Η απειλή της «σκοτεινής αστραπής»

Ερευνητές ζητούν περισσότερους δορυφόρους για την καλύτερη κατανόηση του φαινομένου

Η σκοτεινή αστραπή δεν είναι ορατή στο γυμνό μάτι, αλλά υπό συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να παράξει ακτινοβολία γάμμα σε ένα αεροπλάνο, ισοδύναμη με αρκετές ακτινογραφίες θώρακα ή μία αξονική τομογραφία.

Επιστήμονες στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Γεωεπιστημών στη Βιέννη υπογράμμισαν την ανάγκη στρατολόγησης περισσοτέρων δορυφόρων στραμμένων προς τη Γη για τη μελέτη του φαινομένου της σκοτεινής αστραπής.
Η σκοτεινή αστραπή δεν είναι ορατή στο γυμνό μάτι, αλλά υπό συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να παράξει ακτινοβολία γάμμα σε ένα αεροπλάνο, ισοδύναμη με αρκετές ακτινογραφίες θώρακα ή μία αξονική τομογραφία. Ωστόσο οι ερευνητές είναι ιδιαίτερα καθησυχαστικοί και δίνουν έμφαση στο γεγονός ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας για την υγεία των επιβατών.
Με τον όρο σκοτεινή αστραπή περιγράφεται ο τύπος ηλεκτρικών εκκενώσεων εντός καταιγίδων που είναι γνωστές ως επίγειες αναλαμπές ακτίνων γάμμα. Παρατηρήθηκαν πρώτη φορά τη δεκαετία του 1990, αλλά η διαπίστωση του 2005 πως προέρχονται και από χαμηλά στρώματα της ατμόσφαιρας οδήγησε σε ανησυχίες για το πώς επιδρούν στους επιβάτες αεροπλάνων.
Ακτίνες γάμμα υψηλής ενέργειας αλληλεπιδρούν με τους πυρήνες του οξυγόνου ή του αζώτου στην ατμόσφαιρα, όπως και με το αλουμίνιο στα αεροπλάνα, οδηγώντας σε πιθανώς βλαβερή ακτινοβολία νετρονίων.
«Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως αυτό το φαινόμενο μπορεί να συμβεί στην ατμόσφαιρά μας μαζί με κάτι τόσο κοινό όσο μία καταιγίδα», δήλωσε ο Τζόζεφ Ντουάιρ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Φλόριντα.
Οι δορυφόροι που εξετάζουν τώρα το φαινόμενο δεν είναι στραμμένοι προς τη Γη, αντίθετα έχουν σχεδιαστεί για την παρατήρηση μαύρων τρυπών και άλλων κοσμικών διεργασιών που παράγουν ακτίνες γάμμα, και τυγχάνει να εντοπίζουν την ακτινοβολία από τη Γη που έρχεται από πίσω τους.
Για το λόγο αυτό οι επιστήμονες κάνουν έκκληση για τη χρήση ενός δορυφόρου με προσανατολισμό τη Γη, αφιερωμένου στη μελέτη του φαινομένου. «Είναι ένα σημαντικό ζήτημα, και οφείλουμε να το μελετήσουμε περαιτέρω», δήλωσε ο Μάρκο Ταβάνι, ερευνητής αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης.
Αυτή τη στιγμή οι ακτίνες γάμμα παρατηρούνται από τον ιταλικό δορυφόρο AGILE και το διαστημικό τηλεσκόπιο Fermi της NASA. Το 2014 αναμένεται να προσαρμοστεί ένας ακόμα αισθητήρας στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο οποίος θα παρατηρεί ισχυρές καταιγίδες, την ατμόσφαιρα και τον κύκλο του νερού.

ΠΗΓΗ