Σοφία και νουθεσίες Καζαντζάκη

Πώς να ζούμε:

- Ο σωστός δρόμος είναι ο ανήφορος.

- Μια αστραπή η ζωή μας... μα προλαβαίνουμε.

- Ν’ αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω.

- Aπό τα καλά κερδεμένα παίρνει ο διάολος τα μισά - από τα κακά κερδεμένα, παίρνει και το νοικοκύρη.

- Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.

- Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα.

- Δεν ελπίζω τίποτα. Δεν φοβάμαι τίποτα. Είμαι λέφτερος. (Είμαι πραγματικά λέφτερος όταν δεν εξαρτάμαι από οπιαδήποτε επιθυμία ή από οποιοδήποτε συναίσθημα...)

Η ανώτερη Ύπαρξη:

- Ε κακομοίρη άνθρωπε, μπορείς να μετακινήσεις βουνά, να κάμεις θάματα, κι εσύ να βουλιάζεις στην κοπριά, στην τεμπελιά και στην απιστία! Θεό έχεις μέσα σου, Θεό κουβαλάς και δεν το ξέρεις - το μαθαίνεις μονάχα την ώρα που πεθάνεις, μα 'ναι πολύ αργά. (για να γίνει, παραδόσου στη θεική φύση σου)

- Ένιωθα βαθιά πως το ανώτατο που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος δεν είναι η Γνώση μήτε η Αρετή, μήτε η Καλοσύνη μήτε η Νίκη· μα κάτι άλλο πιο αψηλό, πιο ηρωικό κι απελπισμένο: Το Δέος, ο ιερός τρόμος. (Το Ανωτατο δεν πραγματοποιήται με τη Σκεψη αλλα με την αποφυγή της Σκέψης!!! Αυτή η παραδοξότητα, αυτος ο τρομερός δισταγμός της ολοκληρωτικής απεξάρτησης από τις Σκέψεις, καταβάλλεται με μια "απεγνωσμένη" τελική απόφαση για την μεγάλη παράδοση τού "Εγω", δηλαδή της Σκέψης... Αυτη η υποταγή, που δεν βασίζεται στη λειτουργεία της Λογικής αλλα της Πίστης (εμπιστοσύνης), είναι το ιερό κλειδί για την αυτόματη είσοδο στο Ανωτατο (δηλαδή στην Πνευματική Διάσταση). 

- Υπάρχει στον κοσμο τούτον ένας μυστικός νόμος - αν δεν υπήρχε, ο κόσμος θα ‘ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος - σκληρός κι απαραβίαστος: το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος νικάται.

- Η Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί νομίζω μέσα από διαδοχικά θαύματα.

Ο άνθρωπος:

- Η ζωή όλη είναι μια φασαρία. Μόνο ο θάνατος δεν είναι. Η ζωή είναι όταν λύνεις το ζωνάρι σου και ζητάς φασαρίες. (Δωσαι μέσα στη ζωή με πίστη)

- Αφεντικό σε συμπαθώ πάρα πολύ. Έχεις τα πάντα εκτός από λίγη τρέλα και όλοι οι άνθρωποι χρειάζονται λίγη τρέλα... Αλλιώς δεν μπορεί να σπάσει το σκοινί και να ελευθερωθεί. (Τρέλα = η αποφυγή της λογικής...)

- Η πέτρα, το σίδερο, το ατσάλι δεν αντέχουν. Ο άνθρωπος αντέχει. (Ο άνθρωπος απαρτίζεται και από την Πνευματική διασταση)

- Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει. (Η πυγή των ιδεων)

- Αγάπα τον άνθρωπο γιατί είσαι εσύ… (Στην Πνευματική Διάσταση όλοι ειναι Ενα!)

Έργο και πράξη:

- Η στερνή, η πιο ιερή μορφή θεωρίας είναι η πράξη.

- Η φυγή δεν είναι νίκη, τ' όνειρο είναι τεμπελιά, και μόνο το έργο μπορεί να χορτάσει την ψυχή και να σώσει τον κόσμο.

Ανώτερος σκοπός:

- Ποτέ οι Έλληνες δε δούλεψαν την τέχνη για την τέχνη· πάντα η ομορφιά είχε σκοπό να υπηρετήσει τη ζωή. Και τα σώματα τα ήθελαν οι αρχαίοι όμορφα και δυνατά, για να μπορούν να δεχτούν ισορροπημένο και γερό νου. Κι ακόμα, για να μπορούν –σκοπός ανώτατος– να υπερασπίσουν το άστυ (Πατρίδα).