα,
άκουσα πάλι να χτυπούν πιο δυνατά από πρώτα.
"Σίγουρα κάποιος θα χτυπά από το παραθύρι,
ας πάω να δω κι ας λύσω πια ετούτο το μυστήριο,
ας ησυχάσει η μαύρη μου καρδιά και θα το λύσω,
                             θα είναι οι αγέρηδες και όχι τίποτ' άλλο.

'Ανοιξα το παράθυρο κι ένα κοράκι μαύρο
με σχήμα μεγαλόπρεπο στη κάμαρα μου μπήκε
και χωρίς διόλου να σταθεί ή ν' αμφιβάλλει λίγο,
επήγε και εκάθισε στη πέτρινη Παλλάδα
απάνω από τη πόρτα μου, γιομάτο σοβαρότη.
                           Κουνήθηκεν, εκάθισε και όχι τίποτ' άλλο.

Το εβενόχρωμο πουλί που σοβαρό καθόταν
τη λυπημένη μου ψυχή έκανε να γελάσει.
"Χωρίς λοφίο", ρώτησα, "κι αν είν' η κεφαλή σου
δεν είσαι κάνας άνανδρος, αρχαϊκό κοράκι,
που κατοικείς στις πένθιμες ακρογιαλιές της Νύχτας;
Στ' όνομα της Πλουτωνικής της Νύχτας, τ' όνομά σου!"
                Και το κοράκι απάντησε: "Ποτέ από 'δω και πια".

Ξεπλάγηκα σαν άκουσα το άχαρο πουλί
ν' ακούει τόσον εύκολα τα όσα το ρωτούσα
αν κι η μικρή απάντηση που μου 'δωσε δεν ήταν
καθόλου ικανοποιητική στα όσα του πρωτόπα,
γιατί ποτέ δεν έτυχε να δεις μες στη ζωή σου
ένα πουλί να κάθεται σε προτομή γλυμμένη
απάνω από τη πόρτα σου να λέει:
                                                                         "Ποτέ πια".

Μα το Κοράκι από κει που ήταν καθισμένο
δεν είπε άλλη λέξη πια σα να 'ταν η ψυχή του
από τις λέξεις: "Ποτέ πια", γεμάτη από καιρό.
Ακίνητο καθότανε, χωρίς ένα φτερό του
να κινηθεί σαν άρχιζα να ψιθυρίζω αυτά:
"Τόσοι μου φίλοι φύγανε ως και αυτές οι Ελπίδες
κι όταν θε να 'ρθει το πρωΐ κι εσύ θε να μου φύγεις".
                   Μα το πουλί απάντησε: "Ποτέ από δω και πια".

Ετρόμαξα στη γρήγορη απάντηση που μου 'πε
πάντα εκεί ακίνητο στη προτομήν απάνω.
"Σίγουρα" σκέφτηκα, "αυτό που λέει και ξαναλέει
θα είναι ό,τι έμαθε από τον κύριό του
που αμείλικτη η καταστροφή θα του κοψ' το τραγούδι
που θα 'λεγεν ολημερίς και του 'καμε να λέει
λυπητερά το "Ποτέ πια" για τη χαμένη ελπίδα".

Μα η θέα του ξωτικού πουλιού μ' έφερε γέλιο
κι αρπάζοντας το κάθισμα εκάθισα μπροστά του
και βυθισμένος σ' όνειρα προσπάθησα να έβρω
τι λέει με τη φράση αυτή, το μαύρο το Κοράκι,
το άχαρο, τ' απαίσιο, ο τρόμος των ανθρώπων,
σαν έλεγε τις θλιβερές τις λέξεις:
                                                                        "Ποτέ Πια!".

Κι έτσι ακίνητος βαθιά σε μαύρες σκέψεις μπήκα
χωρίς μια λέξη μοναχά να πω εις το Κοράκι
που τα όλο φλόγα μάτια του μες στη καρδιά με καίγαν.
Έτσι σκεφτόμουν έχοντας στο βελουδένιο μέρος
του παλαιού καθίσματος γερμένο το κεφάλι,
στο μέρος που το χάϊδευαν η λάμψη της καντήλας,
εκεί όπου η αγάπη μου δε θ' ακουμπήσει
                                                                                    πια!

Τότε ο αγέρας φάνηκε σα να 'ταν μυρωμένος
από 'να θυμιατήριο αόρατο που αγγέλοι
και Σεραφείμ το κούναγαν και τ' αλαφρά τους πόδια
ακούγονταν στο μαλακό χαλί της κάμαράς μου.
"Ναυαγισμένε" φώναξα, "αναβολή σου στέλνει
με τους αγγέλους, ο Θεός και μαύρη λησμοσύνη
για τη χαμένη αγάπη σου την όμορφη Λεονόρα.
Πιες απ' το μαύρο το πιοτό της Λήθης και λησμόνα
εκείνην όπου χάθηκε". Και το Κοράκι είπε:
                                                       "Ποτέ από δω και πια!".

Είπα: "Προφήτη των κακών, είτε πουλί είτε δαίμων
είτε του μαύρου πειρασμού αποσταλμένε συ
είτε στης άγριας θύελλας το μάνιασμα χαμένε,
αλλ' άφοβε, στον κόσμο αυτόπου κατοικεί ο Τρόμος,
πες μου με ειλικρίνεια, υπάρχει δω στον κόσμο
της λύπης κανά βάλσαμο που δίνει η Ιουδαία;
Πες μου!", μα κείνο απάντησε:
                                                       "Ποτέ από δω και πια!".

"Προφήτη", είπα, "δαίμονα, της Συφοράς πουλί,
Προφήτης όμως πάντοτε, στον Ουρανό σ' ορκίζω,
που απλώνεται από πάνω μας παρηγορήτρα αψίδα,
εις του Θεού το όνομα που οι δυο μας τον λατρεύουν,
πες μου αν στον Παράδεισο θε ν' αγκαλιάσω κείνη,
εκείνη που οι άγγελοι τη λεν Ελεονόρα";
Και το κοράκι απάντησε:
                                                       "Ποτέ από δω και πια!".

"Ας γίν' η μαύρη φράση σου το σύνθημα να φύγεις",
εφώναξα αγριωπός πηδώντας κει μπροστά του.
"Πήγαινε πάλι να χαθείς στην άγρια καταιγίδα
ή γύρνα στις ακρογιαλιές της Πλουτωνείου Νύχτας
ούτ' ένα μαύρο σου φτερό δε θέλω δω ν' αφήσεις
ενθύμηση της φράσης σου της ψεύτικης και πλάνας
βγάλ' απ' τη δόλια μου καρδιά το ράμφος που 'χεις μπήξει
και σύρε τη φανταστική μορφή σου στα σκοτάδια!"
Και το Κοράκι απάντησε:
                                                       "Ποτέ από δω και πια!".

Και το Κοράκι ακίνητο στη προτομή όλο μένει,
στης Αθηνάς τη προτομή απάνω από τη πόρτα
και τ' αγριωπά τα μάτια του σα του Διαβόλου μοιάζουν
όταν μονάχος σκέφτεται. Και το θαμπό λυχνάρι
ρίχνει σκια στο πάτωμα σαν πέφτει στο Κοράκι.
Και η ψυχή μου ανήμπορη δε θα μπορέσει πια
να βγει απ' τον αμφίβολο τον κύκλο της Σκιάς
που φαίνεται στο πάτωμα.
                                                       Ποτέ από δω και πια!

Τέλος  αξίζει να σημειώσω πως ο Πόε παρα το γεγονός πως δε ήταν αστρονόμος ,ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε το λόγο που ο ουρανός είναι σκοτεινός..τη νυχτα..(http://skapse-bathia.blogspot.gr/2012/10/blog-post_3907.html)
ο πόε λοιπόν έγραφε στο έργο του Εύρηκα,πως αν η διαδοχή των αστεριών στο διάστημα ήταν ατελειώτη,θα πρεπε να βλέπαμε παντού ενα ομοιόμορφο φως,σε όλο το βάθος του ουρανού.έτσι λοιπον υπέθεσε πως η απόσταση του βάθους του του σύμπαντος  είναι τόσο απέραντη,ώστε οι ακτινες απο αυτο δε καταφέρνουν να μας φτασουν...κ είχε απόλυτο δίκιο..