Δευτέρα 1 Απριλίου 2013

0

Απόλλων,ο Θεός του φωτός


Ο Απόλλωνας είναι Μέγας θεός του Ελληνικού Πανθέου (Απλών στη θεσσαλική διάλεκτο), με γύρω στις 350 επικλήσεις, προσωνύμια και τοπικές λατρείες του, θεραπευτής, μάντης και ηλιακός («Φοίβος»). Πιθανότατα να αποτέλεσε έμπνευση για το θεό Απλού στην ετρουσκική μυθολογία.
Γεννήθηκε από το θεό Δία (που στις επικλήσεις του αίθριος, ανέφελος, υψινεφής, αλληγορείται σε αέρα και ουρανό) και τη θεομητρική θεότητα Λητώ (που αλληγορείται στο αστροφώτιστο νυκτερινό στερέωμα). Η επίκλησή του «Δήλιος» σημαίνει φυσικά όχι μόνον τον γεννηθέντα στη νήσο Δήλο, αλλά και τον Θεό που κάνει δήλα και ορατά τα πάντα, αλλά και τα πάντα ορά («πανδερκές έχων φαεσίμβροτον όμμα» σύμφωνα με τον 34ο Ορφικό Ύμνο, δηλαδή ως ο θεός που η ματιά του φωτίζει τους θνητούς και παρατηρεί τα πάντα).
Από τη δοξασία ότι αιτία όλων των γινομένων είναι ο Ήλιος, του οποίου το φως εισχωρεί στις κρυμμένες αιτίες, ο (σύμφωνα με τους μαγικούς παπύρους της συλλογής Papyri Graecae Magicae) «τηλεσκόπος και κοίρανος κόσμου» θεός Φοίβος Απόλλων σχετίζεται στενά με τις λειτουργίες της λεγόμενης Ειμαρμένης και των Μοιρών, ως Θεός μαντευτής (Αγνόμαντις, Αληθής, Δαφναίος, Μαντικός, Μοιραγέτης, Λοξίας, Προόψιος, Τριποδιλάλος). Η μαντική ιδιότητα του Απόλλωνα εξηγείται και από το γεγονός ότι η μουσικοπαραγωγός ιδιότητά του, όπως θα δούμε παρακάτω, του επιτρέπει πλήρη διαύγεια όρασης στα διάφορα σημεία της χρονικής κίνησης, της οποίας χρονικής κίνησης στυλοβάτης και γεννήτωρ είναι ο Ρυθμός, ένα τμήμα του τρισυπόστατου (Ρυθμός, Μελωδία, Αρμονία) που ορίζει τη Μουσική.
Ο θεός Απόλλων σχετιζόταν με τη Νεότητα και το Κάλλος (επειδή ως Ήλιος ξεπροβάλλει αιωνίως νέος την κάθε αυγή και στη συνέχεια με το φως του καταδεικνύει όλα τα επί γης ωραία και «θαυμαστά». Σχετικές επικλήσεις του οι Κουροτρόφος, Ολβιουργός, Τελειότατος, Φάνης, Χαροποιός), με την Ιατρική και τη Θεραπευτική (επειδή το ηλιακό φως χαρίζει υγεία, απολυμαίνει, και επίσης αυξάνει τα υγιεινά και θεραπευτικά φυτά. Σχετικές επικλήσεις του οι Παίων, Αλεξίκακος, Ηπιόχειρ, Ιατρός), με τη Μουσική (επειδή ό,τι φωτίζεται δονείται ως τμήμα της Συμπαντικής Μουσικής) και την κάθε είδους εικαστική δημιουργία (κύριος των Μουσών, Θεός Μουσαγέτης ή Μουσηγέτης. Σχετικές επικλήσεις του οι Μουσικός, Κιθαρωδός, Μουσαγέτης).
Ιερά φυτά του η δάφνη, ο ηλίανθος, η άρκευθος, η μυρίκη, το ηλιοτρόπιο και ο υάκινθος. Η Δάφνη είναι η νύμφη κόρη του ποταμού Πηνειού, που αγάπησε ο μεγάλος Έλληνας θεός όμως χωρίς μεγάλη επιτυχία. Έτσι μετά από θερμή επίκλησή της στη Γαία μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Ο Απόλλων παρά του ότι δε βρήκε ανταπόκριση στο ερωτικό του κάλεσμα στη Δάφνη την τίμησε κάνοντάς την το γνωστότερο ιερό του φυτό. Ο Υάκινθος αποτελεί επίσης ένα αγαπημένο πρόσωπο για το θεό του Ήλιου. Ο Απόλλων και ο Υάκινθος έπαιζαν με ένα χρυσό δίσκο και ο Ζέφυρος φύσηξε και χτύπησε θανατηφόρα τον πανέμορφο νέο. Τότε ο Απόλλων από το αίμα του έφτιαξε το Ιερό του φυτό. Ιερά σύμβολά του ο Τρίπους, η Κιθάρα και το τόξο ή βέλος. Ιερά ζώα ο λύκος, το γεράκι, ο κύκνος, το κοράκι, ο πετεινός, ο τζίτζικας, το δελφίνι και το κριάρι. Ιερό λατρευτικό χρώμα του το Χρυσό. Όπως και στη Θεά Αθηνά, ιερός αριθμός του είναι το Επτά (δηλαδή ο αριθμός της πληρότητας, του πνεύματος και του μακροκόσμου). Άλλες γνωστότερες επικλήσεις του οι Αγραίος, Αγρέτης, Άκτιος, Αμυκλαίος, Γεννήτωρ, Δειραδιώτης, Διονυσοδότης, Εναγώνιος, Επάκυιος, Ήλιος, Κάρνειος, Κιθαρωδός, Κουροτρόφος, Νόμιος, Ογκαίος, Ογκεάτας, Πτώος, Πύθιος, Σπόνδιος, Τμώος,Τυρίτης, Υπερβόρειος κ.ά.
Τοπικές ονομασίες 

Στην αρχαία Κρήτη ο θεός Απόλλων ονομάζονταν Ταρραίος Απόλλων μετά την επικράτηση των Δωριέων από το όνομα της αρχαίας πόλης Τάρρα, όπου και είχε καταστεί το μεγαλύτερο κέντρο λατρείας του στο νησί.
Κατά τους δωρικούς μύθους, στην Κρήτη ο Απόλλωνας ζήτησε εξιλαστήριο καθαρμό για το φόνο του δράκοντα Πύθωνα στους Δελφούς, τον οποίο και έτυχε στην πόλη Τάρρα, στην οικία του ιερέα Καρμάνορα. Από την πόλη αυτή αναπτύχθηκε η λατρεία του θεού ως Ταρραίος Απόλλων σ΄ όλη την Κρήτη που λατρεύονταν μαζί με την αδελφή του Αρτέμιδα (Βριτομάρτιος) προς τιμή των οποίων ιδρύθηκαν μεγάλοι ναοί.

ΠΗΓΗ

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου